De stal van de familie Ras.
De stal van de familie Ras. Foto: Kees van Rixoort

ChristenUnie op werkbezoek bij agrariër en energieproducent Ras

DEN BOMMEL – Met fossiele brandstoffen is het binnen enkele decennia over en uit. Willen we de planeet bewoonbaar houden, dan moeten we snel overschakelen op alternatieve energiebronnen, die duurzaam zijn. Wind, zon, getijde. Maar ook mest. In Den Bommel produceert het gemengd landbouwbedrijf van de familie Ras gas uit koeienmest. "Wij zijn agrariër en energieproducent", zegt Jaap-Jan Ras. Een gezelschap van de eilandelijke ChristenUnie, waaronder een groot deel van de gemeenteraadsfractie, ging op zaterdag 23 januari bij het innovatieve bedrijf op bezoek.

Tekst en foto: Kees van Rixoort

"Opa Ras is het bedrijf begonnen. Toen was het een gemengd bedrijf. Later is het een tijdje alleen akkerbouwbedrijf geweest. Maar mijn vader is midden jaren zeventig weer gestart met de melkveehouderij. We hebben nu 260 melkkoeien en 130 tot 140 hectare akkerbouw", introduceerde Jaap-Jan Ras het bedrijf.

Het bedrijf heeft een duidelijke visie, zo kregen de geïnteresseerde bezoekers te horen. "Wij denken zoveel mogelijk in kringlopen. Zo voeren we het blad dat na de bietenoogst overblijft aan de koeien." Dat is nog een vrij simpel voorbeeld, maar het project dat de ChristenUnie naar Den Bommel trok is dat zeker niet. Het omzetten van mest in gas is voor een buitenstaander redelijk ingewikkeld en vergt bovendien een investering van tonnen.

De familie Ras had twee jaar geleden al fors geïnvesteerd in een nieuwe stal, die de koeien veel meer ruimte biedt. Dit vanuit het oogpunt van dierenwelzijn. Maar daar bleef het niet bij. Ook op energiegebied wilde het landbouwbedrijf stappen maken. Jaap-Jan Ras: "We hebben wel over zonnepanelen nagedacht. Die leveren op korte termijn meer op. Maar wij wilden duurzaam en verantwoord groeien. Na het loslaten van het melkquotum kunnen we doorgroeien naar 300 melkkoeien en de mest vergisten tot gas. De installatie die hier nu staat past goed bij onze bedrijfsvoering."

Aardgas

De installatie van Ras brengt het biogas op aardgasniveau. Dat gaat via een pijpleiding naar 'het net'. Het is genoeg om ongeveer 120 huishoudens van aardgas te voorzien. Op dat punt is het bedrijf nu nog niet aangeland. De mestvergister is namelijk iets nieuws, in Nederland de enige, en het pionieren houdt ook in dat niet alles direct draait zoals het zou moeten. "Het moet groeien", in de woorden van Jaap-Jan Ras. "Het opwarmen van het proces gaat bijvoorbeeld minder gemakkelijk dan verwacht. De techniek goed afstemmen, dat is best een uitdaging." Ras krijgt daarbij alle hulp en ondersteuning van de leverancier uit Enschede, want die is er uiteraard alles aan gelegen om dit proefproject tot een succes te maken en vervolgens met de mestvergisters – letterlijk – de boer op te gaan.

Ras, die de investering kon doen dankzij subsidies, heeft plannen om meer te doen. Bijvoorbeeld de trekkers van het landbouwbedrijf op het zelf geproduceerde gas laten rijden. "Onze doelstelling is energieneutraal draaien. Wij willen melk produceren op een manier die niet belastend voor het milieu is." De zonnepanelen zijn ook nog niet buiten beeld.

Het innovatieve bedrijf, dat alle medewerking van de gemeente kreeg toen er vergunningen nodig waren, heeft sinds september veel aandacht getrokken. De pers dook er bovenop en ook collega's van Jaap-Jan Ras tonen hun interesse. "Er zijn zeker al tien boeren komen kijken."

Langetermijninvestering

En nu dus de eilandelijke ChristenUnie. De bezoekers kregen tijdens de rondleiding te horen dat als je puur economisch kijkt, er sneller en meer rendement te krijgen is via een andere investering. "Dit is echt een langetermijninvestering." Ingegeven door het denken in kringlopen, maatschappelijk verantwoord ondernemen en rentmeesterschap. Dat sprak de mensen van ChristenUnie erg aan. "Dit innovatieve initiatief past uitstekend in het collegeakkoord en de ambitie om Goeree-Overflakkee energieneutraal te maken", aldus gemeenteraadslid Joop Kievit, die het werkbezoek had georganiseerd. "En dit leert ons ook dat je ondernemers de ruimte moet geven. Dit is een landelijk pilotproject. Daarmee zet je Goeree-Overflakkee bovendien op de kaart als duurzaam eiland."

Jaap-Jan Ras (midden) legt aan de bezoekers van de ChristenUnie uit hoe de mestvergister werkt.