Paaseilandexpositie ludiek geopend met eierrace en Roggeveens verhaal
SOMMELSDIJK – Met onder andere een postume voordracht van Jacob Roggeveen en een eierrace op het Marktveld, is de expositie Paaseiland op Goeree-Overflakkee in het Streekmuseum zaterdag 19 maart op ludieke wijze geopend. Centraal staat een Paaseilandbeeldje dat in de jaren zeventig in Ouddorp is opgegraven in een tuin.
Tekst en foto's: Kees van Rixoort
De expositie is het resultaat van een samenwerkingsverband tussen het Streekmuseum Goeree-Overflakkee, Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta, historische vereniging De Motte en het Streekarchief Goeree-Overflakkee, waaraan ook nog Sociëteit Rethorica, Ensemble Eeuwkant en Museum Ouddorps Raad- en Polderhuis bijdragen leverden. De samenwerking is een vervolg op een eerdere vruchtbare coöperatie tijdens de Maand van de Geschiedenis, in oktober 2015. En, zo kwam zaterdag duidelijk naar voren, zal weer een vervolg krijgen tijdens de volgende Maand van de Geschiedenis, waarin het thema 'Grenzen' centraal staat.
Voor het Streekmuseum Goeree-Overflakkee was het een vroege opening van het seizoen. Ging het museum in Sommelsdijk voorheen altijd per 1 mei open, dit jaar was dat aanmerkelijk vroeger. Het had in het Paasweekend kunnen zijn, ook gelet op de expositie waarmee het museum nu uitpakt, maar het werd dus 19 maart. Wel waren diverse genodigden op hun Paasbest naar de officiële opening gekomen.
Over het Paaseilandbeeldje uit Ouddorp doen verschillende verhalen de ronde. Rias Olivier van De Motte vertelde zaterdag nog het meest betrouwbare verhaal. Over het beeldje dat uit zee gevist moet zijn door een Ouddorpse visser, die het meenam naar zijn huis aan de Visserstraat, waar hij het gebruikte om een afdakje te verzwaren, en over de verhuizing van het kleinood naar de Cichoreilaan, waar het uit de grond kwam toen de buurman aan het graven was voor een fundering van een schuur bij zijn huis. Die buurman, Jaap Verduijn, is nog altijd de eigenaar van het beeldje, dat hij, nadat wetenschappelijk was vastgesteld dat het afkomstig is van Paaseiland, in bruikleen gaf van het Museum Ouddorps Raad- en Polderhuis. Verduijn was zaterdag een van de mensen die de officiële opening van de expositie verrichtte.
Roggeveen
Een ander verhaal over het Paaseilandbeeldje kwam uit de mond van Jacob Roggeveen, die het eiland ontdekte tijdens een zeereis in opdracht van de West-Indische Compagnie (WIC). De ontdekkingsreiziger vertelde dat je op Paaseiland wordt doodgegooid met die beeldjes. Letterlijk, om zo in contact te kunnen komen met je voorouders. Een van de Paasmannen kwam mee terug naar Goeree-Overflakkee en veranderde zijn naam in Peeman. Pas op, was de waarschuwing van Roggeveen, want er zou zo rond Pasen zomaar een Peeman kunnen aanbellen met de vraag hem dood te gooien met een beeldje. Op het schip was die vraag van zijn voorzaat beantwoord met een worp in zee. Dat beeldje zou later opgevist zijn…
Een fantasievol verhaal, met veel smaak gebracht door Wim van Ham, dat volgens voorzitter Rinus van Dam van het Streekmuseum niet waar is. Hij had een andere variant op het herkomstverhaal: een zeeman zou het beeldje op Paaseiland hebben gekocht voor zijn verloofde, maar het overboord hebben gegooid toen de marconist hem in het zicht van de haven kwam melden dat zijn verloofde de relatie had verbroken.
Het mysterie is nog niet helemaal opgelost, maar zeker is dat het beeldje, dat nu het middelpunt is van een kleine maar fraaie expositie in het Streekmuseum, afkomstig is van Paaseiland. Het is een miniatuuruitgave van de grote beelden die daar staan én van het zelfde materiaal gemaakt: basaltlava.
Vogelman
Voorafgaand aan de opening van de expositie vond nog een eierrace plaats op het Marktveld. Degene die zijn lepel met ei het snelst over de finish bracht, mocht zich Vogelman noemen. Net zoals de jongeman die op Paaseiland het eerst een ei van de grote stern van een belendend eiland had weten te halen. Het was Arjen Diepenhorst, toekomstig voorzitter van De Motte, die de tooi op kreeg en als Vogelman samen met Jaap Verduijn en Rias Olivier het doek mocht wegtrekken voor het bord met de aankondiging van de expositie.
Het samenwerkingsproject behelst meer dan de expositie Paaseiland op Goeree-Overflakkee, die tot eind september duurt. Kinderen kunnen tijdens workshops beeldjes maken, die een plaats krijgen in het museum. En op 12 april komt professor Jan Boersema naar Goeree-Overflakkee om een lezing te houden over Paaseiland. Plaats van handeling is Het Rondeel. De entree bedraagt 5 euro.
