Beter leren door het te doen - in het echt op de Prins Maurits
MIDDELHARNIS – Hoe leer je het beste? Uit een boek, zou je zeggen. Dat geldt inderdaad voor veel leerlingen. Maar niet voor allemaal. Op het praktijkonderwijs, afgekort pro, leer je vooral op een andere manier: in de praktijk. "In het echt", zegt Ton Sies, teamleider van de pro-afdeling van de Prins Maurits in Middelharnis, de enige school op Goeree-Overflakkee met zo'n afdeling. "Pro-leerlingen leren beter door te doen. Als ze van school komen zijn ze klaar voor de maatschappij."
Tekst en foto's: Kees van Rixoort
"Pro-onderwijs is bedoeld voor jongeren met een IQ tussen 55 en 80. Zij krijgen les tot het jaar waarin ze achttien worden", vertelt Sies. "Een diploma geven we ze niet, dat mag niet van de minister. Wij leren ze vaardigheden op vier gebieden: wonen, werken, vrije tijd en burgerschap. Het is de bedoeling dat ze aan het eind van de rit zo ver zijn dat ze op die vier gebieden goed kunnen functioneren in de maatschappij." De leerlingen – meestal zijn het er tussen de zestig en de zeventig – komen van heel Goeree-Overflakkee, maar ook wel van Voorne-Putten en Schouwen-Duiveland. Een deel heeft eerst speciaal onderwijs gevolgd.
"Op de pro-afdeling van de Prins Maurits krijgen ze zes jaar praktijkonderwijs. Dan zijn ze achttien en gaan ze werken. Bijna honderd procent stroomt uit naar werk of via Entree naar het mbo." Daar mag de school in Middelharnis trots op zijn, want zo'n hoog percentage wordt elders in den lande vrijwel nooit gehaald. Zo gaat 50 procent van de pro-leerlingen in Middelharnis naar het mbo, terwijl de landelijke score 25 procent is.
Hoe ziet dat pro-onderwijs er nu uit? De Prins Maurits heeft de opleiding verdeeld in drie fases. Elke fase duurt twee jaar. Aan het begin krijgen de leerlingen vooral les van de eigen mentor, dat geeft een veilig gevoel. Er zijn praktijklessen op het gebied van techniek, groen, zorg en welzijn en economie. Daarnaast krijgen de leerlingen theorielessen. Stage lopen ze tijdens deze fase intern, op school, en bestaat uit bijvoorbeeld magazijn-, balie- en schoonmaakwerk. Maar ook het zelfstandig wonen – op de pro-afdeling is voor dat doel een kamer ingericht – en het oriënteren op stage en werk komen dan al aan bod.
PraktijkLeren
Na twee jaar, bij de aanvang van fase 2, krijgen de leerlingen te maken met een grote verandering. Dan gaat het PraktijkLeren van start. De leerlingen kiezen twee sectoren waarin ze verder gaan: techniek, groen, zorg en welzijn en economie. In de derde fase ronden ze de opleiding uiteindelijk af in één sector.
"We hebben voor elke sector een externe partner, waar de leerlingen stage lopen: Woongoed Goeree-Overflakkee voor de sector techniek, Zuidwester voor de sector groen, Nieuw Rijsenburgh voor zorg en welzijn en de Wereldwinkel voor economie. Die partners ondersteunen het project door begeleiding te geven, maar ook door echte opdrachten aan te leveren. De theorie slaan we niet over, maar brengen we juist in de praktijk tot leven, bijvoorbeeld door een veiligheidscertificaat te halen, én in de klas, als er, om maar wat te noemen, extra rekenen of Engels nodig is."
De pro biedt ook mogelijkheden om meer te weten te komen over schilderen, installatietechniek, metaal bewerken, fietsen repareren et cetera. Daarvoor kunnen ze terecht in een hal die de Prins Maurits huurt van Webego. Daar zijn docenten en vrijwilligers om de leerlingen de weg te wijzen en te helpen oriënteren. Het bijzondere – uniek in Nederland – is dat de Prins Maurits dit PraktijkLeren combineert met de praktische sectororiëntatie (PSO) van vmbo-leerlingen. Zo leren de verschillende type leerlingen ook van elkaar. "Pro-leerlingen hebben hier een voorbeeldrol als ze al wat geleerd hebben. Ze helpen vmbo'ers. Dat is goed voor het zelfvertrouwen", zegt Sies.
Spannend
"Het mooie is dat de leerlingen bijvoorbeeld bij Woongoed echt in de praktijk leren hoe ze cement moeten maken, een betonvloer storten of een muur stuken. In de Wereldwinkel etaleren ze en helpen ze klanten. In Nieuw Rijsenburgh zorgen ze op een woongroep echt voor bewoners en doen ze spelletjes met ze. Veel andere scholen proberen de praktijk na te bootsen, maar bij ons gaan de leerlingen echt bij een bedrijf werken. Echter kun je het niet maken. Hoewel het ook wel spannend kan zijn als het echt wordt. Er kan bijvoorbeeld iemand overlijden als je in Nieuw Rijsenburgh bent… Of, ander voorbeeld, het kan koud zijn als je buiten een stoepje aan het straten bent…"
Eén ding is duidelijk: de vorm die de Prins Maurits aan het pro-onderwijs heeft gegeven werkt. De cijfers liegen niet. Maar, zegt Ton Sies, "we moeten het blijven uitleggen en de resultaten laten zien." Want het beeld dat je alleen goed kunt leren uit een boek zit wel diep. Op de pro in Middelharnis weten ze wel beter.
