Recensie: Samen in één gezin
'Samen in één gezin', is een gezamenlijke uitgave van de Stichting Vluchtheuvel en Uitgeverij De Banier. Het is geschreven door Erik-Jan Verbruggen. Het thema is: samengestelde gezinnen. Het boekje verscheen onder nummer 9.789.462.780.606 en kost € 9,95.
Erik- Jan Verbruggen is als maatschappelijk werker en regiomanager verbonden aan Stichting De Vluchtheuvel. In het voorwoord gaat de directeur van De Vluchtheuvel, H. van Groningen, in op de vraag wat we onder 'samengestelde gezinnen' moeten verstaan. De omschrijving neem ik in z'n geheel over: 'Een samengesteld gezin is ontstaan na diverse veranderingen in de leefsituatie van ouders en kinderen. Een samengesteld gezin ontstaan als iemand met kinderen hertrouwt of gaat samenwonen met een nieuw partner, die niet de biologische ouder is van de kinderen'. Het is een goede zaak, dat hierover meer informatie ter beschikking komt. Op een deskundige wijze heeft de auteur helder en duidelijk uiteengezet wat er speelt in een samengesteld gezin.
Naast de ouders van een samengesteld gezin, of zij die overwegen om te beginnen aan een samengesteld gezin, is het ook belangrijk dat familieleden door dit boek meer begrip krijgen in wat er omgaat in het samengesteld gezin. Maar ook met betrekking tot het pastoraat in de gemeenten kan dit boekje dienstbaar zijn.
De auteur gaat in zijn inleiding nader in op de aanleiding tot het schrijven van deze uitgave. Bijna 10% van het aantal gezinnen bestaat uit samengestelde gezinnen, ongeveer 184.000. Erik-Jan vond dat er te weinig informatie beschikbaar was in deze situaties. Bij zijn masteropleiding heeft hij de gelegenheid aangegrepen om zich grondig te verdiepen in de dynamiek van een samengesteld gezin. Zijn voornemen om deze studie uit te werken in de vorm van een boekje, is met deze uitgave gerealiseerd. Allereerst neemt hij de term stiefvader/stiefmoeder/stiefouder onder de loep. In onze samenleving heeft dit woord een negatieve klank. Je wordt eigenlijk beschouwd als 'tweedehands', terwijl dat in veel gevallen absoluut niet geldt. De schrijver heeft deze term niet overal kunnen vermijden, maar waar mogelijk maakt hij gebruikt van het woord: samengestelde gezinnen. Onze zuiderburen hebben de negatieve lading kunnen ombuigen door te spreken van 'plusouder', maar omdat dit woord in Nederland niet gangbaar is, heeft de schrijver er geen gebruik van gemaakt.
Het is verleidelijk om hele hoofdstukken te citeren, maar dan is de mogelijkheid aanwezig dat u het boek niet koopt en ook dat u wezenlijke zaken toch mist.
In een twaalftal hoofdstukken komen de volgende onderdelen aan de orde:
Een bijzonder gezin (met praktische voorbeelden);
Samengevoegd;
Kleine schouders, grote lasten;
Voor altijd verbonden;
Goed voorbereid;
Verschillende fasen;
De huwelijksrelatie;
Samen opvoeden;
Voor stiefouders;
Broers en zussen;
De omgeving;
Juridische aspecten.
Elk hoofdstuk wordt afgesloten met Tips voor (stief) ouders. Uit een willekeurig hoofdstuk noem ik er een paar:
Accepteer als stiefouder dat kinderen deel worden van je leven. Je kiest voor je partner, maar krijgt de kinderen erbij.
Verwacht als stiefouder niet het onmogelijke van jezelf. Wees realistisch in je verwachtingen van het samengestelde gezin en van het contact met je stiefkind. Bedenk dat je moet leren om te houden van je stiefkind.
Probeer nooit de plaats van 'papa' of 'mama' in te nemen. Elke kind heeft één vader en één moeder.
Zoek iemand buiten het samengestelde gezin bij wie je van tijd tot tijd je hart kunt luchten. Zo'n praatpaal is van onschatbare waarde.
Vergeet als stiefouder jezelf niet. Neem tijd om 'bij te tanken'.
Een slotwoord en een uitgebreide literatuurlijst, samen met het vermelden van relevante websites completeren het geheel. Een waardevol boekje, dat ik van harte kan aanbevelen. Zowel voor hen die in deze situatie verkeren, maar ook voor ambtsdragers, onderwijsgevenden en allen die met deze problematiek rechtstreeks of zijdelings te maken hebben of krijgen. Het kan helpen om te ondersteunen, begrip te tonen en bij te staan.
Door B.S. van Groningen