Herdenkingspaneel voor neergestorte bommenwerper bij Kilhaven onthuld
OUDDORP – Veel belangstellenden hadden zich zaterdagmiddag verzameld bij de Kilhaven aan de Grevelingen. Het onthullen van een herdenkingspaneel stond centraal. Het paneel herinnerde aan het drama dat enkele honderden meters uit de kust, ruim 70 jaar geleden, had afgespeeld. De initiatiefnemers voor de plechtige onthulling en de ceremonie eromheen was in handen van de Stichting WO2GO.
Tekst en foto's: Adri van der Laan
Op 5 april 1945 stortte in dit gebied een Amerikaanse B-17 bommenwerper neer met tien bemanningsleden. Zeven van de tien bemanningsleden overleefden de crash niet. Bij de herdenking waren familieleden van de buikkoepelschutter uit Amerika op uitnodiging aanwezig, evenals mensen van 490th Bomb Group Memorial en de 490th BG historian.
De genodigden werden onthaald in het Raad- en Polderhuis in Ouddorp. Hiervandaan vertrok men richting de herdenkingsplaats. Het vervoer geschiedde geheel in stijl met historische militaire voertuigen van de Stichting Keep Them Rolling.
Dennis Notenboom van de Stichting WO2GO heette het gezelschap welkom aan de Kilhaven. Hij wees de aanwezigen op de plaats, zo'n 200 meter uit de kust, waar de bommenwerper was neergestort.
Vanwege de aanwezigheid van een aantal Amerikaanse en Engelse gasten was de voertaal bij de ceremonie Engels, behalve de toespraak van waarnemend burgemeester Pieter Lokker van de gemeente Goeree-Overflakkee.
Burgemeester
Burgemeester Lokker stond in zijn toespraak stil bij het neerstorten van de bommenwerper, die was geraakt door Duits afweergeschut. Hij wees erop dat de Tweede Wereldoorlog enorme gevolgen heeft gehad voor Europa. "Niet voor niets hebben we het over de tijd van voor en na de oorlog". Hij verwoordde de gedachte van velen dat de Eerste Wereldoorlog – die van Europa een 'gigantisch' slagveld' had gemaakt – wel de laatste oorlog zou zijn geweest. Toch brak niet veel later een nieuwe oorlog uit, nog gruwelijker en nog omvangrijker. "Deze keer ging de oorlog niet aan Nederland voorbij. Meer dan ooit was er sprake van een totale oorlog. De jacht op andersdenkenden, Joden, zigeuners, homoseksuelen, Jehova's Getuigen en Vrijmetselaars was geopend".
"Opnieuw brachten de Amerikanen en Canadezen de vrede", aldus Lokker. Verder herinnerde hij aan de ongekende opbouw van Europa én de val van de Muur. "Europa werd een eenheid". Men was eensgezind in de overtuiging dat er nu echt geen oorlog meer mocht komen. Er werden verdragen gesloten en er ontstond een hecht politiek en militair bondgenootschap. Het heeft onze vrijheid 70 jaar lang zeker gesteld, aldus waarnemend burgemeester Lokker, die er wel voor waarschuwde om waakzaam te blijven. "Het is van groot belang om stil te staan bij hen die voor onze vrijheid hebben gevochten. Zij hebben er voor gezorgd dat wij vrij onze mening konden uiten. Daarom zijn ook deze herdenkingsmomenten zo belangrijk. De vrijheid heeft wel een prijs onze persoonlijke inzet blijft nodig voor een rechtvaardige wereld."
Bloemen
Colonel John McDevitt, Amerikaans Defensieattaché in Den Haag, hield eveneens een korte toespraak, waarin hij zijn waardering uitsprak voor de organisatoren van de ceremonie. Verder waren er gedichten en een emotionele toespraak van Brent Anderson, een achterneef van de omgekomen buikschutter van de bommenwerper. Eén van zijn kinderen las een gedicht voor en samen met een andere zoon werden tijdens de ceremonie bloemen gelegd. Bloemen waren er ook van Colonel John McDevitt, de gemeente Goeree-Overflakkee en WO2GO, Eric Swain van de 490th Bomb Group Memorial en Fred and Jacqueline Aling van de 490 Bomb Group Memorial. Verder legden de eilandelijke veteranen en een afgevaardigde van Keep Them Rolling bloemen.
Een ander hoogtepunt van die middag was de fly-past van een historische B-25 Mitchell bommenwerper. Ook werden er witte duiven losgelaten, voor elk omgekomen bemanningslid één
Herdenkingspaneel
Op het herdenkingspaneel dat zaterdag werd onthuld staan de omstandigheden waaronder de bommenwerper werd neergeschoten in de middag van 5 april 1945. Hieronder een samenvatting.
"Een kleine groep Amerikaanse B-17 bommenwerpers vliegt na hun missie in Duitsland terug. Vanwege het gure weer vliegen ze onder het wolkendek boven de Grevelingen. Ze zijn een gemakkelijk doelwit voor de Duitse luchtafweer. Het vliegtuig wordt geraakt en ontploft. "De piloot wordt naar buiten geslingerd waarna zijn parachute op slechts honderd meter hoogte gedeeltelijk ontvouwt. Zwaar gewond komt hij op het slik van de Grevelingen terecht van waar hij ziet dat de co-piloot Ellis Smith en navigator John Ewald reeds gevangen zijn genomen door de Duitsers, ze zijn op slechts honderd meter van een Duitse stelling geland... Enkele uren na de crash hebben enkele inwoners van Ouddorp bij de bezetter voorgesteld om de lichamen van de slachtoffers te mogen bergen, maar dit wordt verboden. Na een tweede verzoek op zaterdag 7 april wordt dan eindelijk toestemming gegeven. Wat de mannen bij het wrak aantreffen, tart elke vorm van beschrijving. Van vijf bemanningsleden worden uiteindelijk de stoffelijke overschotten in drie kisten begraven op de Algemene Begraafplaats van Ouddorp. Op 20 april wordt het lichaam van de staartschutter James Ireland aangetroffen nabij de Kilhaven en op 7 mei spoelt het ontzielde lichaam van Alfred Aulicino aan nabij de crashsite. Zij hebben weliswaar het brandende toestel kunnen verlaten, maar zijn verdronken of hebben de val in het water van de geringe hoogte niet overleefd".
