Boeiende presentatie over historie en raadsels rond 600 jaar kerk Dirksland
DIRKSLAND – Dat de Hervormde kerk te Dirksland één van de mooiste historische kerkgebouwen van Goeree-Overflakkee is, zal menigeen bekend zijn. Dat deze kerk volgend jaar 600 jaar oud is, is waarschijnlijk minder algemeen bekend. En dat 't dít jaar 600 jaar geleden is dat de aanzet werd gegeven om tot de bouw van deze kerk te komen, zal vermoedelijk nóg minder bekend zijn. De historische feiten liegen er echter niet om. En in bijzonder samenwerkingsverband wordt momenteel vanuit meerdere invalshoeken gewerkt aan een boeiende en verrassende presentatie, die op zaterdagmiddag 23 mei zal worden gegeven in het zes eeuwen oude kerkgebouw van Dirksland.
Door Hans Villerius
De presentatie wordt niet gegeven in de vorm van een lezing, maar als een soort drieluik rond zeven informatieve banieren rondom zeshonderd jaar dorpskerk Dirksland. Na een openingswoord door ds. Theo Pleizier zullen in drie 'blokjes' drie verschillende sprekers ingaan op deelthema's. Martina Westdorp belicht het ontstaan van kerk en dorp, met de kerk als centrale plek daarin. Jos Toes vertelt over de symboliek die het eeuwenoude kerkgebouw rijk is. En Cathy Westdorp gaat op zoek naar een antwoord op verscheidene vragen en raadsels die nog bestaan rond de bouw en verdere ontwikkeling van het kerkgebouw, én ze onthult misverstanden die hierover bestaan. Tussen de blokjes door verzorgen Anton Weenink en Bart-Jaap de Bakker bijpassende muzikale intermezzo's op zowel klavecimbel als op het historische orgel in deze kerk, waarvan eveneens nog veel onduidelijk is met betrekking tot zijn afkomst. Door deze totaalaanpak ontstaat een levendige en frisse presentatie over zeshonderd jaar plaatselijke geschiedenis, waarbij alle betrokkenen een verbondenheid met Dirksland kennen, inclusief vormgever Jan Markestein, die de lay-out en de productie van de banieren verzorgt die deze dag achterin de kerk zullen hangen en die bij andere gelegenheden – bijvoorbeeld Open Monumentendag – opnieuw gebruikt kunnen worden.
Ontstaan
De presentatie van 23 mei gaat in op de stichting van zowel de kerk als van het dorp Dirksland. Om de polder Dirksland te bedijken was het voorwaarde dat er in de nieuwe polder allereerst een kerk gebouwd zou worden. Het ontstaan van de Dirkslandse kerk hangt dus ten nauwste samen met het ontstaan van het dorp.
Het was in het najaar van 1415 dat, onder genoemde voorwaarde, toestemming verleend werd om de gorzen van Dirksland te bedijken. Al een jaar later, dus in 1416, waren zowel de aanleg van een ringdijk als de bouw van een kerk gerealiseerd. Al op zeer oude kaarten is te zien hoe de groei van het dorp zich ontwikkelde tot een geijkt dorpspatroon: bebouwing, met de kerk in het midden.
Vragen en raadsels
Intussen bestaan er tot op de dag van vandaag echter nog diverse vragen, mysteries en zelfs misverstanden rondom diverse aspecten van de kerk, haar bouw en verdere ontwikkeling. Over de vroege bouwgeschiedenis van de kerk, maar ook over de eerste eeuwen daarna, is in openbare archieven namelijk weinig te vinden. Op diverse vragen en mysteries zal tijdens de presentatie worden ingegaan. En de organisatie hoopt dat naar aanleiding hiervan naderhand vanuit de aanwezigen handvatten worden aangereikt die leiden tot beantwoording van vragen of tot oplossing van raadsels. Bijvoorbeeld de vraag of de indrukwekkende fresco van de Heilige Christoforus in de kerk daadwerkelijk geschilderd werd door Jan van Scorel, zoals wel wordt aangenomen, of toch niet? En wie zijn het die in de kerk werden begraven, en wie op het kerkeiland? Van wanneer dateert de kerktoren eigenlijk? En wanneer heeft de kerk haar huidige gedaante gekregen? Deze en nog meer andere vragen wachten na zeshonderd jaar nog altijd op een antwoord.
Symboliek
Daarnaast herbergt de kerk van Dirksland een rijkdom aan symboliek. Getallensymboliek bijvoorbeeld. Of de ligging van de kerk, oost-west gericht. Of verscheidene gaaf gebleven grafzerken in de kerkvloer. Of het koor van de kerk, dat duidelijk herinnert aan de Rooms-Katholieke periode van het kerkgebouw. Jos Toes, initiatiefnemer van deze middag, zal op deze en andere zaken zal tijdens de presentatiemiddag breder ingaan.
De organisatie van de bijeenkomst is een bijzondere samenwerking, waarbij meerdere initiatieven min of meer toevallig samen zijn gevloeid. Het resultaat is deze dynamische bijeenkomst, die gratis toegankelijk is en waar iedereen welkom is. De kerkdeuren gaan om 13.00 uur open. Het programma duurt van 13.30-15.00 uur. Tussen genoemde tijdstippen zullen de kerkdeuren gesloten worden, opdat het programma niet verstoord wordt door mensen die komen of gaan. Na afloop is er nog een half uur gelegenheid om koffie te drinken of de banieren te bekijken en het kerkgebouw te bezichtigen.
Kunstproject
Aansluitend is er, op loopafstand van de kerk, nog een bijzonder kunstproject, 'de Installatie', te bezichtigen van beeldend kunstenaar Leo Vroegindeweij, die in de historische schuur van Het Hof – waar Leo vroeger als jongen nog heeft gespeeld – een aparte creatie zal tonen waarin, eveneens, veel symboliek is verwerkt. Ook hier is iedereen welkom.