Voormalig gemeentehuis Dirksland wordt per inschrijving verkocht

DIRKSLAND - Ook het laatste van de oorspronkelijke panden die jarenlang tot aan de gemeentelijke herindeling in 2013 op het eiland als gemeentehuis dienst heeft gedaan, het gebouw aan de Voorstraat in Dirksland, kan een nieuwe bestemming tegemoetzien. Het college van B en W heeft besloten het Dirkslandse pand via inschrijving in de verkoop te brengen. In dit gebouw zetelde de raad van de toenmalig zelfstandige gemeente Dirksland, waartoe ook Melissant en Herkingen behoorden.

Door Jaap Ruizeveld

Wat de andere voormalige panden betreft: het gemeentehuis aan de Tramlijnweg in Goedereede (voormalig zelfstandige gemeente met de kernen Ouddorp, Goedereede / Havenhoofd en Stellendam is gesloopt en er wacht al enige tijd op deze locatie een woningbouwproject. Voor de locatie aan de Eisenhowerlaan in Oude-Tonge, waar het gemeentehuis van de voormalige gemeente Oostflakkee staat, wordt deze maand een intentieovereenkomst getekend voor woningbouwontwikkeling. En nu komt het Dirkslandse complex te koop.

Historie

Het voormalige gemeentehuis is een gebouw met een rijke geschiedenis waarover streekarchivaris Jan Both bereid was om in het verleden te duiken en informatie te verzamelen. Het Streekarchief Goeree-Overflakkee vormt een integraal onderdeel van de gemeente Goeree-Overflakkee. Dat leverde ook gegevens op die werden opgetekend door C. Westdorp (1998) en C. van Rixoort (2007 in de uitgave De Ouwe Waerelt) over het verdwenen postkantoor. Nu het pand te koop komt, is dat een mooie aanleiding om een blik in het verleden van het pand te werpen.

Gegevens 1600

De oudste historische gegevens gaan naar rond 1600 toen het Voorstraat 15 van nu vermoedelijk een huis met bijhuis en erf was. Tot genoemd jaartal werden vergaderingen van het dorpsbestuur in een herberg of bij de schout aan huis gehouden. Door groei van de dorpen werd in 1615 eerst een woonhuis Voorstraat 13 aangekocht en enige tijd later Voorstraat 15 voor deze dorpsbestuursvergaderingen. Dit laatste pand was in 1634 eigendom van “den dorpe” en werd “dorpshuys” genoemd. In 1830 omschrijft het Kadaster Voorstraat 15 als Raadhuis. Het pand werd vervolgens aanzienlijk verbouwd en als nieuw opgeleverd. Met in de voorgevel stenen in neoclassicistische stijl.

Uitbreiden

Verder duikend in verbouwingen, staat in de documentatie: “Voor de bouw van een heel nieuw gemeentehuis werden in 1984 de panden Voorstraat 15, 17, en 19 afgebroken. Alleen de voorgevel met zolder en dak van nummer 15 bleef staan, gestut door een kostbare staalconstructie. Het koepelvormige torentje op het dak dateert uit 1835 en herbergde vroeger een klokje. Vanaf de stoep van het gebouw werden destijds openbare aankondigingen van huwelijken voorgelezen. Nadat in 1966 de eerste ronde van herindelingen op het eiland plaatsvond naar vier zelfstandige gemeenten, werd het gemeentehuis in Dirksland eerst uitgebreid met het aangrenzende post- en telegraafkantoor (nummer 17). Deze voorziening maakte vervolgens een zwerftocht door het dorp, op zoek naar een goede vestigingslocatie.

Bouwwijze ‘anno nu’

Door ook de aankoop van perceel 19 (woon/winkelpand) te realiseren, kon aan nieuwbouw ruimte voor het nieuwe gemeentehuis worden gegeven. De architect koos bewust voor een eigentijdse inpassing van het nieuwe gebouw in de oude omgeving (bouwwijze ‘anno nu’). Dit was vereist omdat het ministerie van CRM geen vergunning wilde geven voor de algehele sloop. Dit in verband met de architectonische waarde en de redelijke staat van onderhoud van het pand en de dominantie in het straatbeeld. In latere jaren werden - voor het functioneren van de gemeentelijke diensten - nog intern in het gebouw ruimtelijke aanpassingen gerealiseerd.

Ten slotte nog een leuk detail: het Dirkslandse raadhuis was vroeger belangrijk voor heel het eiland Goeree-Overflakkee wanneer het loot-dag was voor militaire dienst. De jonge mannen kwamen dan naar Dirksland om in de raadzaal een lootje te trekken en onder de ‘maat’ te gaan staan.