Gedane zaken
Sigarenmagazijn G. v.d. Boogert - v./h. C. van Beek
SOMMELSDIJK – Op d'n Diek in Middelharnis zit er nog één. Maar veel sigarenmagazijnen zijn er niet meer. Vroeger, toen er nog veel gerookt werd en niet iedereen tabak mocht verkopen, had je ze bij wijze van spreken op elke hoek van de straat. In Sommelsdijk waren zelfs twee sigarenmagazijnen op minder dan een steenworp afstand van elkaar: Joppe en Van Beek, later Van den Boogert. Over de laatste zaak, die alweer meer dan dertig jaar dicht is, gaat dit verhaal.
Door Kees van Rixoort
Twee ramen, een voordeur. Boven nog twee ramen. Marktveld 16 is een gewoon woonhuis. Tot de vroege jaren tachtig van de vorige eeuw kon je hier – toen nog Marktveld 6 – terecht voor sigaren, sigaretten, pruimtabak en rokersbenodigdheden als aanstekers, tabakspotten en pijpen. Snoep ging er ook over de toonbank. Bovendien was in het sigarenmagazijn een postagentschap.
Gerda van den Boogert-de Vrij runde de zaak samen met haar man Goris bijna twee decennia. Gerda was meer voor het postagentschap en Goris voor de sigarenzaak. Hij was een gediplomeerd verkoper. Dat moest in die tijd. Anders mocht je geen tabaksartikelen verkopen.
De geschiedenis gaat verder terug. "Mijn oma was een bakkersdochter uit Middelharnis, van bakker Zaaijer aan het Vingerling, en mijn opa een bakkerszoon uit Sommelsdijk, van bakker Van Beek aan de Voorstraat. Nadat ze in 1913 waren getrouwd, zijn ze in Sommelsdijk gaan wonen: Marktveld 6. Opa is huisschilder geworden, hij deed ook veel glas-in-lood. Oma kon niet zonder winkel. Ze huurde de sigarenzaak van A. Joppe, toen deze in 1933 bij een oliemaatschappij ging werken. Opa en oma gingen er ook wonen: op de hoek van de Voorstraat en de Sint Joris Doelstraat. Marktveld 6 was schilderswerkplaats. Toen Kranse ruimte zocht voor een drukkerij, kon hij boven terecht. Dat was in 1935. De inktvlekken zitten nog op de vloer…"
Na enig tijd kwam Joppe weer terug. Hij stopte de verhuur van zijn zaak, zodat oma Van Beek naar wat anders moest uitzien. Ze begon een sigarenzaak aan het Marktveld 6. Opa verhuisde zijn schilderswerkplaats naar de overkant en drukkerij Kranse vertrok naar een pand in de Voorstraat. Sigarenmagazijn C. van Beek, waar de klant ook koffie en thee kon kopen, kreeg er een belangrijke functie bij toen opa stopte met schilderen: een postagentschap van de PTT. Het grote postkantoor was aan de Ring in Middelharnis.
Vol pakketjes
Gerda van den Boogert: "Mensen kwamen om geld te storten en te sparen, postzegels te kopen, AOW of WW op te halen en voor pakketten. Als de catalogus van Wehkamp was verschenen stond het hier een paar dagen helemaal vol met pakketjes. In het postagentschap kon je ook telefoneren. Lang niet iedereen had zelf telefoon…"
Cor van Beek, die niet alleen huisschilder was, maar ook niet onverdienstelijk schilderijen maakte, overleed in 1957. Het postagentschap, dat op zijn naam stond, ging over op zijn dochter, de moeder van Gerda van den Boogert. "Toen wij in 1964 trouwden, hebben we het pand gekocht. We zijn er gaan wonen en hebben het sigarenmagazijn en het postagentschap voortgezet. Het postagentschap deed ik al, omdat mijn moeder ziek was. Oma stond tot haar drieënzeventigste in de sigarenzaak, bij haar heb ik mijn opleiding gehad. Ze was graag onder de mensen. Nee, ze rookte zelf niet, maar ze wist wel hoe alles smaakte… We hadden ook de luxere sigaren, zoals Oud Kampen, Schimmelpenninck en Balmoral." Tot circa 1975 beleefde het roken een opmars in allerlei facetten van het openbare leven.
Eind jaren zeventig ging het postagentschap aan het Marktveld dicht. Er kwam een nieuw postkantoor. Dat werd gebouwd op de grens van Middelharnis en Sommelsdijk. Een agentschap was niet meer nodig. Sigarenmagazijn G. v.d. Boogert bleef nog een paar jaar open, maar kort nadat de jaren tachtig waren begonnen volgde de definitieve sluiting. De winkel, inclusief kantoortje en magazijn in één, veranderde in een woonhuis, en daar wonen Gerda en haar man Goris nog steeds.
"We zijn gestopt omdat iedereen tabak mocht gaan verkopen, ook de supermarkt en de SRV-man. Diploma's waren niet meer nodig. Men kwam op een gegeven moment alleen nog naar onze zaak, uitgezonderd natuurlijk onze vaste klanten, als het netjes ingepakt moest worden. Bij de kruidenier kochten ze, tegelijk met de boodschappen de sigaretten, met sloffen tegelijk. Het werd minder en minder. Ook ging roken en gezondheid een rol mee spelen. Het pand was ook toe aan een opknapbeurt. De investering die dat met zich meebracht, zouden we er nooit meer uithalen. Toen hebben we er een punt achter gezet en de boel verbouwd tot woonhuis."
Toen sigarenmagazijn Van den Boogert sloot, was Poortvliet er nog. Die had de sigarenzaak van Joppe overgenomen. Maar die is inmiddels ook alweer vele jaren dicht. Waar koop je tegenwoordig sigaren en andere rookwaren, waar kun je die heerlijke tabaksgeur nog opsnuiven? Op D'n Diek bijvoorbeeld.
Geldzak
Gerda van den Boogert, die later bij de VVV ging werken, heeft goede herinneringen aan de jaren in de winkel aan het Marktveld. "Het was gezellig. Je had altijd veel contact met mensen, ook door de post. De PTT kwam elke ochtend een geldzak brengen en 's avonds weer ophalen, samen met de post. Het belastingkantoor, hier aan de overkant, kwam ook iedere dag storten."
Ach er zijn zoveel mooie herinneringen. Dat er losse sigaretten werden verkocht aan jeugdige klanten, voor wie een heel pakje te duur was, bijvoorbeeld. Dat er sigaren en sigaretten werden geleverd voor bruiloften en partijen, met recht op retour. En dat je gerust 's avonds om halftien nog wat te roken kon komen kopen. "Mijn oma was zelfs altijd open. De winkeldeur was haar en onze voordeur…"
