Keizer Napoleon was in Nederland, maar bezocht hij ook Goedereede?
GOEREE-OVERFLAKKEE – Volgens Roy de Beunje en Anja Krabben, schrijvers van het zojuist verschenen boek 'Napoleon in Nederland. In het voetspoor van de Keizer', is Napoleon in Goedereede geweest. Het bezoek vond plaats op vrijdag 4 oktober 1811, tijdens de Route Impériale door Nederland.
Door Kees van Rixoort
Napoleon bezocht Nederland nadat hij Holland in 1810 had ingelijfd bij Frankrijk. Hij bezocht tussen 24 september en 31 oktober 1811 tientallen plaatsen in zes provincies van zijn nieuwe grondgebied. Hij startte in Cadzand en Breskens en kwam via Vlissingen en Antwerpen op 4 oktober aan in Willemstad. Daar gebruikte hij het noenmaal en wierp hij een blik op de fortificaties.
"Daarna per bootje naar Hellevoetsluis en Goedereede", schrijven De Beunje en Krabben. "Hij overnacht op zijn jacht, voor Ooltgensplaat." Een dag later ging Napoleon naar Dordrecht en Gorinchem. Later bezocht hij onder meer Amsterdam, Texel, Delft, Rotterdam, Utrecht, Zwolle en Nijmegen.
Grappig detail is dat de keizer in Amsterdam, in de Damstraat, vast kwam te zitten in het verkeer. Zijn koets kon niet verder door enkele overijverige putjesscheppers… Eveneens in Amsterdam woonde hij met zijn vrouw Marie Louise een bal bij in gebouw Felix Meritis.
Sloep of roeiboot
Maar nu Goedereede. "Na zijn bezoek aan Willemstad stapte Napoleon in een sloep of roeiboot die in de haven gereed lag en liet zich door matrozen via het Hollandsch Diep en Haringvliet naar Hellevoetsluis roeien. Hij kwam daar om 2 uur 's middags aan. In Willemstad verkeerde men in de veronderstelling dat de keizer daar nog zou terugkeren. De hele nacht werd op hem gewacht, het garnizoen bleef in de Voorstraat gelegerd om hem de honneurs te kunnen bewijzen als hij voet aan wal zette. Hij kwam echter niet. De keizer overnachtte op zee op zijn jacht halverwege Goeree en Willemstad, voor Hoogplaat. Op 5 oktober werd om 3 uur 's ochtends het anker gelicht. Om 5 uur passeerde het jacht Willemstad en arriveerde twee uur later in Dordrecht."
Verder geen woord over Goedereede. In hun voorwoord nemen de auteurs van 'Napoleon in Nederland' het stadje op Goeree wel op in hun opsomming van plaatsen die de keizer aandeed. Het staat, netjes chronologisch, tussen Hellevoetsluis en Dordrecht in. Achter in het boek, waar de Route Impériale van dag tot dag staat beschreven, staat Goedereede ook gemeld. Zonder verdere details. Daar moet de lezer het dan maar mee doen.
Is Napoleon nu in Goedereede geweest of niet? In een publicatie van het Streekmuseum, in het Eilanden-Nieuws van 21 juni 1996, concludeert de auteur, Rinus van Dam, dat de keizer nooit op Goeree-Overflakkee is geweest, "al moet hij het wel hebben zien liggen". "In publicaties over Goeree-Overflakkee in de Franse Tijd waar een dergelijk bezoek wel wordt gemeld, is men op het eerste gezicht uitgegaan van plausibele veronderstellingen."
In het voetspoor
Dit neemt niet weg dat 'Napoleon in Nederland' een zeer lezenswaardig boek is, dat bovendien veel illustraties telt, waaronder een kaart van de Route Impériale in 1811. De auteurs treden als het ware in het voetspoor van de keizer op reis door Nederland.
Er zijn duizenden boeken geschreven over het leven en werk van Napoleon, maar daarin krijgt deze korte, voor Nederland belangrijke reis van Napoleon en Marie Louise maar weinig aandacht. "Terwijl naar aanleiding van zijn verblijf in ons land veel te vertellen valt over deze bijzondere man die nog steeds veel mensen bezighoudt", aldus de uitgever op de achterflap van het boek.
'Napoleon in Nederland. In het voetspoor van de Keizer' door Roy de Beunje en Anja Krabben is verschenen bij Walburg Pers en kost € 19,95. ISBN 9789462491106.