Het leven op de Osiligifarm
Frans Weller uit Nieuwe-Tonge vertelt regelmatig over zijn belevenissen in Afrika. Momenteel rondt hij zijn studie in Nederland af. Zie ook www.fransinafrica.com
Vorige keer heb ik u meegenomen naar de Osiligifarm. Geprobeerd u een indruk te geven waar de farm ligt en hoe het eruit ziet. Deze keer wil ik u vertellen wat de jongens op de farm leren en hoe ze werken. De leuke dingen. De teleurstellingen. Het leven op de farm is een uitdaging. Zowel voor de jongens als voor het team.
Wanneer de jongens bij het openluchtprogramma in Kangemi al hun punten hebben behaald en de familie stemt toe met hun vertrek naar de farm, komen deze jongens, meestal met 4 tegelijk, naar de farm. Bij aankomst maken ze kennis met het team, de andere jongens en de farm. Daarna gaan ze naar hun nieuwe onderkomen. De slaapzaal. Er zijn er twee. Op elke zaal slapen 12 jongens. De zalen zijn sober ingericht. Er staan stapelbedden en voor iedereen een metalen kist. In deze kist kunnen de jongens hun eigendommen bewaren. De meesten komen met niets. En blijft de kist nog een poosje leeg. Een wereld van verschil. Wie van ons kan al z'n bezittingen in 1 koffer stoppen? Ondanks dat de slaapzalen naar onze begrippen zeer sober zijn, zijn deze voor de jongens een luxe. Ze hebben een bed in plaats van de straat. Ze hebben een deken in plaats van een stuk karton. Een kussen. Ze liggen droog en uit de wind. En het meest belangrijkste: ze liggen veilig. Op de farm kunnen de jongens voor het eerst een hele nacht slapen.
Na deze eerste kennismaking breekt de meest heftige tijd aan voor de jongens. Afkicken. Vrijwel alle jongens komen aan met een verslaving. De bekende verslaving uit de sloppen: lijmsnuiven. Het afkicken is een zware periode. Voor iedereen. De jongens worden in deze periode intensief begeleid door het team. Na een aantal weken zijn ze clean en kunnen ze het farm-programma gaan volgen.
Op de farm woont de staff, dit zijn een aantal lokale medewerkers, welke de jongens begeleiden. Zij hebben een training gevolgd en wonen permanent op de farm, in kleine sobere kamers met een stapelbed. Vrijwilligers en stagiaires slapen ook op de farm. Deze kamers zijn dezelfde als van de jongens. Er wordt geen onderscheid gemaakt. Een staflid slaapt niet in een mooier bed of kamer dan de jongens. Gewoon, ook in een stapelbed. Kale kamer, niets op de vloer en zonder raam. Zonder raam heeft vele voordelen. Het scheelt in de warmte. Je hoort minder geluiden van buiten. Het is op de farm 's nachts net een dierentuin wat geluid betreft. Daarnaast hebben de jongens weinig slaap nodig, vaak zijn ze ver voor vijven al in de weer en dat gaat er luidruchtig aan toe. Staffkamers zijn privé. Het is niet de bedoeling dat de jongens daar komen kijken, praten of wat dan ook. Zo komen ze ook niet in de verleiding om iets ongevraagd toe te eigenen. De jongens hebben vrijwel allemaal een crimineel verleden, daar moet toch rekening mee gehouden worden. De jongens krijgen basisonderwijs van de staff, eventuele vrijwilligers en gasten.
Zin om mee te gaan?
Ik maak van de gelegenheid gebruik....: Beste pabo-ers: Ben je (bijna) klaar met je studie en wil je, voordat je het betaalde onderwijs ingaat, een jaar van je leven geven aan jongens die nooit een kans hebben gehad om basisonderwijs te volgen, nu te helpen met het leren van Engels, rekenen en andere basisvaardigheden? Jullie zijn daar zó welkom... Neem gerust contact met mij op via mijn site: www.fransinafrica.com of Facebook. Ook jongens die een landbouwopleiding hebben afgesloten zijn van harte welkom. In de theorie- en praktijklessen kunnen jullie de jongens zoveel leren, zodat ze later een goede baan als boerenknecht krijgen. Verwacht geen luxe kamer of een douche met warm water... maar verwacht, meer dan 20, dankbare jongens die voorheen kansarm waren, maar wie weet... mede door jullie, kansrijk!
Verder zijn Jolanda en Robin iedere week op de farm. Jolanda geeft onderwijs en begeleidt de jongens bij al hun moeilijkheden. En dat zijn er heel wat. Robin loopt op deze dagen de farm na en maakt afspraken over de verkoop van groentes en biggen met de staff. Regelt alle zaken rondom de farm, zoals nieuwbouw van lokalen en kassen, aankoop van machines, enz. Maakt met de jongens een babbeltje. Hij is het aanspreekpunt van de staff. Eenmaal per jaar komt een landbouwkundige uit Nieuw Zeeland een aantal weken op de farm voor deskundige adviezen.
