Mallemolens: "Laat als gemeente zien dat je het goed voor hebt met Oude-Tonge"

4 mei 2019, 09:03 Algemeen 1.043 keer gelezen

Tekst en foto: Martijn de Bonte

Onlangs wees de Raad van State de bezwaren af van stichting Mallemolens tegen de bouw van zes windmolens tussen Oude-Tonge en Nieuwe-Tonge. Een tegenvaller voor de actievoerders. Alle plannen opgeteld staan er in de toekomst ruim 50 windmolens rondom het dorp. Desondanks willen ze niet bij de pakken neerzitten. "Die molens komen er, we willen nu dat we daar als dorp een ruime compensatie voor terug krijgen."

Ies Hartog en Kees Lambert vormen samen met Adrie Kom het bestuur van Stichting Mallemolens, Kom is daarnaast ook voorzitter van de Dorpsraad. Met zijn drieën blikken ze terug op de gang van zaken en kijken vooruit naar de toekomst van het dorp waar ze alle drie aan verknocht zijn. Het gesprek vindt plaats aan de keukentafel van Kees Lambert, in de verte draaien de molens van windpark Krammer traag in het rond. Als het gesprek vordert valt de schemering in en lichten de rode lampjes van de windmolens op. Lambert wijst: "Zeg nou zelf, het is toch geen gezicht. Maar ik ga mij er niet continu aan ergeren, want dan heb ik geen leven."

"Gewoon bedonderd"

Toen bekend werd dat tussen Oude-Tonge en Nieuwe-Tonge niet alleen de zeven hoge windmolens vervangen zouden worden door vier hogere, maar er ook een tweede rij geplaatst zou worden, sloegen Hartog en Lambert de handen in elkaar en kwamen in het verzet. "We zijn niet tegen windmolens, maar wel tegen het feit dat er zo veel rondom ons dorp worden geplaatst. Ze gingen in gesprek met politici, omwonenden, dorpsbewoners, ontwikkelaars en de wethouder. Die laatste zei: 'We hebben een opdracht van de provincie waar we aan moeten voldoen, maar als jullie een alternatieve locatie hebben, dan gaan we daar naar kijken'. Toen hebben we het plan bedacht om windmolens langs de N59 te zetten, aan de kant van het Haringvliet. De wethouder heeft toen een adviesbureau onderzoek laten doen naar die optie. De uitkomst was dat plaatsing langs de weg niet mogelijk was, de molens zouden of in een natuurgebied komen te staan, of te dicht bij de weg komen, of in het water. Wij zijn geen experts, dus we gingen er vanuit dat ons plan terecht werd afgewezen. Maar wat schetste onze verbazing toen bij Windpark Krammer er molens pal naast de weg kwamen te staan en op eilandjes in het water." Kees Lambert kan er nog steeds boos om worden. "We zijn gewoon bedonderd. En dan gaan ze de N59 nu notabene Energy Highway noemen."

Onzichtbare burgemeester

De mannen zijn naar eigen zeggen niet cynisch geworden door de gang van zaken, maar zijn wel teleurgesteld. "Er zijn 2200 handtekeningen verzameld en ruim 300 zienswijzen ingediend. En per saldo is er niks mee gedaan." Hartog: "Wat mij ook steekt, is dat we de burgemeester nooit hebben gezien. Die staat toch boven de partijen en je zou verwachten dat ze op zijn minst een keer naar ons verhaal had willen luisteren."

De gemeenteraad heeft destijds ingestemd met een motie, waarin staat dat de windmolens alleen gebouwd mogen worden als Oude-Tonge ruimhartig gecompenseerd wordt. Adrie Kom vertelt dat de Dorpsraad op dit moment 2500 euro per jaar ontvangt vanuit het windfonds. Lambert: "Dat is leuk, maar het is natuurlijk een fooitje." Hartog: "Met één windmolen wordt ongeveer 500.000 euro per jaar verdiend, dus dat staat in geen verhouding."

