Neem en lees
Biografie van scheepsbouwmeester Willem Vos
Bij Walburg Pers uitgeversmaatschappij in Zutphen verscheen een biografie van Willem Vos, een Scheepsbouwmeester. De schrijver is Wilfried Vonk. Het ISBN-nummer is 978 94.624.90.338, en het boek kost € 19,95. Aantal pagina's 252.
Wie is Willem Vos? Geboren in 1940 te Broek in Waterland. Met een aantal werkloze jongeren heeft hij in de jaren 1985-1995 de wereld gefascineerd door een reconstructie te bouwen van VOC-spiegelretourschip de Batavia. De Batavia verging op haar eerste reis voor de kust van Australië in 1629. Eerst werd dit plan bestempeld als krankzinnig, maar later een luid bejubeld experiment in de historie van de scheepsbouw. In 2000 zeilde de Batavia van Vos voor de kust van Australië. Miljoenen hadden de scheepswerf bezocht en vele honderden kansarme jongeren hadden een vak geleerd.
Helaas is de droom van Vos veranderd in een nachtmerrie. Hij wilde de Zeven Provinciën reconstrueren, maar overmoed op bestuurlijk niveau, geldgebrek en conflicten met het bestuur verdreven hem van 'zijn' werf. Een zware depressie en een poging een eind aan zijn leven te maken waren het gevolg. Helaas werd de Zeven Provinciën nooit voltooid. Toch bond Vos een nieuwe strijd aan: de Batavia behouden voor toekomstige generaties.
In deze biografie treft u het levensverhaal van een uitzonderlijk man. De schrijver, Wilfried Vonk, heeft tientallen persoonlijke gesprekken gevoerd met Willem Vos, zijn familie, zijn leerlingen, bestuurders en verschillende critici. Dit is een openhartig portret geworden over de weg omhoog, de diepe val, en de wederoprichting van een gevoelsmens, die miljoenen wist te boeien met het realiseren van zijn jongensdroom.
Wilfried Vonk (1969) studeerde journalistiek. Verder was hij jarenlang (algemeen en maritiem) correspondent voor landelijke en regionale media en volgde Willem Vos en de bouw van de Batavia zeer nauwgezet. Het boek begint met een Vooraf, met als titel: 'De Batavia zeilt!'
'De Batavia te zien zeilen was een hoogtepunt in mijn leven.'
Sydney, 6 oktober 2000
Twee sleepboten trekken de driemaster richting oceaan. Langs megajachten, wolkenkrabbers en containerschepen glijdt het houten schip door de haven van Sydney. De Batavia lijkt hier verdwaald in de tijd. Aan boord neemt de spanning toe. De veertigkoppige bemanning, Australische zeezeilers gepokt en gemazeld in het zeilen met negentiende-eeuwse tallschips, weet niet hoe deze reconstructie van de zeventiende-eeuwse Batavia zich onder zeil gedraagt….
Aan boord wordt nauwelijks een woord gewisseld, het geluid van wind en golven overheerst. Voorbij het beroemde Sydney Opera House gaat het richting Harbour Bridge, waarachter de Grote Oceaan wacht. Op kracht van de slepers drijft de Batavia het zeegat uit. De bemanning maakt zich op voor het hijsen van de zeilen. Hier daar wordt al aan touwen gesjord.
Rondom het schip cirkelt een volgbootje met drie mensen aan boord. Het zijn scheepsbouwmeester Willem Vos, assistent-bouwmeester Jan Vos en Bataviabouwer van het eerste uur Sytze Fennema…
Het moment dat de Batavia wordt losgelaten, komt nu heel dichtbij. Rollers liften het schip op en neer, deinend als een dobber zonder lijn, stuurloos en willoos. Willem Vos zwijgt. Jarenlang heeft hij hiernaartoe geleefd. Nu het moment eindelijk daar is, lijkt het maar niet te willen aanbreken…
Dan ineens is er actie. Commando's galmen over het dek, de fok wordt gezet, de ra wordt omhooggetrokken, het voormastzeil staat. De grote zeilen worden gehesen en bollen op, het geluid van de wind valt weg en het volgende moment vindt de Batavia de rust op het water. Alsof hij nooit anders gedaan heeft, glijdt de wedergeboren Oost-Indiëvaarder door de golven.
'Hij doet het, hij doet het', mompelt Willem.
De scheepsbouwmeester straalt van geluk. 'Hiervandaan hoor ik het Tolhuis op de werf te zien', stamelt zoon Jan Vos, die even niet lijkt te bevatten dat de Batavia de steiger in Lelystad heeft verruild voor het zilte nat van de Grote Oceaan.
Iedereen aan boord juicht. De Batavia zeilt!
Het enerverende boek bevat de volgende hoofdstukken:
- Waterland
- De grote vaart
- De Vriendschap
- Botterbouwer in de Friese klei
- Het Bataviaverhaal
- De ziel verkocht
- Batavia!
- 't Wonder werck
- De droom voorbij
- Een wanhoopsdaad
- Veerkracht
Het boek eindigt met een verantwoording van de schrijver, gevolgd door interviews, boeken, artikelen Willem Vos, overige artikelen, archieven, audiovisuele media 1978-2002 en een hele reeks websites. Een bewijs, dat dit boek rust op feiten, ware verhalen, eerlijke documentatie en een boeiend verhaal. Op 30 september 2015 is het boek gepresenteerd. En op 3 oktober 2015 was er een reünie van alle werkers aan de Batavia.
Wie van geschiedenis houdt en geïnteresseerd is in scheepsbouw in het algemeen, maar in het bijzonder m.b.t. schepen uit de glorietijd van ons vaderland, zal dit boek zeker in z'n bezit willen hebben. Het leest gemakkelijk, maar het biedt ook een kijkje in de manier hoe e.e.a. tot stand is gekomen.
Al is dit alles niet specifiek bestemd voor de Flakkeese bevolking, toch leek het ons aardig om dit boek in het Eilanden-Nieuws te bespreken. Overtuig uzelf of dit boek het waard is om te lezen of in uw bezit te hebben.
Door B.S. van Groningen