Wel of geen brug over het havenkanaal? Leidse studenten weten het wel

MIDDELHARNIS - “This is called a kruukplaetje. Het is vet, zoet en heel lang te bewaren. Erfgoed-cookies.” Natuurlijk kwamen de Leidse studenten archeologie niet naar de Menheerse werf om koekjes te eten. Maar deze ontvangst door ‘werfbaas’ Coerd de Heer was wel een gepaste inleiding van de ‘case’ waarmee ze zaterdag aan de slag gingen: moet er te midden van het erfgoed van de haven van Middelharnis wel of niet een brug over het havenkanaal komen?

Door Kees van Rixoort

Erfgoed wil je bewaren, dat weten archeologiestudenten maar al te goed. Maar je hebt ook te maken met ‘de samenleving’. Die bestaat in het geval van de oude vissershaven van Middelharnis uit omwonenden, ondernemers, projectontwikkelaars, de gemeente en recreatieve bezoekers, zoals de leden van de watersportvereniging.

Allemaal hebben ze hun eigen belangen en voorkeuren als het gaat om het maken van een wegverbinding ten noorden van de haven. Moet er een brug komen? Is een tunnel beter? Of is het beter om niets te veranderen? Die vragen kwamen aan bod tijdens de excursie.

Rollenspel

Achttien tweedejaars studenten uit alle delen van de wereld kregen eerst uitleg en een rondleiding op de werf, om vervolgens een vaartocht te maken naar het vogeleiland Bliek. Tijdens een rollenspel kregen ze een beeld van de voor- en nadelen van een brug, een tunnel of nietsdoen vanuit het perspectief van de verschillende belanghebbenden.

De conclusie, aan het eind van de dag, was dat er aan een brug te veel maatschappelijke nadelen kleven: hoge exploitatiekosten, geluidsoverlast voor omwonenden, verstoring van het historische beeld van de haven, verstoring van de doorgang van boten en vermindering van de aantrekkelijkheid van de havenkom voor bezoekers en dus voor de horeca.

Volgens de studenten, die de Menheerse werf mede op initiatief van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed bezochten, zou een tunnel een alternatief kunnen zijn. De op- en afritten zouden in het verlengde van het havenkanaal kunnen komen, op de plek van bestaande wegen, waardoor bijvoorbeeld grondverwerving niet nodig zou zijn. Nadeel van een tunnel is dat de realisering duurder is dan een brug aanleggen. Daar staat tegenover dat de exploitatiekosten van een tunnel juist weer lager zijn.        

Westelijk randweg

De archeologiestudenten vragen zich af hoeveel mensen de eventuele nieuwe route over of onder het havenkanaal echt gaan gebruiken. Voor een groot aantal bewoners van de Westplaat zou de Langeweg de kortste route blijven, zo luidde de conclusie. Daarom bevelen de studenten de aanleg van een westelijke randweg aan. Tegelijkertijd zou ontmoediging van verkeer over de Langeweg – bijvoorbeeld door drempels – noodzakelijk zijn.

Op deze manier is het erfgoed – een unieke zeehaven in een dorpscentrum – het beste beschermd en is er toch ruimte om nieuwbouw op de Westplaat mogelijk te maken. Aldus de studenten die in Middelharnis van het erfgoed proefden. Letterlijk en figuurlijk.