Kerkdienst in Nieuw Rijsenburgh niet begin uitbraak corona op G-O

SOMMELSDIJK - De kerkdienst op zondag 8 maart in woonzorglocatie Nieuw Rijsenburgh in Sommelsdijk was niet de oorzaak van de uitbraak van het coronavirus op Goeree-Overflakkee. Dat blijkt uit onderzoek van de afdeling Viroscience van het Erasmus MC, het Maasstad ziekenhuis, GGD Rotterdam-Rijnmond en CuraMare.

Het onderzoek is al tijdens de uitbraak opgestart. Hierbij is epidemiologisch onderzoek, met vragenlijsten en een beschrijving van de uitbraak, gecombineerd met genetisch onderzoek van het virus. Daaruit blijkt dat het coronavirus in verschillende varianten al vóór de landelijke maatregelen op Goeree-Overflakkee aanwezig was, waardoor de uitbraak kon ontstaan. Het was juist aan de snelle en effectieve maatregelen van CuraMare te danken dat de uitbraak werd afgeremd.

Velen hadden de conclusie al getrokken: het was aan de kerkdienst op zondag 8 maart te danken dat Goeree-Overflakkee een van de brandhaarden werd van het coronavirus. Het uitgebreide onderzoek van genoemde instanties spreekt die conclusie echter duidelijk tegen. Ja, het eiland en in het bijzonder Nieuw Rijsenburgh zijn hard geraakt door corona. En nee, dat is niet te wijten aan het houden van een kerkdienst in een woonzorgcentrum. Voordat alle maatregelen voor verpleeghuizen landelijk van kracht gingen, waren er al verschillende varianten van het coronavirus op Goeree-Overflakkee aanwezig. De virusinfectie kan zo mild verlopen dat personen dat niet of laat in de gaten hebben. Dat gold zeker in de beginperiode begin in maart, toen de virusinfectie nog relatief onbekend was in Nederland. Het coronavirus was toen al aanwezig, maar bleef vaak onopgemerkt.

Verschillende varianten

Een aantal verschillende varianten van het coronavirus die op Goeree-Overflakkee circuleerden, zijn ook aangetroffen onder bewoners en personeel van Nieuw Rijsenburgh. Dat betekent dat het virus op verschillende momenten en via verschillende mensen het verpleegtehuis binnen is gekomen. Het is het meest waarschijnlijk dat dit gebeurde door sociale interacties tussen bewoners van het verpleeghuis en personen van daarbuiten. De kerkdienst van 8 maart zou één van die sociale interacties geweest kunnen zijn, maar zelfs dat is niet met zekerheid te zeggen. Dat komt omdat verschillende virusvarianten die zijn aangetroffen bij mensen die de kerkdienst bezocht hebben en ook bij mensen die de kerkdienst niet bezocht hebben.

Incubatietijd

Uit het onderzoek blijkt vervolgens dat sprake was van enkele kleine en een paar grotere clusters (groep mensen met vrijwel identieke virussen) van medewerkers en cliënten, die tezamen de uitbraak in de woonzorglocatie opgebouwd hebben. Nadat de maatregelen binnen Nieuw Rijsenburgh ingezet waren, doofde de uitbraak. Belangrijk gegeven daarbij is dat het effect van maatregelen pas na meerdere dagen zichtbaar wordt, door de soms lange incubatietijd van deze infectie. De ingezette maatregelen om de uitbraak in Nieuw Rijsenburgh te beheersen, bleken effectief, luidt de conclusie. Actief testbeleid voor bewoners en personeel met (geringe) klachten, het isoleren in cohorten en het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen bij alle positieve en voor COVID-19-verdachte bewoners. Op het hoogtepunt van de crisis werden 200 van de 300 bewoners in isolatie verpleegd. In totaal raakten 72 bewoners besmet, van wie 22 overleden aan de gevolgen van het virus.

Conclusie

De resultaten uit het onderzoek laten zien dat er meerdere virusintroducties moeten zijn geweest in de begindagen van de uitbraak, waarschijnlijk door de flinke circulatie van het coronavirus begin maart onder de bevolking. Preventieve maatregelen om te voorkomen dat het virus het verpleeghuis binnenkomt, zijn dus zeer belangrijk. Ook ondersteunt de studie het effect en daarmee het belang van snel inzetten van preventieve beschermende maatregelen voor de kwetsbare bewoners, zoals stoppen van sociale activiteiten, zo min mogelijk verplaatsen van cliënten en personeel en direct testen en isoleren bij klachten.