De deelnemers aan de reis van de PCOB. Foto: K. Tanis
De deelnemers aan de reis van de PCOB. Foto: K. Tanis Foto: K. Tanis

Met de PCOB naar Amsterdam

AMSTERDAM – Onlangs hield de PCOB Goeree-Overflakkee een dagreis naar Amsterdam. De heer J. van Hoorn schreef onderstaand verslag:

"Nog net voordat het nieuwe seizoen van maandelijkse bijeenkomsten weer gaat beginnen, had het bestuur van de PCOB nog een reisje georganiseerd. Na het bezoek van een week aan Dresden en Leipzig; een prachtige fietstocht van 50 km.; een dagtocht naar Rotterdam, stond dinsdagmorgen vroeg op het parkeerterrein bij keukencentrum Tieleman de bus klaar met zo'n vijftig PCOB-ers om nog weer eens geconfronteerd te worden met wat voor de oorlog een bloeiend Joodse wijk was.

Joodse familie

We zagen de monumentale huizen langs de Amsterdamse grachten waar eens voorname Joodse families hebben gewoond. Op een indrukwekkende en deskundige wijze werden we voorgelicht door jonge gidsen die in dienst stonden van 'Tot Heil des Volks' . Tussen twee haakjes: Het is uitermate zinvol om deze mensen eens uit te nodigen voor een bejaardenmiddag, of zo. Ze spraken erover, alsof ze het zelf beleefd hadden. Ze vertelden ook hoe Nederlanders hebben meegewerkt aan het afgrijselijke drama dat de Joden is overkomen. Er waren agenten die voor f. 7,50 aan de Duitsers de plaatsen wezen waar Joden woonden. We hebben gehoord hoe mensen erger dan beesten kunnen zijn, maar ook hoe mensen hun leven op het spel hebben gezet om Joden te redden. Hoe wel duizend jonge levens uit de klauwen van de vijand (duivel) werden gered door een persoon die zich voordeed als 'deutsch freundlich' in samenwerking met een kweekschooldirecteur. Meer dan 75% van de Amsterdamse Joden zijn omgekomen in vernietigingskampen, en het maakte niet uit of het volwassen mensen of kinderen waren, er mocht geen Jood meer over blijven. En je vindt er nog overal de littekens van, in de vorm van bordjes op de huizen met een beschrijving; bordjes met de namen en leeftijden van de Joden voor de huizen van waaruit ze zijn weggesleept, van monumenten, enz. We zagen het standbeeld van 'de Dokwerker', symbool van de zogenaamde februaristaking van de Amsterdamse bevolking, gericht tegen het optreden van de Duitsers. De gidsen brachten ons in 'de Hollandsche Schouwburg', de plaats waar vanaf juli 1942 alle Joden verzameld werden, om vervolgens bij duizenden te worden afgevoerd naar Westerbork of Vught en daarna naar hun eindbestemming: Auschwitz of Sobibor. Aan de wand stonden de namen van 6700 families die zijn gedeporteerd, in zes banen, met in het midden een lege baan, ten teken dat het Joodse volk niet geheel is uitgeroeid. We wisten het, maar hebben het opnieuw beleefd. En we beleven het weer!

Het was dan ook een goede greep van de PCOB om zich te beperken tot één onderwerp op deze dag: een bezoek aan de Amsterdamse Jodenbuurt. En passant wezen ze ons ook nog de huizen waar Abraham Kuiper en Isaäc da Costa hebben gewoond. Het was een boeiende, indrukwekkende, ontroerende dag, die de deelnemers lang bij zal blijven.

De Schouwburg. Foto: J. van Hoorn
De Portugese Synagoge. Foto K. Tanis