Verslag tiende Eilanden-Nieuws fietstocht

Op woensdag 18 juni heeft de tweede Eilanden-Nieuws fietstocht plaatsgevonden van deze zomer. Gidsen Hans Bruggeman en Jaap van Nieuwenhuijzen doen verslag van de tocht.

"Zo'n 80 fietsers hadden zich aangemeld voor deelname aan de tocht. Start en finish lagen bij 'Het wapen van Stellendam'. Onze eerste stop was op zo'n 10 kilometer afstand van Stellendam. Het was een bijzondere stop bij 'Camping Elizabethhoeve'. Daar werd de doorgang belemmerd met een zeer speciale reden. De Eilanden-Nieuws fietstocht vormde deze dag een onderdeel van de opening van een nieuw fietspad door de Dirkslandse polder. Zoals gebruikelijk ging dit gepaard met enkele toespraken, zo sprak de heer Johan van Nieuwenhuijzen namens Waterschap Hollandse Delta, waarbij hij aangaf het nuttige met het aangename te kunnen verwezenlijken met de aanleg van dit fietspad. Het fietsen, recreëren en de waterberging voor de streek zijn van enorm belang. Namens de provincie werd het belang van dit soort zaken nog eens extra onderstreept. Namens de fietsers sprak Jaap van Nieuwenhuijzen, hij benadrukt als ambassadeur van het landschap het belang van dit soort initiatieven. De verdere plechtigheid vond plaats d.m.v. het doorknippen van een lint. De fietsers kregen als presentje een zadeldek van het waterschap en een appeltje voor de dorst.
Onze volgende stop was restaurant 't Anker in Dirksland waar we gastvrij werden onthaald. Na een kopje koffie met een stroopwafel werd de route vervolgd. Hierna hebben we de Joodse Begraafplaats bezocht. De heer Piet de Man heeft ons hier verteld over de geschiedenis van de Joodse Begraafplaatsen op Goeree Overflakkee en in het bijzonder die van Dirksland. Een mooi en indrukwekkend verhaal, en voor velen onbekend, zeker als het gaat om de ligging van het kerkhof. Wij als organisatie vinden het van onschatbare waarde dat we steeds een beroep kunnen doen op mensen uit de streek die hun kennis van de geschiedenis van ons eiland met ons willen delen, hiervoor nogmaals onze hartelijke dank. De tocht voerde ons verder door de polders naar het natuurgebied Scheelhoek. Daar vertelde Anne Marijke Elema, gids van het IVN, over de geschiedenis van het natuurgebied. Zij heeft dat al eerder, met veel plezier, voor ons gedaan en ook dit wordt zeer gewaardeerd. Na zo'n 30 kilometer te hebben gefietst waren we aan een drankje en een hapje toe, dit werd weer op een voortreffelijk manier geserveerd door de medewerkers van 'Het wapen van Stellendam'. De tweede lekke band in tien fietstochten mocht de pret niet drukken. Door het begeleidende team werd dit op onnavolgbare wijze opgelost, ook zij zijn een onmisbare schakel in het geheel, nogmaals allen hartelijk dank en wellicht tot de volgende ronde."

Groetjes,
Jaap en Hans

Plaat van Scheelhoek

Het natuurgebied Scheelhoek bestaat uit een soort scheve (in dialect: schele) driehoek voor Stellendam. Het gebied is in de 19e eeuw ontstaan als twee zandplaten in de monding van het Haringvliet die droogvallen bij laag water. Dat vertelde Anne Marijke Elema van IVN Goeree-Overflakkee. Aan het begin van de twintigste eeuw komt de zandplaat steeds vaker droog te liggen doordat de stroming van het Haringvliet veranderd. Bij jagers ontstaat er steeds meer belangstelling voor het gebied, daarom wordt er riet en zegge geplant. Dat zorgt voor dekking voor de jagers. De Plaat wordt een broedgebied voor vogels en de vogelstand wordt in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog steeds beter beschermd. Tijdens de oorlog schieten Duitse soldaten met hun mitrailleurs op de vogels om voedsel te bemachtigen. Na de Tweede Wereldoorlog groeit de vogelstand in het natuurgebied. Vandaag de dag wordt het gebied beheerd door Natuurmonumenten en is het afgesloten voor publiek. Er is wel een vogelkijkhut die uitzich biedt over de rietvelden. In het gebied leven onder andere visdiefjes, kluten en weidevogels.

De Joodse begraafplaatsen

Piet de Man heeft tijdens de fietstocht vertelt over de Joodse begraafplaatsen op Goeree-Overflakkee. De oudste van de drie Joodse begraafplaatsen op Goeree-Overflakkee ligt aan de Mariadijk in Goedereede. Daar liggen ongeveer twintig mensen begraven, maar er staan geen grafstenen meer. In het begin van de negentiende eeuw heeft de spekslager Abraham Philips Bouwmans het initiatief genomen voor een Joodse begraafplaats in Dirksland. Hier staan vandaag de dag nog tien grafstenen. In 1860 wordt aan de gemeenten op Goeree-Overflakkee om een bijdrage verzocht voor het aanleggen van een Joodse begraafplaats in Middelharnis voor geheel Goeree-Overflakkee. Dit omdat op de begraafplaats in Dirksland maar één plaats meer beschikbaar zou zijn (hetgeen overigens niet helemaal klopt). Er wonen dan 155 Joden op het eiland die uiteraard behoefte hebben aan een eigen begraafplaats. Die begraafplaats, aan de Hoflaan in Middelharnis, wordt in 1861 in gebruik genomen. Er staan daar nog 56 grafstenen en natuurlijk het monument voor de tijdens de oorlog omgekomen Joodse inwoners van het eiland. Op de website www.stenenarchief.nl kunnen de stenen van alle Joodse begraafplaatsen in Nederland worden bekeken.