In veiligheid gebracht door de Nepos en een warm onthaal in Kinderdijk

22 januari 2016, 08:37

Het volgende verhaal over de Ramp in 1953 willen wij u niet onthouden. Het verhaal was in 2013 – 60 jaar na de Ramp – opgenomen in het verenigingsblad nr. 4 van de Historische Vereniging West-Alblasserwaard en beschrijft de ervaringen van een gezin uit Middelharnis: het gezin Van Vliet. De Vereniging verleende toestemming voor publicatie in Eilanden-Nieuws.

Tekst: Ronald Vreeman

Op 25 september van dit jaar (2013) stond voor de deur van de villa van de familie J.D. Smit, aan de Puntweg in Kinderdijk, iemand die zich voorstelt als Arie van Vliet. Hij vertelt dat het 60 jaar geleden is dat hij hier voor het laatst is geweest en dat hij één van de mensen is uit Middelharnis die toentertijd onderdak kregen in deze villa. De familie Van Vliet, dit waren zijn ouders en zijn broer, samen met de familie Overweel, de familie van zijn moeders kant, moesten evacueren uit Middelharnis en met de schipper van het schip de 'Nepos', de heer D.L.H. Smit, zijn zij van uit Goeree-Overflakkee naar Kinderdijk gevaren en waren zodoende gered van het wassende water.

Hier volgt het verhaal van Arie van Vliet: Het is de avond van 31 januari 1953 en de familie Van Vliet zwaait de gasten uit die op visite zijn geweest in hun woning te Middelharnis. Het stormt en de vader, moeder en twee broers kunnen de slaap niet vatten. Na verloop van tijd wordt er aan de deuren en ramen gerammeld door mensen van de brandweer met de mededeling om zo snel mogelijk de woning te verlaten, omdat de polder achter hun huis al was volgelopen vanwege een dijkdoorbraak. In een hoger gelegen winkelpand, 'Modehuis Nipius', kon tijdelijk onderdak worden gevonden en daar is de nacht verder angstig doorgebracht. De volgende ochtend is het gezin Van Vliet samen met de gehele familie Overweel opgevangen bij de grootouders waar men 's avonds naar de zolder moest vluchten omdat ook hier het water binnenstroomde. Gelukkig bleef de zolder droog. Op 2 februari is de hele familie, waaronder een hoogzwangere tante, van zolder gehaald en naar de haven getransporteerd, alwaar het schip de 'Nepos' lag te wachten om hen hier weg te halen.

De familie Smit uit Kinderdijk heeft naast de villa op de Punt in Kinderdijk een schip liggen dat de naam draagt 'Nepos'. In het Latijn betekent deze naam 'kleinzoon' en de geschiedenis vermeldt dat wanneer er een nieuw schip werd gebouwd, dat ook de naam Nepos kreeg . Het schip dat de families van Vliet en Overweel uit Middelharnis haalde was de 'Nepos 3' en de eigenaar van dit schip was de heer J.C.L. Smit en zijn zoon D.L.H. Smit was de schipper die op maandag 2 februari 1953 richting Goeree-Overflakkee voer. Het was noodweer en de storm had alle boeien en bakens weggeblazen, dus de tocht was niet zonder gevaar.
De families Van Vliet en Overweel zouden door de 'Nepos' naar Rotterdam gebracht worden want daar werden de slachtoffers van de Watersnood opgevangen in de Ahoy-hallen, maar toen men de hoogzwangere tante van Arie zag werd er besloten koers te zetten naar Kinderdijk en de gehele familie werd opgevangen in de toen leegstaande villa op de Punt. Inmiddels was voor de groep van 13 personen slaapgelegenheid gemaakt en men werd ontvangen met heerlijke erwtensoep. Arie kan zich deze hartelijkheid nog herinneren en ook dat de volgende dagen mensen kwamen met kleding, dat bakker Stam voor de deur stond met gratis brood en de families mochten naar een schoenen­zaak in Nieuw-Lekkerland om daar nieuwe schoenen uit te zoeken!

De groep bestond uit Winus met vrouw en 2 kinderen, Lie met echtgenoot en 2 kinderen, Teun met vrouw en Bert met vrouw en 1 kind. Na verloop van tijd gingen de mannen bij de plaatselijke aannemers werken en later, nadat zij weer terug waren op Goeree-Overflakkee, zijn zij toch weer teruggekeerd naar de Alblasserwaard om zich hier te vestigen. Als dank voor de liefdevolle opvang, hebben de mannen een bloembak gemetseld en die staat nog steeds bij de witte villa 'De Zonnebloem', ook op de Punt. De opvang duurde 6 weken en tijdens deze periode heeft Arie ook nog onderwijs genoten op de Biggeltjesschool. Toen het vertrek naderde, ontvingen alle familieleden van de blinde buurvrouw Henriëtte Smit een Bijbel ter ondersteuning. Zij had ook iets aan de Bijbel toegevoegd dat in braille was geschreven. De hoogzwangere tante Gilsia is op 14 maart 1953 in de villa op de Punt bevallen van een prachtige zoon met de naam Bert en zij vertrokken op 26 maart weer terug naar Goeree-Overflakkee. Ook zij denkt met dankbaarheid terug aan de warmte van de bewoners van Kinderdijk, die voor een vroedvrouw zorgden en zelfs voor een kinderwagen.

