Een les over polders en dijken
MIDDELHARNIS/SOMMELSDIJK – "Elf!" "Veertien!" De getallen vlogen door het klaslokaal nadat de leerlingen de opdracht hadden gekregen op een kaart van Sommelsdijk en omgeving op te zoeken hoeveel straatnamen er zijn met het woord 'dijk' erin. 29 groep 7-scholieren van de Bosseschool verdiepten zich vrijdagmiddag 30 september in het verschijnsel polder.
Tekst en foto's: Kees van Rixoort
Eerst kregen ze binnen een les van de vader van hun klasgenoot Siem, Mathijs van Ledden, en daarna stapten ze op de fiets om de haven, de dijken en het polderland van dichtbij te bekijken. Van Ledden is als waterbouwkundig ingenieur wereldwijd actief. Hij adviseerde bijvoorbeeld de Amerikanen in en rond New Orleans na Katrina.
Het polderprogramma voor de leerlingen van de Bosseschool had Van Ledden gemaakt op initiatief van Sociëteit Rethorica, dat diezelfde dag een boekje presenteerde over de polder Sommelsdijk. Hein Mijs en Hans Bruggeman van Rethorica vergezelden de kinderen, zowel in het klaslokaal als op de fiets.
"Wat is een polder?" vroeg Mathijs van Ledden aan de klas. De leerlingen, echte polderbewoners, wisten er veel van. De een noemde de dijk die het water moet tegenhouden, de ander het droogleggen van een stuk land en weer een ander de 'machines' die nodig zijn om het overtollige water weg te pompen.
En toen kwam de vraag over de straatnamen met 'dijk'. Dat waren er inderdaad heel wat: de Oostdijk, de Zuiddijk, de Oudelandsedijk, de Nieuwelandsedijk, de Onwaardsedijk, de Christoffeldijk en ga zo maar door. Misschien waren het er geen elf of veertien, maar wel zeventien. "We hebben een polder, niet met één dijk eromheen, maar met heel veel dijken", vatte Mathijs van Ledden samen, voordat hij de opdracht gaf om eens goed op een kaart van 1750 te kijken. "Dat is de tijd van je oudbetovergrootouders. Zoek de Kraaijensteinsedijk, de Oudelandsedijk, de Nieuwelandsedijk en de Christoffeldijk maar op."
Havenkanaal
Die dijken waren er toen ook al. Het kostte de kinderen weinig moeite om ze aan te wijzen. "Wat valt er nog meer op, op die oude kaart?" Een slimme jongen: "Dat het water dichterbij was." "Ja, nu ben je wel drie kilometer onderweg om naar het havenhoofd te komen, maar toen was je er veel sneller. De Oudelandsedijk was vroeger de buitendijk. Die beschermde ons tegen de zee. Maar door nieuwe inpolderingen kwamen er dijken bij en had je een havenkanaal nodig om het water te bereiken."
Genoeg theorie, tijd om naar de polder, de dijken en de haven te fietsen. Maar niet zonder uitleg, bijvoorbeeld bij de haven van Sommelsdijk door Hans Bruggeman. En ook niet zonder een opdracht: maak onderweg foto's van dingen die met de polder te maken hebben. Een dijk, een sluis, een straatnaambord, een prachtige boerderij, of het kunstzinnige weeghuisje aan de haven. Zo'n opdracht is voor de jeugd van nu een peulenschil.