Raad van State

De mannen hebben in de loop van de jaren steeds meer kennis opgebouwd over de juridische en financiële aspecten van windmolenparken. Met dank aan financiële steun van inwoners van het dorp hebben ze rechtszaken gevoerd om de bouw van de nieuwe windmolens tussen Oude-Tonge en Nieuwe-Tonge te voorkomen. De hoogste rechter in Nederland is de Raad van State, daarbij hadden ze drie argumenten aangedragen tegen het park. De eerste was de hoeveelheid geluidsoverlast, omdat bij de aanvraag de geluidsproductie van windpark Krammer niet was meegeteld. Het tweede was de verstoring van het landschap, doordat windpark Krammer, Battenoerd en de nieuwe windmolens van een afstand één geheel lijken, waardoor het landschap wordt aangetast. Het derde argument is meer juridisch van aard, het Europese gerechtshof heeft een uitspraak gedaan waarin staat dat voor een heel gebied waar windmolenparken worden gebouwd eerst een Milieueffectrapportage (MER) moet worden uitgevoerd. Als dit in Nederland zou worden gehandhaafd, zou dit vergaande gevolgen hebben voor veel plannen. Maar de rechters hebben in een vonnis van 56 pagina's alle drie de argumenten afgewezen. De enige optie om tegen de uitspraak van de Raad van State in te gaan, is de stap naar het Europese Hof. Dat lijkt onhaalbaar vanwege de tienduizenden euro's die hiervoor nodig zijn. Er wordt momenteel gekeken of Mallemolens eventueel samen met actievoerders in andere regio's de stap naar de Europese rechter kan maken.

Windpark Oostflakkee

Naast de bouw van de zes nieuwe windmolens tussen Nieuwe-Tonge en Oude-Tonge staat er nog één windpark in de directe omgeving van het dorp op de planning. Dat is windpark Oostflakkee, langs het Volkerak richting Achthuizen, het park bestaat uit acht windmolens. Hierover zijn de mannen van Mallemolens opmerkelijk genuanceerd. Hartog: "Van die molens hebben wij in het dorp weinig overlast, er is weinig geluidsoverlast omdat de wind bijna nooit uit die hoek komt. Daarnaast zit er een open ruimte tussen dit park en de andere windparken, dat vinden wij erg belangrijk." Wat volgens de heren ook een rol speelt, is dat de ontwikkelaar al in een vroeg stadium riante financiële regelingen heeft getroffen met de omwonenden en hen vroegtijdig heeft betrokken bij de ontwikkeling van het windpark. Omdat ze jaarlijks ruimschoots meedelen in de opbrengsten van het windpark, zijn ze unaniem voor het plan. Lambert: "De ontwikkelaar heeft daarnaast gezegd dat er naast het windfonds ook gelden of energie compenserende maatregelingen beschikbaar worden gesteld voor de sportverenigingen in de directe omgeving van het windpark."

Toekomst

Wat de Oude-Tongenaars steekt, is dat de windmolenparken er in een paar jaar tijd 'doorheen zijn gedrukt' terwijl andere zaken lang op zich laten wachten. Adrie Kom: "Wij pleiten als dorpsraad al jarenlang voor een trapveldje voor de oudere jeugd, maar dat is er nog steeds niet." Kees Lambert: "Er is de afgelopen tien jaar niks gebeurd in het dorp. Ik wil graag weten wat de gemeente van plan is met Oude-Tonge. Zijn we alleen goed om windmolens te plaatsen, of is er een toekomstvisie voor de leefbaarheid in het dorp." Hartog: "De gemeente ontvangt voor de vergunningsaanvraag voor de windmolenparken eenmalig leges, maar daarnaast wordt er ook jaarlijks onroerende zaakbelasting geïncasseerd, laat dat ten goede komen aan de inwoners van het dorp." Lambert: "De jeugd gaat hier weg, dus zorg voor goede voorzieningen en knap de Voorstraat en het Kaaiplein op. Laat een onafhankelijk bureau in kaart brengen wat er nodig is voor de leefbaarheid in Oude-Tonge en ga vervolgens in overleg met de inwoners aan de slag. Dit dorp heeft veel potentie. Niet alleen de gunstige ligging tussen Rotterdam en Zeeland, maar ook een hechte gemeenschap, die nieuwkomers een warm welkom geeft. Laat eindelijk eens zien als gemeente dat je het goed voor hebt met Oude-Tonge."

Op 15 mei wordt Windpark Krammer officieel geopend. En Deltawind kan na de uitspraak van de Raad van State starten met de bouw van zes windmolens tussen Oude-Tonge en Nieuwe-Tonge. De slag om de komst van windmolens rondom het dorp tegen te houden lijkt verloren. Maar de mannen zijn nog steeds strijdlustig. Lambert: "Misschien moeten we de naam Mallemolens aanpassen naar Leefbaar Oude-Tonge, want dat is ons nieuwe doel!"