Met raad en daad
Grond voor lavendel
Ik heb een grote tuin met allerhande bloemen. Maar lavendel wil bij mij niet groeien. Kunt u mij zeggen wat voor potgrond ik moet nemen? Ik denk dat het daar wel mee te maken heeft.
Antwoord: Lavendel groeit het best in wat droge, goed doorlatende, licht voedzame grond. Staat de lavendel in de volle grond, dan hoeft ze eigenlijk niet bemest te worden. Geef eens in de twee jaar wat kalk in het najaar. Wilt u een rijke bloei hebben, dan is een plaats in zon onontbeerlijk. Heeft u te maken met een zware (klei)grond, strooi dan een handje fijn grind onderin het plantgat, dat verbetert de drainage enorm en helpt de plant te overleven. De plantafstand tussen de struikjes bedraagt ongeveer 30 centimeter.
Stefanotisvruchten
Hierbij een foto van mijn stefanotis. Er hangen twee grote vruchten aan zo groot als een kippenei. Wat is dat en komt dat wel vaker voor?
Antwoord: De stefanotis hoort thuis aan de bosranden op de bergen van Madagaskar, waar ze zich langs de boomstammen slingert. Ze past niet in ons kille klimaat en vormt hier daardoor zelden vruchten, behalve als de plant erg warm heeft gestaan. Dan kan de vrucht de vorm van een grote pruim aannemen, gevuld met zaden. Het gebeurt echter maar zelden dat een stefanotis in een droge zitkamer een vrucht krijgt. Die zaden zijn pas na 18 maanden rijp. Als ze afvallen of openbarsten, kunt u die zaadjes drogen en op een warme plek thuis of in een kas in voedzaam grondmengsel uitzaaien. Maar dan moet alles wel meezitten, want niet iedereen lukt de kweek. Doet u er zelf niets mee, dan is 't verstandiger de vrucht weg te nemen, want het vergt anders veel groeistoffen van uw `bruidsbloem' die 's zomers toch al zoveel licht, lucht, lauw water en mest nodig heeft.
Kruiden bewaren
In mijn groentetuin heb ik verschillende kruiden staan zoals venkel, tijm en lavendel. Kunt u me zeggen hoe ik ze het beste kan bewaren?
Antwoord: De beste manier om de geur en de smaak zo veel mogelijk te bewaren is in het algemeen het invriezen. Doe dit zo snel mogelijk na de inkoop of de oogst. Teelt u zelf kruiden, dan oogst u ze op het moment dat ze de meeste geur en smaak hebben, dat is vlak voor de bloei. De beste tijd om te plukken is 's morgens vroeg, voordat de zon opkomt. U plukt net zoveel als u wilt invriezen. Na de kruiden voorzichtig gewassen en gedroogd te hebben, kunt u de kruiden in hun geheel invriezen. Maak kleine bosjes en verpak deze in speciale diepvrieszakjes. U kunt ook diepvriesbakjes nemen of aluminiumfolie. Ook kunt u de kruiden geknipt of gehakt invriezen. Leg de geknipte of gehakte kruiden in ijsbakjes en vul deze met water. Laat het geheel bevriezen tot ijsblokjes, haal de blokjes eruit en verpak deze in een grote diepvrieszak. Sluit de zak zorgvuldig en leg de zak in de diepvriezer. Het is aan te bevelen om de naam van het kruid en de datum op een etiketje op de zak te zetten.
Taalprobleempjes
Graag uw mening over de volgende taalprobleempjes: hoe spreek je Texel uit, Teksel of Tessel? Is de naam voor pleisters, leukoplast ontstaan uit leuk-op-plast?
Antwoord: Volgens historische gegevens heette dit Waddeneiland in de achtste en negende eeuw Thesla. In de Middeleeuwen veranderde dat pas in Texla. Volgens de taalkundige dr. J. de Vries kan Thesla zijn afgeleid van het Germaanse woord 'tehswa', dat rechts of zuid betekende en Texel is het zuidelijkste Waddeneiland. Erg zeker zijn de geleerden niet over de herkomst van de naam, maar omdat de x pas in de Middeleeuwen opdook in de schrijfwijze en de uitspraak zo lang Tessel met dubbel-s bleef, spreken wij liever van Tessel dan van Teksel. De uitspraak Teksel die je ook wel hoort wordt als een zgn. hypercorrectie (een te correcte uitspraak) beschouwd. Volgens een medewerkster van het Genootschap Onze Taal is Leukoplast een merknaam. Deze naam is tussen 1901 en 1925 in onze taal opgedoken en zo afgeleid zijn van de Griekse woorden leukos (wit) en plastos (gevormd). Het is zeker niet ontstaan uit leuk-op-plast.