De dagen op de farm zijn lang en zwaar. De jongens worden van 6.00 uur 's morgens tot 21.00 uur 's avonds continue bezig gehouden. Om 6.00 uur start de dag met een devotion, een Bijbelles en gebed. En 6.00 uur is 6.00 uur. Geen minuut later. Dat betekent dat iedereen al tegen 5.00 uur uit bed springt en luidruchtig buiten loopt. Deze tijden waren voor mij behoorlijk wennen. Dan volgt het ontbijt met chapatti's . De kleine, ietwat droge, pannenkoekjes waar iedereen dol op is. Stroop of suiker is niet voorhanden, deze worden gewoon zo gegeten. Met zoete Keniaanse thee met melk, zo vers van de koe, erin. Heerlijk. Om 8.00 uur beginnen de lessen. Er wordt Engels, geschiedenis, rekenen, biologie, Swahili en agricultuur gegeven. Ieder jaar, voordat de vakantie, begin augustus, begint, worden de vakken afgesloten met een toets. In de sloppen zijn de jongens niet verder gekomen dan groep 3 of zijn nooit naar school geweest. Familie omstandigheden of geldgebrek. Het onderwijs in de sloppen is dan wel gratis, maar de uniformen niet. Dan houdt het al snel op. Voedsel is belangrijker.
De lessen zijn verdeeld in groep A, B, C en D. Groep A is het laagste niveau, groep D het hoogst. Ik gaf 's morgens les in groep A. Eerlijk gezegd vond ik het een behoorlijke uitdaging. Les geven is niet echt mijn ding. Soms was het frustrerend. Jongens van 15-17 jaar die maar geen verschil zien tussen een - en een +. Tussen een x en een :. Optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen worden voortdurend door elkaar gehaald. Ik zal u een voorbeeld geven waar de jongens erg veel moeite mee hebben: 1+4=4, want de jongens verwarren de + en de x. Of, 5-2=7, de - wordt met de + verward. Soms kan je het na 10 keer uitleggen nog niet duidelijk maken. Dan moet je iets bedenken. En opeens had ik iets gevonden waar het mee lukte. Daar worden ze blij van en ik ook. Gelukkig zie je wel vorderingen. De jongens waar ik bijna 8 maanden mee heb gewerkt en er in het begin niets van maakten, kunnen nu hoofdrekenen, halen echt geen plusjes en minnetjes meer door elkaar. En ze vinden het geweldig. Het motiveert hèn en mij. Het is zo geweldig om hun glimlach te zien als het rekenen eindelijk lukt! Als je ziet hoe trots ze zijn op zichzelf. Zo mooi is dat. Het heeft mij ontzettend gemotiveerd om hen zoveel mogelijk aan te leren voordat ik weer zou vertrekken. Het valt absoluut niet mee voor de jongens om een hele ochtend geconcentreerd mee te doen met de lessen. Tot aan ze op de farm kwamen bepaalden ze alles zelf. Op de farm wordt gewerkt met een rooster waar niet van afgeweken wordt. Het 'geef je ze een vinger, dan pakken ze je hele hand' is denk ik nergens zo van toepassing als hier. De lessen zijn iedere dag tot 12.45 uur. Soms is er wat variatie. Dan komt er een pastor spreken.
Of er zijn gasten bij Afrilift die de farm bezoeken en een speech geven. De jongens verwachten van iedere gast een verhaal. Waar komt je vandaan, hoe is het daar, heb je familie, wat heb je voor erge dingen meegemaakt en wat betekent het geloof voor je en hoe draag je het uit? Vervolgens kom je in een spervuur van vragen. Die soms erg vermakelijk zijn. Toen mijn broer mij bezocht, heeft hij EHBO lessen gegeven aan de jongens. Hoe behandel je wonden, hoe stelp je bloedneuzen, de stabiele zijligging, een korte reanimatieles. De jongens hebben genoten. Vonden het hoogst interessant. Dit soort bezoekjes zijn de extraatjes voor hen, geweldig vinden ze dit. Om 13.00 uur is de middagmaaltijd. De mama van de farm kookt enorme bergen ugali, het lijkt het meest op een homp deeg. De ugali wordt buiten op een vuurtje gekookt, één van de jongens moet ervoor zorgen dat het vuur blijft branden. Ugali wordt gemaakt van water en maïsmeel. Goedkoop. Voedzaam. Beide belangrijk. De ugali wordt gegeten met spinazie, bonen rijst of zoete aardappel. Af en toe broccoli of een andere groente van de farm. Maar de broccoli en bloemkool werden zeer wantrouwend bekeken. Spinazie wordt je sterk van. Maar ugali is volgens de jongen het beste voedsel wat er is. Zo af en toe is er wat vlees bij. Wat met gejuich begroet wordt door de jongens. Of chapatti's . De hoeveelheden die gegeten worden zijn verbazingwekkend. De snelheid waarmee gegeten wordt ook. Dit komt door hun leven in de sloppen. Daar ontwikkelen ze een strategie die ze hun hele leven vasthouden: als je kan eten, eet je zoveel en zo snel mogelijk. Wie zegt dat je morgen weer eten hebt? En wie zegt dat niet iemand het ineens van je afpakt? Op de farm zie je dit gedrag terug: de jongens eten razendsnel hun bord leeg, kiezen altijd voor het grootste bord. En als ik wat overliet van mijn eten, stonden er direct jongens naast je om het op te eten. Geen kruimel wordt weggegooid.
