'Hulde aan de mannen van welsprekendheid!'
Vervolg van de voorpagina
Terlouw begon zijn lezing met de Neanderthalers, die zich best goed staande wisten te houden in de wereld – "anders waren ze niet door IJstijd gekomen en hadden ze geen dieren kunnen vangen om zichzelf in leven te houden" – maar zich toch niet wisten te ontwikkelen. Dat kwam door één ding, betoogde de voormalig minister met vuur: "Ze konden niet lezen en schrijven."
"Als je niet kunt lezen en schrijven, kun je hooguit een paar trucjes leren, zoals kleine katjes die leren van hun moederkat." Lezen en schrijven brachten de beschaving. "Toen is het leerproces gestart: je kon kennisnemen van wat anderen bedacht hadden. Dat bracht een ongelofelijke ontwikkeling. Na de uitvinding van de boekdrukkunst kon bovendien ook de burgerij lezen."
Terlouw, die in zijn lezing ook nog plaats maakte voor de prille geschiedenis van zijn schrijverschap (het vastleggen van de verhalen die hij 's avonds vertelde aan zijn kinderen): "Taal is continuïteit. Het is een instrument voor het denken. Taal is het krachtigste communicatiemiddel dat er is. Wat is sterker dan taal? Het is ook een anker voor emoties. Taal is snel, wendbaar, gevarieerd, subtiel. Taal is zó mooi."
En toen kwam de waarschuwing: "Pas op dat we het verhaal niet verliezen aan PowerPoint of aan de 144 tekens op Twitter. Laat het gesproken woord niet verloren gaan. We kunnen er niet buiten." Hij plaatste dit verhaal en deze oproep in het kader van Sociëteit Rethorica, die zich al vijfhonderd jaar bezighoudt met lezen, schrijven en cultuur. "Hulde aan de mannen van welsprekendheid!"
Kleine geschiedenis
Vervolgens ontvingen Terlouw en Greet de Kooning, voorzitter van de eilandelijke Culturele Raad, het eerste exemplaar van het boek dat streekarchivaris en Rethorica-lid Jan Both heeft geschreven om het jubileum nog meer luister bij te zetten. Het boek heet 'Een kleine geschiedenis van Sommelsdijk in 55 + 1 verhalen'. Het is een soort canon van de geschiedenis van het dorp: van de eerste naamsvermelding tot de oplevering van de nieuwbouwwijk Westplaat. Het voor een breed publiek geschreven boek is verluchtigd met veel illustraties en kost 12,50 euro.
"Het is een kleine geschiedenis geworden", zei Jan Both. "Misschien komt de grote geschiedenis nog eens. Daar is jaren van onderzoek voor nodig, want er is nog veel uit te zoeken over de historie van Sommelsdijk."
Hoe langer…
Tot slot keek Hein Mijs, Prinsche van Sociëteit Rethorica, nog kort terug op het jubileumjaar 2015. "Een jaar waarin we veel energie hebben gestopt, maar waar we nog meer energie hebben uitgehaald. We hebben de aandacht gevestigd op de geschiedenis in het algemeen en op die van Sommelsdijk in het bijzonder. Samen met anderen hebben we dit jubileumjaar tot een succes kunnen maken."
Het allerlaatste was de leuze die de Rethorica-leden in koor lieten horen: "Hoe langer hoe liever." Jaar 501 is ingegaan.
Fotografie
Jaap Peeman verzorgde fotografie voor alle jubileumactiviteiten van Rethorica. Hij werd hierbij geassisteerd door enkele leden van de Rarekiek. Dit waren: Bram en Wilma Schrier, Theo Mastenbroek, Leen Verkerke, Anne Marie Vermaat.