'Werk van zilveren molenstichting is goud waard'

24 juni 2013, 18:23 Algemeen 485 keer gelezen

SOMMELSDIJK – Veel primeurs, tijdens de viering van 25 jaar eilandelijke molenstichting: een nieuw fris logo, informatiepanelen en vlaggen voor alle molens en een boek over de molens van Goeree-Overflakkee. Commissaris van de Koning Jan Franssen, die het eerste exemplaar van het boek 'Met dank aan de wind' in ontvangst nam, had ook nog een mooie primeur voor het eiland: de oprichting van het Streekcultuurfonds Goeree-Overflakkee om het cultuurhistorisch programma Erfgoedlijnen verder te ontwikkelen.

Franssen stelde tijdens het jubileumfeest een retorische vraag: hoe zou het Zuid-Hollandse landschap eruitzien zonder molens? "U doet er erg veel aan om de molen te beschermen en te behouden. De vrucht van uw arbeid ontstijgt het zilver van uw jubileum. Uw werk is goud waard." De Commissaris van de Koning benadrukte dat de provincie cultuurhistorisch erfgoed essentieel vindt. Ook nu er in financieel mindere tijden harde keuzes nodig zijn. De ontwikkeling van Erfgoedlijnen is een uiting van die prioriteitstelling. "Ik hoop dat het lukt om het eiland daarmee een impuls te geven op toeristisch en recreatief gebied." Franssen noemde de molenstichting een schakel in de keten die laat zien "hoe mooi het hier is".

De grote zaal van De Staver zat vol, vorige week woensdag. Molenaars, raadsleden, bestuursleden en oud-bestuursleden, vertegenwoordigers van de overheden en het Prins Bernhard Cultuurfonds, sponsors en donateurs, beschermvrouwe I. Günther – ze waren allemaal naar het feestje van de jarige molenstichting gekomen. Ze kregen een korte terugblik op de geschiedenis van voorzitter Leen Vroegindeweij.

Zijn medebestuurder Wim Bosdijk presenteerde het nieuwe logo, ontworpen door een vormgever uit Nieuwegein die een van de 52 inzenders was van de door de molenstichting uitgeschreven wedstrijd. Het frisse logo oogstte enthousiasme. Dat gold ook voor de informatiepanelen die bij de molens komen te hangen. De panelen vertellen de bezoeker, ook in het Duits en het Engels, het een en ander over de geschiedenis en de techniek van de molens.

'Met dank aan de wind', het boek waarvoor de molenstichting tweeënhalf jaar geleden het initiatief nam, is hét standaardwerk over de eilandelijke molens. Het door archivaris Jan Both geschreven boek geeft een overzicht van alle molens op het eiland. Ook de verdwenen exemplaren; een foto van De Dankbaarheid, de gesloopte molen van Middelharnis, siert zelfs het omslag van het boek. De lezer krijgt niet alleen alles te lezen over de geschiedenis, maar ook over de techniek. En dat allemaal rijk geïllustreerd met foto's en tekeningen. Het 180 pagina's dikke gebonden boek is interessant voor deskundigen én leken.

De Commissaris van de Koning kreeg naast het eerste exemplaar van 'Met dank aan de wind' ook de zilveren speld van de molenstichting uitgereikt. Dat gold ook voor de molenaars Koos Pollemans en Marinus van Weenen. De eerste is al 21 jaar molenaar van molen Windlust in Achthuizen (100.000 omwentelingen per jaar), de tweede draait al 20 jaar op De Korenbloem te Sommelsdijk, de oudste molen van Goeree-Overflakkee (170.000 omwentelingen per jaar, maar wel met twee molenaars, de andere is Wim van Ommeren). Tot slot waren er zilveren spelden voor Wim Bosdijk, die sinds 1997 bestuurslid is en zich vooral bezighoudt met de pr, en scheidend voorzitter Leen Vroegindeweij, die 12,5 jaar bestuurslid was en de voorzittershamer overnam van de Dirkslandse burgemeester Boonstra.

De nieuwe beoogd voorzitter is Corstiaan Kleijwegt, die in september zijn taak als waarnemend burgemeester neerlegt en dan de handen vrij heeft voor dit soort functies én, zoals hij zelf aankondigde, een cursus tot molenaar. "Lijkt me fantastisch, dan kan ik zomer en winter zeilen", aldus Kleijwegt. "Dank, dank, dank", zei hij in de richting van de jarige molenstichting, "ga er alsjeblieft mee door." Daar kan hij dus vanaf september zelf mede vorm en inhoud aan geven, samen met zijn medebestuurders Wim Bosdijk, Dick van Puffelen, Bert Tuk en Toon Lambregts, technisch adviseur Wim de Vries en administrateur René de Vos.

De Commissaris van de Koning kwam in zijn toespraak al even voor de dag met de moderne molens. "Ik geef toe, ze zijn niet allemaal even mooi. Maar hoe zou het een paar honderd jaar geleden zijn geweest, toen de molens die we nu beschermen werden gebouwd? Hoe was de beoordeling toen?" Professor Herman Pleij, die het slot van de geslaagde jubileumavond voor zijn rekening nam, had het antwoord: "In de zeventiende eeuw was er ook agressie. Ook toen was er veel verzet tegen molens. Men vond ze lelijk, ze verstoorden het landschap. En ze waren gevaarlijk, want ze verstoorden ook het vrije schootsveld. Molens stonden in de weg."

Pleij voorspelde dat er over een paar honderd jaar een molenstichting zal zijn die zich bekommert om het behoud van de windmolens van nu. "Je ziet het nu ook al bij hoogspanningsmasten. Er zijn heel wat mensen die het betreuren dat die weg moeten."

Volgens de emeritus hoogleraar bieden molens houvast. Het zijn Nederlandse symbolen bij uitstek, zoals molenaars exponenten zijn van sluwheid en slimheid. "Zij stralen uit dat wij het land in de hand hebben en exploiteren." Pleij: "Dit erfgoed hebben we nodig, omdat er een enorme identiteitshonger is. We kunnen niet zonder houvast. Aan al die molens zitten verhalen. Verhalen waar Nederland zo'n behoefte heeft."