GGD-document geeft inzicht in sterfte door kanker in regio
GOEREE-OVERFLAKKEE – "De sterfte aan kanker in de regio Rijnmond (inclusief Goeree-Overflakkee) in de periode 2009-2012 behoort, evenals in de provincie Groningen, tot de hoogste van het land. Deze cijfers zijn gecorrigeerd voor de leeftijdsopbouw. De hogere sterfte betreft longkanker en maagkanker. De sterfte aan andere vormen van kanker wijkt niet statisch significant af van de sterfte in Nederland. Het is aannemelijk dat de cijfers voor de regio Rijnmond voor een belangrijk deel zijn beïnvloed door de gemeente Rotterdam, waar andere (grootstedelijke) risicofactoren een rol spelen dan in de gemeente Goeree-Overflakkee".
Door Jaap Ruizeveld
Dit staat in een uitvoerig document van de GGD Rotterdam-Rijnmond betreffende kankersterfte op Goeree-Overflakkee. Het is een antwoord op vragen van de heer Klijn uit Ouddorp, eerder al gericht aan de gemeente Goeree-Overflakkee, waarin hij zich ernstig zorgen maakt over het voorkomen van kanker op het eiland en waarbij hij vraagt om nader onderzoek en maatregelen om het leefklimaat te verbeteren. Het document is opgenomen op de lijst van Ingekomen stukken bij de raad met daarbij een brief van het college van b. en w.
Niet alleen dit dagelijks bestuur, ook het college in Rotterdam vroeg de GGD de brief af te handelen. Een afschrift van het rapport wordt o.a. verstuurd aan de gemeenten in de regio Rijnmond, De Milieudienst DCMR en de Provincie Zuid-Holland. In de gemeenteraad had SGP-fractieleider Kees van Dam met klem aandacht voor dit onderwerp gevraagd.
Rookgedrag
Op Goeree-Overflakkee wijkt de totale kankersterfte in de periode 2009-2012, zoals bovenstaand gemeld, niet statisch significant af van de gemiddelde sterfte in Nederland. Wel is in die periode de sterfte aan kanker bij mannen hoger dan verwacht. Van alle sterfgevallen aan kanker op het eiland is het aandeel darmkanker hoger, het aandeel longkanker niet hoger en het aandeel maagkanker lager dan in Nederland. Roken is een van de belangrijkste risicofactoren voor het ontstaan van kanker. Uit gegevens blijkt dat de regio Rijnmond tot de GGD-regio's behoort met het hoogste percentage rokers (24%). Het rookgedrag van volwassenen op Goeree-Overflakkee is hier gunstiger in vergelijking met regionale- en landelijke gemiddelden. De GGD heeft in 2014 aangegeven dat rookpreventie op het eiland van belang blijft. Met name de inzet op het voorkomen dat jongeren beginnen met roken.
Overgewicht
Op Goeree-Overflakkee is de omvang van het probleem overgewicht bij 5- en 6-jarigen en bij ouderen hoger in vergelijking met de regio Rijnmond stelt de GGD. In de gemeentelijke brief schrijft het college dat op dit onderdeel preventief beleid wordt ontwikkeld. Wat betreft lichamelijke activiteit en het gebruik van alcohol verschilt het eiland niet duidelijk van de regio. Wel is het aantal zware drinkers onder ouderen (65+) lager dan elders in de regio en ook landelijk gezien. Over het item luchtkwaliteit stelt het GGD-document dat slechte luchtkwaliteit door verkeer een risico is voor het optreden van longkanker. De invloed ervan is gering in vergelijking met andere risicofactoren zoals het roken. De luchtkwaliteit op Goeree-Overflakkee is beter dan bijvoorbeeld in Rotterdam. Op het eiland zijn minder drukke wegen en er wonen relatief weinig mensen langs een drukke weg. In algemene zin raadt de GGD gemeenten in de regio aan om structurele bronmaatregelen te nemen, gericht op schoner vervoer.
Waterkwaliteit
Naar aanleiding van vragen over invloed van de waterkwaliteit op Goeree-Overflakkee op de gezondheid van de inwoners, vooral het effect van medicijnresten, stelt de GGD dat geneesmiddelen in zeer lage concentraties voorkomen in drinkwater en drinkwaterbronnen. De hoeveelheden zouden zo laag zijn dat op basis van toxicologische gegevens effecten op de volksgezondheid zijn te verwaarlozen. Dit is gebleken uit onderzoek van 22 geneesmiddelen bij 22 drinkwaterproductielocaties. Aspirine werd het vaakst aangetroffen. Het RIVM beveelt aan de geneesmiddelen die in drinkwaterbronnen zijn aangetroffen op te nemen in de meetprogramma's voor de drinkwater innamepunten. Om het drinkwater te beschermen tegen verontreiniging met medicijnen heeft het Kabinet een pakket beleidsmaatregelen voorgesteld. Ook de Europese Commissie ontwikkelt nu een strategie om restanten van geneesmiddelen in drinkwater te verlagen. Het college van b. en w. ziet dit item niet zo als een probleem. "Ons drinkwater is van goede kwaliteit en behoort niet in het 'verdachtenbankje', schrijft het college.
Gemeentelijke reactie
In de gemeentelijke begeleidende brief wordt de inhoudspassage van het GGC-document aangehaald dat mannen vaker aan kanker sterven dan vrouwen en dat zou te maken kunnen hebben met leefstijl of schadelijke invloed van een beroep. Het gaat, zo stelt het college, om een goede interpretatie van de cijfers die door het RIVM worden gepubliceerd. Immers de gezondheidsraad concludeerde al in 2003 dat milieu en gezondheidsregistraties niet zonder meer bruikbaar zijn als signalerend materiaal. En niet alleen milieufactoren spelen een rol. Er is een complex samenspel tussen erfelijke- en verworven risicofactoren, aldus het gemeentebestuur.