Schitterende geboortegrond: de dijken, het water, toch nog de stilte
Iedereen kent hem als Tomas Ross. Maar de thrillerschrijver kwam ooit ter wereld als Willem Pieter Hogendoorn. Dat was in de nazomer van 1944 aan de Oostdijk in Den Bommel. Ross, die drie Gouden Stroppen won en bekendstaat als de Godfather van de Nederlandse faction – fictie gebaseerd op feiten – is dus een bekende Nederlander met Flakkeese wortels. Maar hij woonde er niet lang: nog geen jaar. Herinneringen aan Goeree-Overflakkee heeft hij dan ook niet.
Door Kees van Rixoort
Ross: "Ik ben op 16 september 1944 op de Oostdijk in Den Bommel geboren. Den Bommel was op dat moment goeddeels vanwege de inundatie geëvacueerd. Mijn vader, P.G. Hogendoorn, zat toen bij de verzetsgroep Albrecht in de Biesbosch, maar was er die nacht van de 16e op de 17e wel, al was hij meer geïnteresseerd in de overkomende geallieerde vliegtuigen op weg naar Arnhem dan in de geboorte van zijn vierde zoon."
Geen heimwee
"Ik herinner me niets van Den Bommel", vervolgt de schrijver, "simpelweg omdat ons gezin al in juli 1945 naar Den Haag verhuisde, waar mijn vader bij het Bureau Nationale Veiligheid (nu: AIVD) ging werken. Dus tja, ook geen mooie herinneringen. En dus ook geen heimwee, hoewel ik Goeree-Overflakkee – als ik er een enkele keer kom, uit sentiment of voor een lezing, en vroeger om mijn kennissen, burgemeester Van Pelt en zijn vrouw, in Oude-Tonge te bezoeken – altijd weer schitterend vind. De dijken, het water, toch nog de stilte. We zouden er ook best kunnen wonen. Maar ja, we kennen er niemand meer en zijn toch verknocht aan Den Haag."
Na het gymnasium in Den Haag deed de schrijver in spe propedeuse geschiedenis aan de VU in Amsterdam. Daarna studeerde hij aan de School voor de Journalistiek in Utrecht. Hij werkte even als journalist, voor de krant Het Vaderland. In 1974 studeerde hij af in de niet-westerse sociologie aan de Universiteit van Amsterdam, waarna werk volgde binnen het welzijnswerk voor migranten.
In 1979 schreef Hogendoorn zijn eerste boek: 'Loch Ness – mythe of werkelijkheid'. Een jaar later volgde zijn eerste thriller, onder het pseudoniem Tomas Ross: 'De honden van het verraad', een politieke thriller over de vrijheidsstrijd van Zuid-Molukkers. In deze roman is al te zien wat Ross' handelsmerk zou worden: spannende fictie, gebaseerd op feiten (faction). In zijn werk snijdt hij vele politieke kwesties aan. Zoals het Englandspiel, de Greet Hofmans-affaire, de val van Srebrenica, de dood van Mathilde Willink en de moord op Pim Fortuyn.
De Tweede Wereldoorlog en de activiteiten van de inlichtingendienst spelen meermaals een rol in de thrillers van Ross. Gezien de activiteiten van vader Hogendoorn – verzetsman en pionier van wat nu de AIVD is – is dat niet verwonderlijk. Een enkele keer komt Goeree-Overflakkee voor in zijn boeken, vooral in zijn trilogie 'Voor Koningin en Vaderland', die bestaat uit 'De dubbelganger', 'De Anjercode' en 'King Kong'.
Tomas Ross schreef sinds begin jaren tachtig tientallen romans. Ook is hij actief als scenarioschrijver (van bijvoorbeeld 'Bernhard, Schavuit van Oranje' en de film '06/05' van Theo van Gogh) en schreef hij enkele kinderboeken. In 1989 was hij een van de initiatiefnemers voor de Maand van het Spannende Boek, waarvoor hij in 2003 het geschenk schreef: 'De klokkenluider'.
Gouden Strop en foto
Hij won driemaal De Gouden Strop, de jaarlijkse prijs voor de beste Nederlandse misdaadroman, voor zijn thrillers 'Bèta', 'Koerier voor Sarajevo' en 'De zesde mei'. De tweede Gouden Strop, die van 1996, is te zien in het Streekmuseum Goeree-Overflakkee. Ernaast staat een foto van vader Hogendoorn met A. Fopma, de commandant van de Binnenlandse Strijdkrachten, en prinses Juliana en prins Bernhard. De foto is in mei 1945 gemaakt in Middelharnis.
Maand van de Geschiedenis op Goeree-Overflakkee
Wat hebben Elco Brinkman, Ab Klink, Cornelis Verolme, Louis Bouwmeester, Toine van Peperstraten, Arie Luijendijk, Aad van den Hoek, Richard Groenendijk en Willem Walraven met elkaar te maken? Niet zo heel veel, maar wel dat ze allemaal op het eiland Goeree-Overflakkee zijn geboren. In de Maand van de Geschiedenis (oktober 2015) zijn zij – en tal van andere bekend geworden eilanders – het onderwerp van de expositie 'Eiland van Dromen' in het Streekmuseum Goeree-Overflakkee in Sommelsdijk.
De expositie sluit aan bij het thema van de Maand van de Geschiedenis: 'Tussen Droom & Daad'. Dat geldt ook voor een expositie in de bibliotheek te Middelharnis over gedroomde projecten die geen werkelijkheid werden, zoals het Flakkeese vliegveld en de brug naar de Hoeksche Waard via Tiengemeten. Op 14 oktober houdt Hans Goedkoop een lezing in Het Rondeel. Een week later is de finale van kleur-, schrijf- en dichtproject op de eilandelijke basisscholen.
De eilandelijke Maand van de Geschiedenis is een initiatief van historische vereniging De Motte, bibliotheek Zuid-Hollandse Delta, Streekarchief Goeree-Overflakkee en het Streekmuseum.
Het portret van Tomas Ross is het eerste van een serie. In de volgende drie vrijdagkranten tijdens de Maand van de Geschiedenis verschijnen artikelen over roeister Annemarieke van Rumpt, toneelschrijver Maarten Vonder en politicus Henk van Rossum.
