Familiebedrijf Van Eck dit jaar volledig biologisch

HERKINGEN - Het agrarisch bedrijf Agreck van de familie Van Eck in de polder tussen Herkingen en Battenoord, past naadloos in het profiel voor de rubriek familiebedrijf van deze uitgave. Vader Cornelis, moeder Ria en zoon Jac van Eck vertellen graag over hun boerderij waarmee ze in 2017 gestart zijn met de omschakeling naar een volledig biologische bedrijfsvoering.

Door Adri van der Laan

De afspraak voor een interview voor deze extra uitgave is vlug gemaakt met de familie Van Eck, want ze zijn trots op hun bedrijf. Ze vertellen graag iets over hun werkwijze en drijfveren en vooral over de omschakeling van ‘gangbare’ naar biologische landbouw. Het interview vindt direct na KijkbijdeBoer plaats waar ruim tweeduizend belangstellenden het bedrijf hebben bezocht.

Cornelis van Eck ging in de tachtiger jaren van de vorige eeuw -toen hij van school kwam- aan de slag in het bedrijf van zijn vader. Een akkerbouwbedrijf met een schapenhouderij in het dorp Herkingen. In 1984 werd het huidige bedrijf aan de Klinkerlandseweg overgenomen. In 2000 nam Cornelis het bedrijf van zijn vader over. Al snel werd de beslissing genomen om de schapenhouderij te stoppen en zich volledig te richten op de landbouwtak. Aardappelen voor de vers(tafel)markt werd de hoofdteelt. En natuurlijk van oudsher werden er nog steeds suikerbieten, uien en granen/graszaad geteeld. Om wat meer uitdaging te krijgen werden er ook wat bijzondere gewassen geprobeerd zoals b-peen, teunisbloemen, vlas en tenslotte quinoa. Door veranderende marktomstandigheden verdwenen die weer en bleef quinoa als enige over. Door de verandering van gemengd bedrijf naar volledig akkerbouw werd een bedrijfsgebouw heel ingrijpend veranderd naar kistenbewaring met mechanische koeling om de aardappelen zo vers mogelijk te bewaren met behoud van kwaliteit. Naast het boeren had Cornelis nog een andere interesse: het ontwerpen en bouwen van landbouwmachines en het aanbrengen van verbeteringen op bestaande. Maar meer als een leuke hobby is dat niet geworden… (Tekst loopt door onder de foto)

Ingrijpende beslissing

Na 30 jaar normaal (gangbaar) boer te zijn geweest was Cornelis het zat. De uitdaging was eruit en hij kreeg het gevoel dat er een ‘inkakmoment’ aan zat te komen. Dan is de keuze stoppen of veranderen. Aangezien de zoon Jac vast van plan was hem op te volgen was de optie stoppen niet aan de orde. Ook Ria die 30 jaar bij de Groene Vlieg in Nieuwe Tonge werkzaam was kwam door een reorganisatie op straat te staan. Haar functie was vervallen en zodoende stond zij ook voor een keuzemoment. Dus ze moesten samen op ongeveer hetzelfde moment een nieuwe keuze maken. “Aangezien we al wat contacten hadden en interesse in de biologische manier van boeren is dat het geworden”. Zoon Jac volgde een mbo-landbouwopleiding in Emmeloord vanwaar hij al stage liep op een groot biologisch akkerbouwbedrijf in de Hoeksche Waard. Na een vierjarige opleiding is hij zojuist afgestudeerd voor Bedrijfskunde en Agri-foodbusiness aan de HAS Hogeschool in Den Bosch. In het kader van zijn studie heeft hij een jaar stage gelopen bij een biologische boer in Denemarken waar hij natuurlijk veel ervaring heeft opgedaan. Nu ligt zijn focus thuis op het bedrijf en blijft hij daarnaast voorlopig nog actief in de verkoop van landbouwmachines.

Hectisch

Toen in 2017 de familie de beslissing nam om volledig ‘te gaan’ voor biologische landbouw brak er een hectische tijd aan. Uit hun verhaal blijkt dat je niet zomaar van de een op de andere dag over kan stappen van gangbaar naar biologisch. “De grond moet eerst twee jaar biologisch geteeld worden voordat het predicaat biologisch op het perceel rust. Dan pas kun je producten van dat perceel biologisch verkopen. “Dit hebben we stapsgewijs gedaan zodat er altijd percelen in productie zijn voor financieel rendement en er ervaring opgedaan kon worden op de omgeschakelde percelen”. Het was een hectische periode voor de familie want juist in die tijd verwoestte een brand twee grote schuren van de boerderij. “Dat was een heel pittige periode”, aldus Cornelis. Nu vier jaar na de brand staat er een nieuwe schuur met bewaring voor allerlei biologische producten. Door de zonnepanelen op het dak en de warmtewisselaar in de koeling kunnen we zowel producten koelen als ook drogen. En dit op een zoveel mogelijk duurzame manier.

