Weekmarkt Voorstraat in Sommelsdijk is geliefde en gewaardeerde ontmoetingsplek
SOMMELSDIJK – In deze editie van onze krant starten wij de reeks artikelen over de markten in de verschillende kernen van ons eiland. Logisch dat wij beginnen in Sommelsdijk want dit was het eerste dorp op het eiland met een (week)markt. Al in 1486 kreeg het dorp toestemming voor het houden van een jaar- en weekmarkt. Uit de onvolprezen archieven van Jan Both putten wij de eerste gegevens. "Eeuwenlang was de markt de aangewezen plaats voor handel en dus van grote economische betekenis". Aankopen werden op de markt gedaan. De markt heeft daardoor een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van Sommelsdijk.
Tekst en foto's: Jaap Ruizeveld
Nog een klein stukje geschiedenis ter introductie. In 1924 besloot de gemeenteraad van Sommelsdijk tot het officieel instellen van een weekmarkt voor vee op iedere woensdag tussen 08.30 en 13.00 uur. Er was toen al op woensdagen een beurs "ten dienste van den handel in landbouwproducten". Ook werd er in vee gehandeld. In 1949 werd de halfjaarlijkse markt druk bezocht, maar was de weekmarkt tanende. De handel bestond voornamelijk uit kleinvee, zoals biggen en pluimvee. Om de weekmarkt een impuls te geven besloot het gemeentebestuur de markt uit te breiden: 'Met andere goederen of voorwerpen die de middenstand van het eiland of van elders in tenten en of kramen te koop wilde aanbieden. Deze markt zou worden gehouden op de Voorstraat.
Het heden
Woensdag 1 juli. Een tropische dag, ook op ons eiland. Marktmeester Jan van Nimwegen leidt mij rond over de markt aan de Voorstraat. Wat vinden bezoekers van deze markt? Is het voor de kooplieden een aantrekkelijke locatie? Is er wellicht sprake van enige overlast omdat de kramen aan beide zijden van de Voorstraat redelijk dicht bij de woonhuizen staan? Niet langer praten. We gaan aan de slag.
Ontmoetingsplek
Krijn en Janny de Mooij ontmoeten Lia Berkenbosch en hebben gelijk contact. Zo gaat dat op de markt. Een sociale ontmoetingsplaats waar je over allerlei dingen praat. Belangrijk of niet, het hoort er bij. Heerlijk toch? Elke week brengen ze een bezoek aan de Sommelsdijkse markt. Logisch dat Esther v.d. Berg vanuit de wol-kraam even aanschuift. Lia is immers één van haar vast klanten. En ook nog een foto in Eilanden-Nieuws, dan laat je dat moment niet voorbijgaan. Krijn en Janny keerden na 50 jaar terug naar de eilandelijke roots. Dat bevalt hen goed. "Even nog een haring halen", oppert Krijn. Dus op naar de viskraam.
Vast patroon
Een vrolijk lachende senior rijdt behoedzaam met zijn wagentje langs de kramen. "Mijn naam hoeft niet in de krant hoor, ik ben al bekend genoeg. Ik vind het leuk elke woensdagmorgen even naar de Sommelsdijkse markt te gaan. Ik kom dan oude bekenden tegen. Maak een praatje met ze en dan even een kleine aankoop doen en weer naar huis. Het is een vast patroon en dat wil je gewoon niet missen. Is er iets waar van geruchten dat men de markt naar Middelharnis zou willen verhuizen?" Uw verslaggever kan op deze onverwachte vraag absoluut geen antwoord geven. Maar dat ik het een keertje na zal vragen dat kan ik hem wel toezeggen.
Reform
Bram Deij uit Brakel bij Gorinchem is relatief gezien een nieuwkomer op de markt. Vier maanden geleden startte hij zijn presentatie van gezondheidsproducten. Een uitgebreid reform-assortiment dat zijn ingang bij het publiek geleidelijk aan begint te verwerven. Bram is optimistisch over de kansen op de markt. Nu is het komkommertijd in deze branche, maar vanaf het najaar zie je dat velen voor een extra vitamine-steuntje kiezen. Gelukkig ligt de handel niet geheel stil, want tijdens ons korte gesprek meldden zich regelmatig klanten.
