Dolle pret op de ijsbaan, een sociaal gebeuren
Gaat het nog vriezen? Een paar nachten flinke vorst en we kunnen de schaatsen weer eens uit het vet halen. Lekker zwieren, baantjes trekken, een beetje krabbelen, achter een stoel leren om je voort te bewegen op de smalle ijzers – het is allemaal mogelijk. Ga naar een singel, een boezem, een kerkgracht of een sloot en… schaatsen maar. Veel liefhebbers kiezen echter voor een echte ijsbaan. Vanwege de sfeer, de gezelligheid, de koek-en-zopie, de verlichting, de muziek. Verscheidene dorpen op Goeree-Overflakkee hebben een ijsbaan. En een ijsvereniging.
De ijsvereniging Door Eendracht Sterk in Melissant bijvoorbeeld. De club bestaat al negentig jaar en beschikt als een van de weinige ijsverenigingen op Goeree-Overflakkee over een eigen ijsbaan: een 'put' nabij de hoek van de Bouwdijk en de Molendijk. De vereniging hoeft geen water op een stukje land te spuiten, zoals in de meeste andere dorpen het geval is. Het nadeel is dat de baan later open is – een laagje opgespoten water bevriest sneller dan het zoutige water in de put –, maar het voordeel is dat schaatsers er langer terecht kunnen. Volgens Jan Koppelman, secretaris van de ijsvereniging in Melissant, trekt de ijsbaan aan het eind van een vorstperiode, als de andere banen al in mindere conditie zijn, tal van schaatsers van buiten het dorp. Aan de Bouwdijk kunnen ze hun laatste rondjes rijden voordat het ijs weg is.
Jan Koppelman is een echte verenigingsman. Hij was vijftien jaar secretaris van de Dirkslandse fanfare Amicitia, vijf jaar voorzitter van de zes jaar geleden gefuseerde Voetbalvereniging Dirksland en in Melissant actief voor de Oranjevereniging. "Het is belangrijk dat de dorpen zo leefbaar mogelijk blijven. Het verenigingsleven speelt daar een belangrijke rol in", verklaart hij.
In 1997 kwam Koppelman in het bestuur van de ijsvereniging. "De eerste taak was het riet weghalen. De hoeken van de baan begonnen al dicht te vriezen. Even later ging de baan open. Het was een strenge winter. We zijn lang open geweest – van tweede kerstdag tot diep in januari – en organiseerden met een aantal andere ijsverenigingen de Zuiderdieptocht. Wat geweldig leuk was, want er waren mensen die elkaar jaren niet hadden gezien en elkaar weer hebben ontmoet tijdens die tocht."
De vorige winter stelde niets voor en de ijsbaan bleef dus gesloten. Maar de drie winters daarvoor kon er steeds geschaatst worden, zij het gedurende wat kortere periodes. "Dolle pret", vindt Jan Koppelman. "Een sociaal gebeuren, jong en oud zijn aan het schaatsen. Echt gezellig. Ja, bij een paar nachten vorst gaat het altijd weer kriebelen. Dan gaan we elke dag met het boormachientje en een draadje naar de baan. Kijken of het ijs al 9 centimeter is. Of 8,5, dat durven we wel te gokken…"
<kader>
Negentig jaar jong
IJsvereniging Door Eendracht Sterk is opgericht in 1925. Schaatsen deed men dat jaar voor het eerst op een weiland van agrariër De Roo en de winters daarna op een stuk land van agrariër Vogelaar, nabij het Sas van Dirksland. "De familie Vogelaar speelde trouwens een prominente rol in het ijsgebeuren", zegt Jan Koppelman. "De heer Vogelaar was lange tijd voorzitter van de vereniging en ook nazaten van hem zaten later in het bestuur." Vanaf 1927 werd de zogenaamde Baarschoote de ijsbaan van Melissant, een terrein van de bekende boer en bestuurder P.D. Sieling ter hoogte van de huidige golfbaan Roxenisse. "Het was daar vrij brak, dus er waren wel problemen met het ijs."
In 1970 kon de ijsvereniging de put aan de Bouwdijk (officieel Molendijk 124 A) kopen. Daar is de ijsbaan nog steeds te vinden. Tussentijds is er een stuk grond bij gekocht, waarop een parkeerterrein is gerealiseerd. Bij de ijsbaan staat ook een kantine met een kleine garage waar onder andere de baanveger is gestald.
Ten tijde van de ruilverkaveling ging het grondwaterpeil omlaag en kwam de baan droog te staan. Om daar een eind aan te maken, is de put verdiept. De ijsbaan staat via een afwateringspijp in verbinding met ander water. Zodra het gaat vriezen, gaat er een emmer in de afwateringspijp om het waterniveau gelijk te houden, zodat de ijsvloer zo mooi mogelijk wordt gehouden.
De ijsvereniging in Melissant telt 585 leden. Leden betalen 4 euro en jeugdleden 2,50 euro per jaar en mogen dan gratis de baan op. Niet-leden moeten een dagkaartje kopen. Is er geen ijs geweest, dan streeft de ijsvereniging ernaar om in de voorjaarsvakantie een gesponsord bustripje naar de overdekte ijsbaan in Breda te organiseren.
Meer informatie: www.ijsclubmelissant.nl.
Foto's ijsvereniging Door Eendracht Sterk (DES), Melissant.