Dit jaar is het bedrijf van de familie volledig biologisch, wat betekent dat alle percelen zijn omgeschakeld. Dit gaat niet zomaar want het vergt veel administratie die door Ria verzorgd wordt. Een biologisch bedrijf moet volledig gecertificeerd zijn om de naam ‘biologisch’ te kunnen dragen. Hiervoor zijn veel administratieve handelingen nodig. Daarnaast wordt het bedrijf verschillende keren nauwgezet gecontroleerd door controleurs van keuringsinstanties. Agreck heeft al een aantal certificaten behaald, waardoor ze officieel gecertificeerd zijn en hun producten biologisch mogen noemen.

Kringlooplandbouw

Er wordt een verscheidenheid aan biologische gewassen geteeld: grasklaver, witlofwortelen, boerenkool, quinoa (zie artikel elders in deze uitgave), suikermais, sierfruit en uien. De teelt van grasklaver is een voorbeeld voor kringlooplandbouw. Cornelis legt uit dat de geoogste klaver als voer gebruikt wordt voor de geiten van de Mékkerstee in Ouddorp. “Met dit, familiebedrijf uit Ouddorp, werken wij aan een toekomstbestendige formule waarbij bedrijfsvoering en kwaliteit van de producten op een verantwoorde wijze worden geproduceerd. Het mengsel gras met klaver is voor onze akkerbouw een bodemverbeteraar. Het gras geeft een goede doorworteling en organische stof terwijl de klavers stikstof uit de lucht binden waardoor de volggewassen weer beter groeien. Zo’n 4 tot 5 keer kunnen we de grasklaver oogsten per seizoen. Het product wordt in balen geperst en in folie gewikkeld om het te conserveren en geschikt te maken als veevoer voor de melkgeiten. Die produceren hiervan melk waar de mekkerstee weer kaas en zuivel van maakt. Maar de geiten produceren ook mest die wij weer gebruiken om de akkerbouw gewassen te laten groeien. Zo is er een mooie kringloop op ons eiland ontstaan”. (Tekst loopt door onder de foto)

Op een biologisch bedrijf moet er veel geschoffeld worden. (Foto: familie Van Eck)

Het is intensief om een biologisch akkerbouwbedrijf te exploiteren, zo vinden er meer mechanische en handmatige werkzaamheden plaats in het veld en moet er een goede opslag zijn voor deze biologische producten. Deze voorziening is op de boerderij aanwezig. Men kan producten bewaren met temperaturen tot 35 graden tot vier graden onder 0.

Schoffelen

Als we het interview houden, zit de familie te wachten tot het droger weer wordt, want het is hoognodig dat het land weer verder bewerkt kan worden. Bij biologische landbouw is een van grootste activiteiten het schoffelen. “Ja wij moeten schoffelen, schoffelen en nog eens schoffelen want we gebruiken geen chemische gewasbeschermingsmiddelen. Dus moet het onkruid machinaal verwijderd worden”. Voor bemesting van het land worden natuurlijk ook alleen maar natuurlijke producten gebruikt. Voor gewasbescherming zijn er wat natuurlijke extracten van bijvoorbeeld knoflook en andere planten die in de natuur groeien. Hiermee maak je de planten wat weerbaarder tegen ziekten en plagen. Maar je blijft meer afhankelijk van de weersomstandigheden dan bij het traditionele boeren.

Overstap

Natuurlijk is de familie het met elkaar eens geweest over de stap van gangbaar naar biologisch. Maar hoe waren de reactie van de collega agrariërs op het eiland? Volgens Cornelis heeft hij niet veel negatieve reactie gekregen. “Wel zeiden er enkelen: ‘dit past wel bij jou’. Dit omdat hij altijd wel voor vernieuwing en verandering is geweest en graag ook nieuwe stappen wil zetten of het nu over het ontwikkelen of aanpassingen van landbouwmachines gaat of over het starten met ‘nieuwe’ gewassen.

Toekomst

Voor de toekomst hoopt de familie Van Eck dat de lokale afzetmarkt voor hun producten vergroot zal worden. Momenteel gaat een deel van de oogst naar het buitenland omdat de vraag in Nederland te beperkt is. Er komt steeds meer belangstelling van de consument voor biologische producten van eigen bodem. De familie hoopt dan ook in de toekomst het bedrijf verder uit te kunnen bouwen en werken nu al met veel plezier aan de teelt en straks de oogst van de bijzondere producten van hun boerderij. Informatie over het bedrijf is te vinden via www.agreck.nl.

Dit artikel stond in de agrarische bijlage van 25 april 2023.