Nachtmotet
Arie Kok
2015, uitgeverij Mozaiek
118 blz., € 12,90
ISBN 9789023 995005
De negentigjarige Hannie Havergort woont sinds kort in Villa Bethel. Samen met de andere bewoners van de tweede etage van het verzorgingshuis probeert ze haar leven opnieuw vorm te geven.
Op een dag krijgt Hannie een nieuwe buurman.'Schlossherr-Brüler is de naam. Zeg maar Günther, al ben ik bijna honderd.'
Hannie wordt geïntrigeerd door haar nieuwe buurman, mede door het feit dat hij, evenals zijzelf, zeer muzikaal is. Günther was vroeger een talentvolle concertpianist maar is zeer zwijgzaam over zijn verleden.
Er is nog een probleem met de nieuwe bewoner: hij speelt 's nachts piano. De bewoners van de tweede etage starten een handtekeningenactie om het nachtelijk pianospel van Günther te stoppen. De dames op de gang vragen Hannie om de verzamelde handtekeningen aan te bieden. Ze kan het immers 'zo goed met hem vinden'.
Ondertussen zijn de voorbereidingen voor de viering van de honderdste verjaardag van Günther in volle gang. De burgemeester wordt ingeseind, er worden liederen ingestudeerd en cadeaus gekocht.
Met gevoel voor detail en fijnzinnige humor schetst de schrijver het dagelijks leven van de bewoners van de tweede verdieping van Villa Bethel.
Daarnaast gaat het verhaal met vaart de diepte in als blijkt dat de hoofdpersonen niet meer om hun verleden heen kunnen.
Verbindingskracht
Ondanks de zwijgzaamheid van Gunther groeit er een fragiele vertrouwensband tussen Hannie en haar buurman.
Stukje bij beetje krijgt Hannie fragmenten te zien uit schokkende verleden van Günther en wordt ze gewaar wat de reden is van zijn nachtelijke pianospel.
Het plot is onverwacht en ontroerend.
Nachtmotet vertelt over diepgewortelde eenzaamheid en de verbindingskracht van muziek. Het is ook de tragische geschiedenis van twee oorlogsslachtoffers, die vanuit een totaal ander perspectief, ten prooi vielen aan de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog.
In de tere vertrouwensrelatie die de hoofdpersonen ontwikkelen komen grote vragen aan de orde over de oorsprong van het kwaad en de aanwezigheid van God in de wereldgeschiedenis. Günther worstelt met zijn traumatische oorlogsverleden. "Na wat ik heb gezien, toen, kun je niet meer geloven in menselijk erbarmen."
De eenzame Hannie is, ondanks de grote verliezen die ze in haar leven leed, de tegenpool van de zwaarmoedige Günther.
Het open einde van 'Nachtmotet' roept vragen op die de lezer niet onberoerd zullen laten.
Arie Kok (1968) schreef eerder het indrukwekkende 'Morie' (uitgeverij Mozaiek, 2013).