Klokslag 14.00 uur begint het middagprogramma. De praktijk. Landbouw. Hier is zoveel over te vertellen dat ik dit graag voor een volgende keer bewaar en nu gelijk door ga naar het avondprogramma.
Om 17.00 uur is het middagprogramma klaar en gaan de jongens zich douchen. De farm kent geen warm water. Ik heb geleerd dat wanneer je vroeg doucht, het water ietsje minder ijskoud is door de zon. Na het douchen is er om 18.00 uur een maaltijd. Deze bestaat ook weer uit ugali en spinazie. Als de maaltijd voorbij is wordt er razendsnel opgeruimd door de farm-mama en haar hulp. De keuken wordt geboend en klaar zijn ze. De hulp is een stille vrouw. Ze spreekt geen woord Engels. Of beter gezegd, ze spreekt geen woord. In haar ogen ligt een verre blik. Je hoeft geen psycholoog te zijn om te zien dat deze vrouw in haar leven dingen heeft meegemaakt die diepe sporen hebben nagelaten. Voorzichtig begon ik eens een praatje met de farm-mama. Zij vertelde dat de hulp in de stammenoorlog van 2008, die ontstond tijdens de verkiezingen, moest vluchten samen met tientallen familieleden en dorpsgenoten. Tijdens hun vlucht passeerden zij een dorpje. Mannen wezen hen naar de kerk, daar zouden ze veilig zijn. Even later gingen de deuren op slot en werd de kerk in brand gestoken. Onze keukenhulp is door familie door het raam naar buiten geduwd. Alleen zij is ontkomen. Haar man, kinderen, alle familie en dorpsgenoten zijn in de kerk levend verbrand. In de tijd dat ik op de farm was, heb ik haar nooit horen praten.
Per dag is er ook twee uur gereserveerd om te sporten. De jongens kunnen kiezen uit drie sporten, voetbal, basketbal en fitness. Er staan op de farm wat oude en zelfgemaakte fitnessspullen en de jongens vinden het erg leuk om te doen. Na iedere oefening worden de spierballen vergeleken wie de grootste heeft. Voetballen doen de jongens ook erg graag. Inmiddels kennen ze de spelregels een beetje, maar in het begin was het een vrij chaotisch gebeuren, waarbij flinke trappen uitgedeeld werden en ze tot in Nairobi te horen waren. Het voetbalveld is een stuk land vol hobbels en stekelige struikjes. Menig bal gaat daar lek. Maar het is prachtig de jongens zo te zien. Even alles vergeten en opgaan in het spel. Gewoon kind zijn. Ze te horen lachen.
Het avondprogramma is gevarieerd. Zo zijn er lees- en zangavonden over Bijbelse onderwerpen. Soms komt dit tot grappige uitspraken. Na een Bijbelvertelling liet ik later op de avond op mijn laptop beelden zien van schaatsers op het IJsselmeer. De jongens vinden 18 graden al ijskoud. Laat staan dat het ergens ter wereld zo koud word dat het water bevriest.... Opeens riep een jongen: "Ik weet het, ik weet het... Ik weet waarom Jezus over water kon lopen... Dat was in jouw land Francie, omdat het water bevroren was ". Ik was sprakeloos... Ook is er een huiswerkavond en op donderdag mogen de jongens een film kijken. Er wordt altijd gekozen voor een film met een boodschap. Alle films worden door de staff vooraf bekeken. Je kan de jongens niet alles laten zien. Het zijn toch jongens met een verleden. Met psychische problemen. Sommigen zijn verstandelijk beperkt. Ze leven op een rehabilitatieboerderij. Wat voor ons vanzelfsprekend is, moeten zij leren. Maar ze genieten van een filmavond. Hun leven bestaat voornamelijk uit heel hard werken met weinig vrije tijd. Daarnaast zijn ze 's avonds wat minder gemotiveerd, omdat ze moe zijn van de middag werken op het land. Over die middagen wil ik het graag een volgende keer hebben.
