Historie herleeft in Sommelsdijk
SOMMELSDIJK – Wie zichzelf eens lekker wil onderdompelen in historische sferen, moet op zaterdag 13 juni zeker de historische markt in het centrum van Sommelsdijk bezoeken. Het groots opgezette evenement met voor elk wat wils is een onderdeel van het jubileumprogramma van Sociëteit Rethorica, die in 2015 vijfhonderd jaar bestaat.
Door Kees van Rixoort
Rethorica is een sociëteit met historie, dat is duidelijk. In het jubileumjaar staat die historie centraal, net als de historie van het dorp Sommelsdijk. "Wij bestaan vijfhonderd jaar en willen iets doen voor de bevolking. Daarbij zetten we de geschiedenis van de sociëteit en het dorp op de kaart", zegt Hein Mijs, de Prinsche van Sociëteit Rethorica. Dat dit op 13 juni gebeurt in de vorm van een historische markt is niet voor niets. De markt van Sommelsdijk bestaat al sinds eind vijftiende eeuw. Het dorp heeft altijd, meer dan vijf eeuwen lang, een markt gehad. "Wij willen bij de bevolking van Goeree-Overflakkee belangstelling wekken voor de geschiedenis van de Middeleeuwen tot nu."
Dat gebeurt op een zonder meer aantrekkelijke en gevarieerde wijze. Het is bijna onmogelijk het hele programma van de historische markt op te sommen. Wat in ieder geval genoemd moet worden is de aanwezigheid van figuren uit de historie van Sommelsdijk, onder wie François van Aerssen, Hobius de Krijger, Jacob Bane, Elise van Calcar en Jacoba van Beieren.
Chirurgijns
Twee gezelschappen brengen de geschiedenis letterlijk tot leven. 'Die Landen van Herwaerts Over' is een genootschap dat de Middeleeuwen laat zien, voelen en ruiken. Dit gebeurt zo waarheidsgetrouw mogelijk. Niet minder tot de verbeelding sprekend is het optreden van het Middeleeuws Genootschap Monnickendam. Dit genootschap is gespecialiseerd in medische zaken. Iedereen met een pijntje, een misselijkheid, een vervelende puist, zwaarmoedigheid of gewoon een kater, kan bij de geneesheren en chirurgijns uit Noord-Holland terecht. Het genootschap waarschuwt voor kwakzalvers, die wellicht ook op de markt te vinden zijn, om daar "voor veel euro's hun ranzige smeersels aan te bieden".
De bezoeker van de historische markt krijgt voorts, geheel in de traditie van Rethorica, toneel voorgeschoteld. Het landjuweeltje – een wedstrijd die de rederijkers al hielden – bestaat uit vier stukken: Met Herten Minnende Goeree-Overflakkee, Het verwaande varken, Godelieve en de Draak en Met herten minnende. Wie het mist, heeft nog een kans, want er zijn twee voorstellingen op 13 juni.
Wat staat er nog meer op het programma? Te veel om op te noemen. Nou vooruit, een kleine greep dan: hout draaien en been bewerken (door Bikkel en Been), optredens van de muziekgroep Met Zak en As (West-Europese volksmuziek op traditionele instrumenten), korven vlechten (door imkers), manden maken, kantklossen, potten bakken, ganzen drijven, historisch goochelen en oude maritieme ambachten (door Zeeuws Welvaren). De mensen van Breicafé Steekje Los schuiven aan om sokken te breien. Dat dit precies op World Wide Knit in Public Day gebeurt, is natuurlijk een mooie bijkomstigheid. Op de markt zijn ook streekproducten te koop.
Scholenproject
Dat is allemaal op zaterdag 13 juni. De avond ervoor, vrijdagavond 12 juni, is er al een soort opwarmertje. In Nieuw Rijsenburgh wordt dan bekendgemaakt wie de prijswinnaars zijn van het door de Rabobank gesponsorde scholenproject (zie kader). Ook zijn de werkstukken die avond te zien. De avond begint om 19.00 uur en wordt opgeluisterd door het blokfluitensemble van Elly Bakker. Iedereen is welkom, net zoals op de historische markt een dag later, waar een deel van de bevolking zal rondlopen in kleding van toen.
Jubileumjaar Rethorica
Het jubileumjaar van Sociëteit Rethorica startte op 11 april 2015 met een indrukwekkende openingsceremonie in de hervormde kerk te Sommelsdijk. Diverse sprekers en musici zorgden voor een stijlvol geheel, dat niet snel vergeten zal worden.
Een tweede onderdeel van het jubileumjaar was het project voor de twee basisscholen in het dorp: de School met de Bijbel en de J.C. van Gentschool. De leerlingen beeldden historische figuren uit, maakten wapenschilden, schreven toneelstukjes die ze ook opvoerden, maakten filmpjes en deden nog veel meer creatieve dingen. Allemaal in het teken van vijfhonderd jaar Rethorica. De resultaten zijn op vrijdagavond 12 juni te zien in Nieuw Rijsenburgh. Dan vindt ook de prijsuitreiking plaats. Een jury heeft zich namelijk gebogen over de creatieve resultaten van het project.
Het jubileumjaar van Rethorica krijgt een vervolg op Open Monumentendag, zaterdag 12 september. Dan zijn twee schuttersgilden uit het Brabantse Aarle-Rixtel present in Sommelsdijk. Verder staat een grote gezamenlijk gildemaaltijd in de Voorstraat op het programma en zal bij de Sommelsdijkse haven een kunstwerk worden onthuld.
Op 30 oktober geven organist Paul Kieviet en fluitiste Elly Bakker een concert. De muziek uit de laatste vijfhonderd jaar staat daarbij centraal. Plaats van handeling is de hervormde kerk van Sommelsdijk.
De afsluiting van het feestjaar van Rethorica is op 26 november. Dan zal de jarige sociëteit ook een boek over de eigen geschiedenis en die van Sommelsdijk ten doop houden.
