Getijdencentrale Brouwersdam ligt op koers voor opening 2020
GOEREE-OVERFLAKKEE - Slagen wij er als bv Nederland in om een nieuw en innovatief concept als de Getijdencentrale Brouwersdam, met extra kansen op het gebied van nieuwe duurzame energie, uit te voeren en in 2020 te realiseren? Inhoudelijk en financieel een zware opgave. "Ja, het is haalbaar", gaf gedeputeerde Weber van de Provincie Zuid-Holland begin dit jaar aan in een conferentie waar overheden, marktpartijen, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties elkaar ontmoetten.
Door Jaap Ruizeveld
De portefeuillehouders van Goeree-Overflakkee (Arend-Jan v.d. Vlugt) en Schouwen-Duiveland (Ad Verseput), projectdirecteur Ben Spiering (Rijkswaterstaat) en senior projectleider Wouter Groenen (directie Ruimte en Mobiliteit afdeling projecten en programma's Provincie Zuid-Holland) delen de optimistische insteek en de ontwikkelkansen. Herstel van getij op de Grevelingen is daarbij een cruciale randvoorwaarde om bij de Brouwersdam getijdenenergie op te kunnen wekken is hun boodschap. Tijdens een meeting in het gemeentehuis in Middelharnis gaven de direct betrokken "spelers" op dit project hun toelichting en visies weer.
In tijdschema
"We volgen nog steeds het tijdschema", verzekert Arend-Jan v.d. Vlugt. Het streefjaar was en is 2020 en dan hopen wij op een Koninklijke opening door Willem-Alexander. Wat in 2007 begon met eerste verkenningen, komt nu in een cruciale fase". Ben Spiering (RWS) stelt: "Het is een project met nog veel onzekerheden. Het is ook een complex geval. De eerste getijdencentrale in de wereld met een laag verval. De technologie is elders op een drie- of viertal plaatsen bewezen en wordt daar ook gebruikt. Maar hier zijn de omstandigheden anders. Met een getijverschil aan de Noordzeekant van 1,5 meter en aan de binnenzijde, de Grevelingenkant, tot maximaal 50 centimeter. Als er nog zoveel onduidelijk is wil je graag "aan de voorkant" weten - en het liefst van marktpartijen - of het uitvoerbaar is, technisch en financieel. Simpel gezegd kan je het rond krijgen. Daarvoor is in de afgelopen periode een zogenoemde pré-competitieve fase ingericht".
Vervolgstappen
Die termijn is afgerond. Nu dient er een aantal publieke condities te worden georganiseerd om de vervolgstap, de competitieve fase, op te starten. De belangrijkste conditie is bekostiging van herstel van getij op de Grevelingen. Daarover worden dit voorjaar en vervolgens medio 2016 bestuurlijke afspraken gemaakt. Gekeken wordt ook naar mogelijkheden via o.a. de subsidieregeling Duurzame Energie. In de pré-competitieve fase heeft het projectbureau (Stuurgroep Getijdencentrale Brouwersdam) een aantal varianten-business cases opgesteld. Daarbij was sprake van vertrouwelijkheid over ontwerp en raming van kosten en opbrengsten. Het projectbureau heeft ook gesproken met potentiële exploitanten van de te realiseren getijdencentrale alsmede met tenminste één zeer geïnteresseerde afnemer van getijdenstroom. Of dit de insteek wordt kan nu nog niet worden aangegeven. Immers wil je stroom aan één bedrijf afzetten of juist aan een coöperatie met verschillende kleine bedrijven in dit gebied?.
Realistisch
Gerenommeerde banken hebben aangegeven dat de uitgangspunten die in de business cases worden gehanteerd realistisch zijn. Zij willen hun interne financieringskennis inbrengen. Alle partijen zijn zich bewust van het hoge risicoprofiel met de energie-exploitatie. Dit door prijs- en volumerisico's. De getijdencentrale is gepresenteerd als Nederlandse inbreng voor het Plan Juncker. Dat is een investeringsplan voor Europa dat een impuls moet geven aan de economische groei. Een plan overigens dat zwaar leunt op bijdragen van particuliere investeerders.
Stroomlevering
Als het technisch en financieel lukt een doorlaat in de Brouwersdam te realiseren (kosten ongeveer 100 miljoen euro) dan lukt het ook om de opening in de dam op te waarderen tot een getijdencentrale. Daarbij zijn globaal twee technologieën in beeld. Een centrale met vrije stromingsturbines levert minder stroom op (voor ongeveer 9000 huishouden-equivalenten). Maar dan zijn wel de meerkosten lager, rond 60 miljoen euro. Een centrale met gemodificeerde bulb-turbines levert meer stroom op (voor rond 26.000 huishouden-equivalenten). Daar staat echter tegenover dat de meerkosten dan hoger zijn (150 miljoen euro).
Investering gemeente
De publieke en private investeringen zouden in de periode 2018 - 2020 beschikbaar moeten zijn om de centrale, zoals eerder in dit artikel gemeld, in het jaar 2020 in gebruik te kunnen nemen. Het is ook het jaar waarin het gemeentebestuur wil bereiken dat het eiland Goeree-Overflakkee energie neutraal wordt. De gemeenten Goeree-Overflakkee en Schouwen-Duiveland hebben elk 100.000 euro geïnvesteerd in het voortraject. De Provincie heeft 10 miljoen euro beschikbaar gesteld om het herstel van getij op de Grevelingen en het Volkerak - Zoommeer mogelijk te maken. Daarmee gaf de Provincie invulling aan de bestuurlijke intenties, uitgesproken in 2014, tot verbetering van de waterkwaliteit van beide bekkens.
De beide wethouders onderstrepen de noodzaak om de waterkwaliteit te verbeteren in de Grevelingen. Het is van groot economisch belang. Voor toerisme- en recreatie, voor de visserij en voor de ontwikkelingen zoals Brouwerseiland en andere initiatieven om meer mensen naar de eilanden te trekken. Daarom hebben de gemeenten in het voortraject ook mee gefinancierd. Voor een vervolginvestering is op dit moment geen geld op zij gezet.
Varianten
Rijkswaterstaat en Provincie geven aan dat het belangrijk is om vroeg - als er een kans of wens is om iets maatschappelijks te realiseren – uit te zoeken of het betaalbaar is. Je legt zo'n vraag dan neer bij marktpartijen. Dat is in brede zin bij energie-exploitanten, investeerders en Nederlandse Waterbouwers gebeurd. In een open transparante communicatie. Kernvraag daarbij: Is dit project naar de markt te brengen. En op het moment dat die vraag positief beantwoord wordt dan zet je , met alle kennis en creativiteit, de vervolgstap.
De markt zei in eerste instantie: "Wij zien flink wat haken en ogen. Met relatief weinig geld voor investeren in de waterkwaliteit en bij duurzaamheid daar moet subsidie bij". Gaandeweg kwamen er hele interessante haalbare varianten op tafel. Marktpartijen geloven er in.
Veel potentie
Er moet de komende twee jaar nog veel onderzoek worden uitgevoerd maar alle lichten staan op groen. Welke partijen gaan het doen? Het wordt een geïntegreerd project omdat daaruit een maximaal rendement is te behalen, zo wordt geopperd. Nieuwe economische ontwikkelingen dienen zich in het gebied aan. Er zijn veel mogelijkheden. Er is veel potentie. Daarbij is ook de rol van het ministerie van Economische Zaken van belang. Er liggen kansen om export (kennis) in dit project te bevorderen.
