Christelijke Jenaplanschool ‘t Kompas viert 100 jaar Jenaplan

DEN BOMMEL - Christelijke Jenaplanschool ‘t Kompas vierde afgelopen maandag het 100-jarig bestaan van het Jenaplanonderwijs. In deze onderwijsvorm wordt gewerkt met een stamgroep: meerdere leeftijdsgroepen bij elkaar in een evenwichtige mix van jongste, middelste en oudste kinderen.

Precies honderd jaar geleden begon professor Peter Petersen met de eerste Jenaplanschool. Nu vieren zo’n 170 Nederlandse basisscholen en vijf middelbare scholen een eeuw Jenaplan Onderwijs. ’t Kompas in den Bommel is als een van de Kindwijs-scholen op Goeree-Overflakkee al zo’n acht jaar een erkende Jenaplanschool en onderdeel van de Nederlandse Jenaplanvereniging: de NJPV. 

De stamgroep

Peter Petersen wilde het onderwijs anders organiseren dan gangbaar was. Hij stelde vooral kritische vragen bij de jaarklas: een groep kinderen, allemaal even oud, die van jaar tot jaar bij elkaar bleven. Hij zag hoe kinderen die wat trager waren een schoolcarrière lang op hun tenen liepen, terwijl de snelste lezers, rekenaars of lezers altijd moesten wachten. In plaats daarvan introduceerde de Jenaplanschool de stamgroep: meerdere leeftijdsgroepen bij elkaar in een evenwichtige mix van jongste, middelste en oudste kinderen.

“Het wisselen van rollen geeft dynamiek”, zegt ‘t Kompas. “Je komt het ene jaar binnen als een jongste, maar straks ben je een oudste met meer verantwoordelijkheid en de taak om nieuwe jongsten te helpen. Als je sterk bent in rekenen, maar minder goed bent in spelling, dan loop je met het aanbod van oudere kinderen mee bij rekenen en krijg je extra instructie en tijd bij de taal-en leesopdrachten. In de driejarige stamgroep is veel ruimte om op je eigen niveau en vanuit persoonlijke leerdoelen te ontwikkelen.” 

Vier basisprincipes

“Het Jenaplanonderwijs steunt op vier basisprincipes, de Jenaplanessenties: samen spreken, samen werken, samen spelen en samen vieren. Op school heet dit ritmisch weekplan. Het kringgesprek is misschien wel het bekendste element uit het Jenaplan: de groep komt samen in de dagelijkse vaste kring en bespreekt er de planning van de dag, een krantenartikel, een nieuw project of een filosofisch thema. In de evaluatiekring is er ruimte voor de reflectie van wat er vandaag geleerd is, waar je nog moeite mee hebt, wat er fijn liepen hoe je morgen verder kan.”

Op ‘t Kompas in den Bommel wordt extra veel aandacht besteed aan het begeleiden van alle kinderen bij hun sociaal en emotionele ontwikkeling. Binnen de Jenaplanschool wordt ook altijd in thema’s gewerkt vanuit de wereldoriëntatie. De stamgroepleider begeleidt de kinderen bij het formuleren van verdiepende leer- en onderzoeksvragen en samen of individueel worden thema’s uitgewerkt en gepresenteerd.