Grote zorgen CDA over sluiting vuurtoren als nautische informatiepost

GOEREE-OVERFLAKKEE - De bereikbaarheid van de Stellendamse havens en visafslag staat onder grote druk. De eerste kotter GO-23 zat afgelopen maandagavond al zes uren vast in het Slijkgat van Stellendam. Dinsdagochtend tijdens opkomend water zat de tweede kotter, de GO-5, ruim twee uren vast op de Hinderplaat. Enkel met hulp van de KNRM kon de kotter weer loskomen en de haven van Stellendam bereiken. Dit is het directe gevolg van het besluit van Rijkswaterstaat om de Ouddorpse vuurtoren Westhoofd met ingang van 1 januari 2024 niet meer te gebruiken als Nautische Informatie Post (NIP).

Door Jaap Ruizeveld

Vissers en watersporters ontvangen via het NIP actuele scheepvaartinformatie over de diepte en breedte van de vaargeul in het Slijkgat. Cruciaal dus voor de maritieme sector van Goeree-Overflakkee, de bedrijven en werkgelegenheid van honderden medewerkers. Het besluit van Rijkswaterstaat komt voor betrokken partijen en de gemeente Goeree-Overflakkee als een onwelkome verrassing.

Bij de fractie van het CDA heerste verbijstering over het langs elkaar heen werken van overheidsdiensten en niet tijdig betrekken van het gemeentebestuur (burgemeester Grootenboer en verantwoordelijk CDA-wethouder Van Putten). Daarnaast zette Rijkswaterstaat deskundigen van het Havenbedrijf Rotterdam en Dirk Pijl, die al jaren adviseren over de veiligheid en de doorstroming van scheepvaart in het Slijkgat, buitenspel. Hun advisering ging ook over belangrijke vragen als: wie is aanspreekbaar bij calamiteiten en wie kan op elk moment de real-time informatie over het Slijkgat verstrekken?

Geen kerntaak

In een brief -waar deze krant al eerder over berichtte- gaf Rijkswaterstaat (RWS) aan dat het in stand houden van het Nautische Informatie Punt en het inzetten van vuurtorenwachters niet langer gezien wordt als maatschappelijk te verantwoorden kosten. Samengevat: het is geen kerntaak van RWS en dus vindt vanaf de Ouddorpse vuurtoren geen scheepvaart-verkeersgeleiding meer plaats. Vanaf medio oktober 2023 vond over de problematiek een tweetal overleggen plaats. RWS, Visserijvereniging Zuid West en de gemeente schoven met elkaar aan tafel. Een dag later stuurde RWS een brief uit met de mededeling dat het Nautisch Informatie Punt per 1 januari 2024 zal sluiten. Deze brief is echter nooit aan de gemeente Goeree-Overflakkee verstuurd. Een maand later vond er het periodieke Havenoverleg bij RWS locatie Stellendam plaats. De deelnemers aan dit overleg hebben gevraagd naar de mogelijkheid voor het indienen van een zienswijze op het genomen besluit van RWS. Dit was niet mogelijk, omdat het een intern besluit betrof van RWS. Het besluit van RWS stond vast: per 1 januari 2024 is de Vuurtoren Westhoofd geen Nautisch Informatie Punt meer, enkel nog een vuurtoren. In het eerste kwartaal van 2024 zal men ook de apparatuur verwijderen, zodat men de verplichte keuringen stop kan zetten. 

Grote zorgen

De zorgen bij de fractie van het CDA zijn zo groot, dat verantwoordelijk wethouder Henk van Putten en de fractie van het CDA tussen kerst en jaarwisseling een bezoek hebben gebracht aan de Vuurtoren van Ouddorp. Maar hoe belangrijk deze Nautische Informatie Post daadwerkelijk is voor de maritieme sector, kreeg men te horen op de toren. Vuurtoren Westhoofd heeft een radarsysteem dat draait op de zogenoemde Schelde Radar Keten (SRK) met 44 radartorens die langs de kust van Ouddorp tot Oostende staan. Het SRK is een samenwerking tussen de Belgische en Nederlandse overheden. Vuurtoren Ouddorp draait al jaren op dit SKR-systeem en zou dit nog jaren kunnen blijven doen. Er is namelijk geen sprake van dat de samenwerking tussen België en Nederland met het SKR-systeem zal stoppen. Als op 1 januari op de vuurtoren de stekker uit het radarsysteem getrokken wordt, ontstaat er een zwarte vlek in het radarbeeld ten oosten van de lijn Haamstede-Ouddorp-Maasvlakte. Dit is precies het gebied van het Slijkgat in Stellendam. Tijdens het bezoek hoort de fractie de vuurtorenwachter een bericht aan de scheepvaart uitdoen. Gewaarschuwd werd voor de doorgang van het Slijkgat en afgesloten werd met het weerbericht. Gelijk werd er door een schip wat bij Maaskant lag contact gezocht met de vuurtoren. De schipper vroeg de vuurtorenwachter om meer nauwkeurige informatie over de doorgang van het Slijkgat. “Kan ik naar buiten komen of niet?” De vuurtorenwachter antwoordde dat dat op dat moment niet mogelijk was. “Dan blijf ik nog liggen tot 2 januari. Dan neem ik dan contact met je op.” Waarop de vuurtorenwachter antwoordde: “Dan zijn we er niet meer, want het houdt hier op 1 januari op.” “Wie kan ik dan aanroepen?” Dat wist de vuurtorenwachter niet.

Vol ongeloof hoorde de fractie van het CDA dit aan. “De vuurtoren Ouddorp met de vuurtorenwachters zijn de oren en ogen van het gebied waar zoveel gebruik van gemaakt wordt. Niet alleen door de visserij, maar ook door de KNRM, de politie, de douane en de recreatievaart. Maar ze zien ook uit naar zwemmers en kitesurfers in nood”, zegt raadslid Liesbeth Keijzer. Het bezoek aan de toren maakte de fractie van het CDA duidelijk dat RWS niet meer wil investeren in onderhoud van het bestaande SKR-systeem op Vuurtoren Westhoofd en dat het besluit daarmee een koude bezuinigingsmaatregel is, zonder het vooraf met elkaar te hebben over de gevolgen en de veiligheid. 

Doe iets!  

De fractie van het CDA roept het college op de verantwoordelijke partijen aan te spreken op hun verantwoordelijkheid en waar nodig juridische stappen te zetten om de veiligheid en doorvaart van het Slijkgat te waarborgen voor de maritieme sector. De fractie dringt er bij Rijkswaterstaat op aan om op zeer korte termijn zijn verantwoordelijkheid te nemen voor de waarborging van de veilige doorvaart van het Slijkgat. “Ga in nauwe afstemming met de gemeente en de deelnemers van het Havenoverleg met elkaar opzoek naar een toekomstbestendige en veilige oplossing. Het kan toch niet zo zijn dat Rijkswaterstaat op 1 januari de stekker uit een radarsysteem trekt, zonder eerst een oplossing te hebben voor de veiligheid van de bevaarbaarheid van het Slijkgat”, aldus raadslid Dirk Pijl.