Verhalen herleven op Oral Historydag Watersnoodmuseum in Ouwerkerk
OUWERKERK – Twee jaar geleden startte het Watersnoodmuseum aan de Weg van de Buitenlandse Pers in Ouwerkerk (Schouwen-Duiveland) een evenement dat de naam Oral Historydag kreeg. Een project dat, volgens directeur Siemco Louwerse, nu al een vaste plaats op de kalender heeft verworven. Jaarlijks op of omstreeks 6 november (de dag dat in het Rampjaar van de watersnood 1953) met een groot caisson het laatste dijkgat bij Ouwerkerk werd afgesloten, is er een dag van herinneren, van verhalen vertellen. Ook van leren en vooruitkijken. Ruim 200 voornamelijk senioren uit Zeeland, Goeree-Overflakkee en West-Brabant hadden zich voor deze bijeenkomst aangemeld. De belangstelling was zelfs zo groot, dat er in de aanloop naar deze Oral Historydag wachtlijsten moesten worden opgesteld.
Tekst en foto's: Jaap Ruizeveld
Ook 62 jaar na die in Zuid-West Nederland bijna alles verwoestende watersnoodramp komen mensen bijeen om gemeenschappelijk emoties en verdriet te delen, signalen af te geven bij het herkennen van de al bekende verhalen, maar ook om er steeds nog nieuwe hoofdstukken aan toe te voegen. Dat geeft gevoelens van saamhorigheid en daarbij past ook heus wel die Zeeuwse bolus, dat kopje koffie en het belegde broodje. Er zijn vergelijkingen te trekken met andere heftige gebeurtenissen, zoals bijvoorbeeld een vliegramp of iets verder terug WO 2. Soms duurt het vele jaren voordat mensen de kracht vinden om over verdriet dat zij hebben meegemaakt te durven praten. Hun emoties alsnog te willen delen met familieleden en naasten. Soms echter wordt er ook nooit meer over gesproken. Nu heb je slachtofferhulp, toen moesten we het zelf verwerken, zegt een man uit Dreischor.
Niet kunnen afsluiten
Dan is er nog een extra aspect dat diep ingrijpt. Juist bij diegenen die het dramatische hoofdstuk nog steeds niet kunnen afsluiten. Omdat zij nog geen duidelijkheid hebben wat er met een geliefde 'vermiste' is gebeurd. Die nog op zoek zijn naar een familielid. Hoe treffend vertolkt een oudere vrouw uit het Zeeuwse Nieuwerkerk het: "Bij het zien en lezen van de lijst van slachtoffers van de watersnoodramp en van de namen van slachtoffers die vermist zijn of waarvan men nog niet weet waar hij of zij begraven is, lopen de emoties torenhoog op. Weet je, als je in de eerste jaren na de ramp door de polders reed, keek je nog overal in het rond. Ja, je was zelf op zoek".
DNA-onderzoek
Ook voor dat punt was men naar de Oral Historydag in het museum gekomen. Om te horen welke vorderingen er gemaakt worden met identificaties. Over het politieproject eenheid Zeeland-West-Brabant over Onbekende slachtoffers watersnoodramp 1953 en over de ontwikkelingen bij het Nederlands Forensisch Instituut over het DNA-verwantschapsonderzoek. Kan de match alsnog worden gevonden?
Plaats die het verdient
Directeur Louwerse vertelt dat er veel activiteit wordt ontplooid om het museum toekomstbestendig te maken. Talrijke voorzieningen zullen worden toegevoegd. Dat alles met de steun van zijn onmisbare vrijwilligers, die op allerlei posten en functies hun steentje bijdragen. Wij zetten ons in om dit museum de plaats te geven die het verdient en dat is landelijk als 'Kennis- en Herinneringscentrum Watersnood 1953'. Projectleider Jaap Schoof presenteerde vrijdag het item 'De verhalen bewaard'. In vier jaar zijn inmiddels 325 verhalen in een database opgenomen. Vijfhonderd geschreven verhalen worden nu bewerkt. De bezoekers kregen 10 nieuwe verhalen gepresenteerd voor het project 1835 + 1. De inhoud was soms indringend. De nagedachtenis aan het geleden verdriet deed ook nu meer pijn dan een aantal mensen had verwacht.
Dramatisch
Een dramatisch verhaal uit Nieuwe-Tonge/Battenoord, opgetekend over Ab van Prooijen. Een gesprek met Martin Babeliowsky, die met een vliegtuigje bij Stellendam boven een schip rond cirkelde, maar dat vaartuig uiteindelijk uit het oog verloor. De machteloosheid van redders. Maar toch ook de dankbaarheid als een reddingsactie slaagde, zoals bij Willem Scheringa, die als commando twee kinderen in veiligheid bracht. Op 9 oktober kreeg hij alsnog de onderscheiding van het Carnegie Heldenfonds. Reden voor museumdirecteur Louwerse om hem alsnog met bloemen te verrassen.
