In Dirksland klonk de sjofar

DIRKSLAND - In bijzijn van tientallen nabestaanden van Joodse bewoners van Dirksland en de rest van Goeree-Overflakkee is vrijdagochtend 4 september een informatiebord onthuld bij de Joodse begraafplaats in Dirksland. Wethouder Peter Feller en Margaliet Engelsman, van wie een voorouder uit de familie Haagens aldaar begraven is, trokken het doek, de Dirkslandse vlag, voor het bordje weg.

Kees van Rixoort

De Joodse begraafplaats aan de Oosthavendijk is een vrij onbekende plaats. Dat kwam duidelijk naar voren tijdens de dorpswandelingen die de dorpsraad sinds 2016 organiseert. Het idee om de begraafplaats meer op de kaart te zetten en meer aandacht te vragen voor de geschiedenis van de Joden op Goeree-Overflakkee, kon rekenen op steun van de dorpsraad, de gemeente en het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK), dat de begraafplaats beheert.

Wat volgde was het realiseren van een informatiebord bij de toegang tot de begraafplaats. Dat iets kleins als het onthullen van een bordje kan uitgroeien tot iets groots, bewijst de indrukwekkende bijeenkomst van afgelopen vrijdag. Nabestaanden van de eilandelijke Joodse gemeenschap, die in de Tweede Wereldoorlog dramatisch ten eind kwam, waren van heinde en verre naar Dirksland getogen om elkaar te ontmoeten, de begraafplaats te bezoeken, de verhalen te beluisteren en te vertellen, de onthulling bij te wonen, de sjofar te horen in de aanloop naar Joods Nieuwjaar en een koosjere maaltijd te genieten in verenigingsgebouw De Schakel.

Onze taak

Wethouder Peter Feller, die de kern Dirksland vanuit bestuurlijk perspectief speciale aandacht schenkt, memoreerde in zijn toespraak de bloeiende Joodse gemeenschap die lange tijd op Goeree-Overflakkee woonde en geïntegreerd was in de lokale samenleving.

Vervolgens plaatste de wethouder de onthulling van het informatiebord in het perspectief van oplaaiend antisemitisme. “En dat is dan ook gelijk de reden dat de onthulling van het informatiebord bij de Joodse begraafplaats in Dirksland vandaag niet ongemerkt voorbij mag gaan. Overal in Nederland zien we dat er van alles aan gedaan wordt om antisemitisme tegen te gaan. Daarbij helpt het enorm als de herinnering aan de Joden uit het verleden levend wordt gehouden. Educatie is het sleutelwoord. Het is onze taak om de cultuurhistorie van Goeree-Overflakkee te behouden.”

Vol herinnering

Het informatiebord is bedoeld om de Joodse begraafplaats van Dirksland meer op de kaart te zetten en deze vrij onbekende plek met eigen ogen te bekijken. Peter Feller: “Inwoners en bezoekers zijn geïnteresseerd in het verhaal van de kleine Flakkeese Joodse gemeenschap. Deze begraafplaats is een plek vol herinnering.”

Dat de onthulling is uitgegroeid tot een ontmoeting van Joden die een band hebben met Goeree-Overflakkee, noemde de wethouder “ontzettend bijzonder”, evenals de betrokkenheid van de bewoners van het Dirksland van nu. “Ik heb begrepen dat er zelfs vanuit Israël belangstelling is om mee te leven met deze bijeenkomst en de onthulling van dit informatiebord, en dat dit wordt mogelijkheid gemaakt door een filmverslag dat online wordt gezet. Dat geeft aan dat de onderlinge verbondenheid ontzettend groot is. Heel bijzonder en waardevol. Met het verstrijken van de jaren gaan sommige verhalen verloren en dreigen we feiten te vergeten. Dit informatiebord helpt ons om de herinnering aan de Joodse gemeenschap in Dirksland en op Goeree-Overflakkee levend te houden, en dat is enorm belangrijk.”

Het Dirkslandse initiatief past volgens Eduard Huisman van het NIK in het streven van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om het Joodse erfgoed meer zichtbaar te maken.