Herbouw historisch weeghuisje gestart aan haven Herkingen

HERKINGEN - Aan de haven van Herkingen is de herbouw van het weeghuisje gestart. Na het stellen van de profielen op de fundering, begin deze week, volgt het metselen van de muren. Het plaatsen van de eerste steen is een taak van Piet van Wageningen, een van de oudste bouwvakkers van het dorp. Als alles meezit, is het weeghuisje in september klaar. Dan is Herkingen een tastbare herinnering aan vroeger tijden rijker.

Door Kees van Rixoort

De herbouw van het weeghuisje is een initiatief van de Stichting Historisch Erfgoed Herkingen. Een jaar of vijf geleden ontstond het idee om een replica van het huisje, dat tot in de jaren negentig van de vorige eeuw aan de Kaaidijk stond, te realiseren in het dorp. Toon Huizer had gelezen over de restauratie van het weeghuisje in Ooltgensplaat en riep tijdens een informatieavond van de dorpsraad: “Wat ze in de Plaete kunnen, kunnen wille oak.”

Een oproep op Facebook leverde een bouwploeg op van ongeveer tien mensen, die later overigens weer wat uitdunde. Sponsors dienden zich ook aan en de Stichting Historisch Erfgoed Herkingen werd opgericht, met Huizer als voorzitter.

Uiteraard waren er ook vergunningen nodig, en zelfs een wijziging van het bestemmingsplan. De hele procedure nam veel tijd in beslag, al is de stichting zeer te spreken over de medewerking van de gemeente en de ondersteuning van de dorpsraad. Wat het proces ook ophield, vanaf maart 2020, was de coronapandemie.

Weger en tarreerders
Het in 1938 gebouwde weeghuisje stond aan de westkant van de Kaaidijk, vanaf de haven gezien iets voorbij Ons Huis. Het was eigendom van landbouwvereniging Eendracht, een vereniging van agrarische ondernemers. Bij het huisje was een weegbrug, een zogenoemde fairbank, voor het wegen van landbouwproducten, zoals suikerbieten, die via de haven van Herkingen naar hun bestemming werden gebracht. Een weger en tarreerders, zogenoemde peeschrievers, waren er actief om het juiste gewicht te bepalen. Vóór 1938 was er een ander weeghuisje, maar daarover is niet veel bekend.

Herbouw op de oorspronkelijke plek aan de Kaaidijk is niet mogelijk. Toon Huizer: “We willen het herbouwde weeghuisje een sociale functie geven, als praethuusje. Dan is het niks als je zo bij de bewoners aan de overkant van de Kaaidijk naar binnen kijkt.”

Na enig zoekwerk is een nieuwe locatie gevonden: op het havenplateau, waar ooit een café stond en waar de verbinding met het reilen en zeilen in de haven nog duidelijker tot uiting komt.

Helaas was er geen bouwtekening van het weeghuisje meer te vinden. Maar aan de hand van historisch fotomateriaal is toch een goede reconstructie te maken, met precies het aantal bakstenen dat in 1938 is gebruikt. Het huisje is 3 bij 2 meter en 2.75 meter hoog.

Erfgoed reanimeren
De terugkeer van het weeghuisje als beeldbepalend pandje, is een eerste project van de Stichting Historisch Erfgoed Herkingen. Huizer en zijn medebestuursleden willen meer doen om het historisch erfgoed van het dorp levend te houden of te reanimeren. “In Herkingen is bijna niets tastbaars van vroeger meer over”, verklaart de voorzitter die wens. “In de tijd dat het dorp onder de gemeente Dirksland viel, is er helaas veel gesloopt of onherkenbaar veranderd.”

De stichting is gesprekspartner van de gemeente. Nu de restauratie van de kademuren op het programma staat, ijveren de erfgoedbeschermers uit Herkingen voor het behoud van de vloedpalen in de haven. Toon Huizer kijkt ook nog wat verder de toekomst in: “Wat zou het mooi zijn als hier nog eens een binnenvaartschip in de haven komt te liggen. Een schip waarmee recreanten de Grevelingen op kunnen varen…”

Dit is een artikel dat normaal gesproken alleen te lezen is door abonnees van Eilanden-Nieuws Extra en in de vrijdagkrant. Deze week en in de komende twee weken zijn de exclusieve artikelen in verband met de zomeredities van de krant voor iedereen toegankelijk. Wilt u ook na de zomervakantie deze mooie achtergrondartikelen en spraakmakende interviews blijven lezen? Word dan abonnee van Eilanden-Nieuws Extra. Er is al een abonnement vanaf 2,05 euro per maand.