Positief
"Als aanwonende last van de weekmarkt? Hoe komt u er bij? Deze markt willen wij absoluut niet kwijt". Het is bijna het unaniem positieve antwoord dat wij op onze vraag krijgen van aanwonenden. Mevrouw Nell Verhoef, van Voorstraat 27, vertolkt met die woorden de gevoelens van de bewoners van de Voorstraat in Sommelsdijk. Nell woont er al 47 jaar en heeft dus zeker recht van spreken. "Als de kooplieden met hun kramen een paadje openlaten zodat wij vanuit onze voordeur kunnen passeren, is alles in orde. De sfeer en gezelligheid die de markt met zich brengt: Houden zo!"
Al 60 jaar
Elles Koedam uit Oostvoorne runt de kraam met groenten en fruit. Deze morgen weet zij samen met haar dochter de bakjes met verse Hollandse aardbeien plezierig en klantvriendelijk te verhandelen. Voor de kleutertjes geeft zij er een gratis banaantje bij. Dat kan dus niet meer stuk. De familie Koedam staat al 60 jaar op de Sommelsdijkse markt. Van vader op dochter is de handel overgegaan. "Het is hier een relaxte markt. Heerlijk veel vaste klanten die het waarderen dat je hen goede producten aanbiedt. Het zijn lange werkdagen. Heel vroeg op en laat thuis. Wij zijn niet anders gewend". Broer Koos is de inkoper.
Bloemenman Groen is ook een vaste kraamhouder op de markt. Al bijna 25 jaar. Hier een generatie-overgang van vader op zoon. Door het warme weer is het deze woensdag minder druk dan gebruikelijk, Niettemin heeft hij zijn bloemenpracht aantrekkelijk uitgestald. Zeker voor de vaste klanten. "Men rekent op ons en dus dien je er te zijn. Wij kopen zelf onze bloemen in en daardoor kunnen wij ook scherpe prijzen aanbieden. En daar bovenop presenteren wij onze wekelijkse aanbiedingen", vertelt Groen.
Geen hogere btw
Evenals bij enkele andere kooplieden klinkt opluchting dat de regeringspartijen er niet in zijn geslaagd de btw-verhoging door te drukken. Dat had net een duwtje geweest dat collega's aan de rand van hun mogelijkheden had gebracht. Mensen laten bij een hogere prijs snel extraatjes vallen. Marktmeester Jan van Nimwegen heeft de indruk dat er signalen zijn dat het langzaam aan wat beter gaat op de markten. Wel zijn bepaalde branches verdwenen of nu minder in aantal. Internet speelt daarbij zeker een rol, zegt de marktmeester. Deze morgen constateert hij in Sommelsdijk - op twee afmeldingen na - geen leegstand. Hoewel de meeste ruimten voor kraamplaatsing tot tevredenheid vast lijken te staan, krijgt Van Nimwegen toch een enkele vraag voor een andere plekje, bijvoorbeeld aan de overzijde van de straat.
Parkeren
Is er in de directe omgeving van de markt op de Voorstraat in Sommelsdijk voldoende parkeergelegenheid? "Als automobilisten de borden volgen dan vindt men achter de Kaai ruime parkeermogelijkheden. De loopafstand behoeft dan ook geen probleem te zijn. Hoewel de kramen aan weerszijden van de Voorstaat staan is het middenpad toegankelijk voor rolstoelers, rollators en voor gebruikers van andere hulpmiddelen. Men houdt rekening met de ander. Zeker als men minder valide is. Het gaat allemaal in perfecte vriendelijke harmonie en dat is wellicht een eigenschap van deze markt die in één lange straat wordt gehouden".