Bitter en mooi werk

Maandag 2 februari 1953

Onderstaand een verslag van de bemanning van de 'Nepos', t.w. Verschoor, Henk Pot, Pau Slingerland, Piet Kalle, Richard Otto Dorremans (Roddy/923-2002), Pieter Koolmees (Piet 1930- 1996) en chauffeur J.C. de Visser (Hans 1921-2000) allen van de 'Reederij op de Lek' die op maandagavond 19.45 uur met het schip 'Nepos' van D.L.H. Smit uit Kinderdijk vertrok naar Middelharnis om hulp te bieden aan de slachtoffers van de watersnood in Zeeland en Goeree­Overflakkee. Het verslag is woordelijk overgenomen uit 'Het Zeskant' van maart 1953, personeelszorg aan van I HC, editie L. Smit & Zoon te Kinderdijk.

Na de narigheid, welke de Rampvloed ons bracht, is de 'Nepos' er op uitgetrokken. om het noodgebied te helpen. Al gauw bleek, dat in de Maashaven te Rotterdam twee Kempenaars lagen, die naar Middelharnis gesleept moesten worden om vee te halen. Maandagavond vertrok de 'Nepos' met deze sleep en omdat de bakens in de Kil en verderop veelal onklaar geslagen waren, werd er noodgedwongen geankerd. Zodoende kwam het convooi pas dinsdagmorgen in Middelharnis aan. Het haventje binnenvaren ging prachtig; ondanks de felle stroom werden de 600-tons Kempenaars er heelhuids afgeleverd.

Bij de opeenhoping van menselijke ellende in Middelharnis was snel zoveel mogelijk mensen inschepen en ze zo gauw mogelijk wegbrengen ieders hartewens. De 60 passagiers werden nog 's avonds vóór de duisternis inviel in Rotterdam ondergebracht. De andere morgen wéér naar dat oord der verschrikking. Ditmaal sneed het menselijk leed nog feller. Een honderd zieken, kraamvrouwen, ouden van dagen en gezonden bijeen gestuwd, is voor een bootje als de 'Nepos' ook wat veel, maar... 't moest, het moest! En de dankbaarheid van deze passagiers was waarlijk niet geveinsd, ook al kon onze 'keuken' het wel eens niet bij houden met eten, drinken en zuigflessen, en al duurde de vaart naar Rotterdam slechts vier uur.

Voor een doodzieke 'uit Zeeland' wijkt alles, ook in Rotterdam. In het Havenziekenhuis aan 't Haringvliet is ras plaats en arts; moge de patiënte het overkomen hebben! De rest moet naar Ahoy; vijf minuten na de telefonische oproep staan ambulancewagens en vrijwel 'alle' particuliere Rotterdamse auto's uit de buurt op de Oosterkade. Enorm, veel te veel voor maar honderd zielen; de nationale drang heeft ook deze burgers te pakken. Een nieuwe tocht brengt Rijkspolitie naar Den Bommel en Ooltgensplaat, doch er is geen gelegenheid tot evacuatiehulp. Vrijdag en zaterdag een laatste tocht, uitgestrekt zelfs tot Zierikzee en Wemeldinge, levert wel contact op met Belgische en Engelse redders, maar tevens het inzicht dat onze diensten nu niet meer dringend nodig zijn. De verdronken eilanden zijn nog leeg, helaas, ten koste van honderden mensen, duizenden dieren en millioenen schade. Het leed is niet te peilen, noch naar de mens te lenigen.

En toch, en toch... de blik van de kraamvrouw op haar knorrende 2-daagse baby, het rookwolkje van een overbejaard boertje (85 jaar) geeft al de intense voldoening, dat de dankbaarheid in het leed niet is verzwolgen. Het was bitter en mooi werk tegelijk.

Tante Gilsia

Tante Gilsia is nu (in 2013) 88 jaar en woont in Krimpen aan den IJssel. Zij en haar man zijn met hun in Kinderdijk geboren zoon Bert ongeveer 9 weken in villa De Punt gebleven om daarna weer naar Middelharnis te gaan. Toch keerde het gezin enige tijd later naar Kinderdijk terug, omdat de echtgenoot werk kon krijgen bij Jager Aannemersbedrijf B.V. en zij hebben hier 18 jaar gewoond in houten huisjes die waren gebouwd door het aannemersbedrijf. Toen dit bedrijf failliet ging, vertrok het gezin naar Krimpen aan den IJssel alwaar de echtgenoot een baan kon krijgen bij J.P. van Eesteren B.V. Zoon Bert, die geboren werd op 14 maart 1953 in villa De Punt, is nu dus 60 jaar en woont ook in Krimpen aan den IJssel. Hij is metaaldraaier en heeft de leerschool doorlopen bij L. Smit & Zoon te Kinderdijk.