Volgende week Europese Dag van de Beroerte:
Wacht niet te lang, tijdverlies is hersenverlies!
GOEREE-OVERFLAKKEE - Sinds het jaar 2000 wordt jaarlijks de Europese Dag van de Beroerte gehouden. Bedoeld als dag om in zo veel mogelijk landen in Europa aandacht te vragen voor het voorkomen en herkennen van een beroerte of Cerebro Vasculair Accident (CVA), om zo te werken aan een zo groot mogelijke reductie van het aantal beroertes én dat mensen die erdoor getroffen worden de juiste hulp krijgen. Ook in Nederland en op Goeree-Overflakkee wordt de Europese Dag van de Beroerte gehouden, dit jaar op dinsdag 10 mei a.s. Want het is levensbelangrijk: 'Een beroerte? Wacht niet te lang!'
Door Hans Villerius
Zo maar opeens, volslagen onverwachts, kun je erdoor getroffen worden en van het ene op het andere moment verkeer je in een levensbedreigende situatie. Je lichaam laat 't afweten. Je kunt dingen niet meer. Je moet geholpen worden. In één keer ben je kwetsbaar en afhankelijk geworden. Je durft niet meer op je lichaam te vertrouwen. Alle vastigheden die je in 't leven dacht te hebben, ben je ineens volslagen kwijt. Het enige wat overblijft zijn gevoelens van ontreddering. Later gevolgd door een periode van rouw, als je ondervinden moet en wanneer de harde werkelijkheid tot je doordringt dat het leven waarin je zonder belemmeringen en beperkingen alles doen kon, voorgoed verleden tijd is. Als je een leven moet aanvaarden dat je als totaal ontwricht ervaart en waarin je voortaan hulpbehoevend bent. Het is een traumatische ervaring, met gevoelens van verdriet, boosheid, moedeloosheid en angst dat 't weer gebeurt. Een zware en diepe weg, zowel voor wie erdoor getroffen wordt als voor zijn of haar huisgenoten.
Activiteitencentrum
Als steeds helderder wordt dat je voorgoed en onherstelbaar terrein hebt verloren, ontstaat dikwijls depressiviteit. Natuurlijk verschilt dat van persoon tot persoon, maar heel belangrijk is dat mensen die door een beroerte zijn getroffen zo gauw als het kan weer gaan ontdekken dat ze tóch nog zo heel veel kunnen, zij het aangepast. Dat, in tegenstelling tot hoe ze 't dikwijls voelen, het níet 'over is'.
In een activiteitencentrum bijvoorbeeld worden diverse activiteiten aangeboden waarbij aansluiting gezocht wordt bij de persoonlijke mogelijkheden, hulpvraag gestuurd. En als dan ondervonden wordt dat inderdaad nog een heleboel dingen gedaan kunnen worden, dan leven mensen dikwijls weer op. Vandaar de dringende oproep van professionals: blijf niet te lang thuis zitten na een beroerte. Voor je 't weet zit je in uitzichtloosheid en in depressie, terwijl het zo anders kan! Weer andere mensen zien, je verhaal kwijt kunnen, begrepen worden, weer dingen doen, die bij je passen, en weer structuur vinden in je leven. Deelnemen aan een activiteitencentrum is daarom heilzaam, hetzij structureel, hetzij tijdelijk.
Acute situatie
In Nederland worden jaarlijks 47.000 mensen getroffen door een beroerte, dat zijn er 126 per dag. Een beroerte kan een CVA zijn of een TIA. Beide zijn een stoornis in de doorbloeding van de hersenen. Een TIA is kortdurend, maar een CVA duurt langer en is daarom meestal ernstiger. Een CVA kan een hersenbloeding zijn, waarbij dus een bloedvat in de hersenen is geknapt, of het kan een herseninfarct zijn, waarbij een hersenbloedvat wordt afgesloten.
Het kan direct worden herkend als iemand een CVA of een TIA heeft: een scheve mond, krachtsvermindering of verlamming van arm of been, en onduidelijke of vreemde spraak. En bovenal: dat één of meer van deze verschijnselen er plotseling zijn, je voelt het in 't geheel niet aankomen. Het is dan uiterst belangrijk dat zo snel mogelijk hulp op gang komt, dus dat de huisarts wordt gebeld. Of, omdat er sprake is van een acute situatie, dat meteen 112 wordt gebeld. Immers, in geval van een infarct moet binnen vier en een half uur na het ontstaan van een beroerte medicatie zijn toegediend om een aanwezig stolsel op te lossen, of behandeling zijn gestart om de bloedvatafsluiting in de hersenen op te heffen. En de tijd daarvóór is hard nodig voor onderzoek om door CT-scan vast te stellen of het om een hersenbloeding of een herseninfarct gaat en tegelijkertijd de oorzaak ervan te achterhalen. Soms is het mogelijk om in de acute fase een aanwezig stolsel te verwijderen. Maar dat moet dan wel binnen zes uur na het ontstaan van de klachten gebeuren.
Ook het behandeltraject erna - revalidatie, waarbij fysiotherapie, ergotherapie, logopedie, diëtist, neuroloog en CVA verpleegkundige betrokken zijn - is erop gericht dat schade op de langere termijn zo veel mogelijk wordt voorkomen. Want in Nederland is een beroerte nummer één van blijvende invaliditeit.
Dag van de Beroerte
Om voor dit alles breed aandacht te vragen, wordt jaarlijks de Europese Dag van de Beroerte gehouden, dit jaar op dinsdag 10 mei. Op Goeree-Overflakkee wordt die dag in het restaurant van Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis van 15.00 tot 17.00 uur een informatiemarkt gehouden die vrij toegankelijk is en waar iedereen welkom is. Verschillende organisaties en professionals die betrokken zijn bij de zorg en begeleiding van CVA patiënten zijn er aanwezig om belangstellenden van de nodige informatie te voorzien. Ook kunt u er gratis diverse tests laten doen om te controleren in hoeverre u risico loopt door een beroerte getroffen te worden. Dit alles met als hoge doel: herken een beroerte, ken de risico's en voorkom zo veel mogelijk schade op de langere termijn wanneer u of iemand in uw directe omgeving door een beroerte wordt getroffen. Immers: hoe eerder u erbij bent, des te groter is de kans op herstel!