Kerst in de haven
Bijna achthonderd kerstpakketten deelt Felix Henrichs uit in de Rotterdamse haven. In de periode voor Kerst deelt hij de pakketten uit aan de zeelui die Kerst op het water of in een haven vieren. In het kerstpakket zit een gebreide muts, toiletartikelen en chocolaatjes. Henrichs is havenevangelist en probeert de mensen aan boord te helpen met praktische zaken en hij vertelt over de betekenis van kerst.
Tekst en foto's: Martijn de Bonte
Veel opvarenden komen van de Filippijnen en ook wel uit Oost-Europa. De haven is een wereld op zich waar 85 nationaliteiten dezelfde kades delen. Veel zeelui hebben een contract van negen of zelfs tien maanden. Al die tijd zijn ze ver van huis, het contact met de familie wordt onderhouden door telefoontjes en skype-gesprekken. Tijdens een bezoek aan een groot containerschip komt er een jonge Filippijnse man de 'woonkamer' in stappen. Hij wrijft nog in zijn ogen omdat hij net uit bed komt rollen na een nachtdienst. Na een begroeting zegt hij als eerste: "I'm going home!" (Ik ga naar huis.) Als Felix een gesprek aanknoopt vertelt hij dat zijn leven vorig jaar drastisch veranderd is. De reden is dat hij aan boord zat van het schip dat tijdens de mist op een ander schip botste. Het andere schip zonk en negentien opvarenden kwamen om het leven. Hun schip 'overleefde' de botsing. De botsing vond plaats op ongeveer vijftig kilometer voor de Nederlandse kust en een Ouddorps vissersschip dat in de buurt was heeft meegeholpen met de zoekactie naar drenkelingen. De kranten stonden er vol van. De gebeurtenis heeft grote impact gehad op het leven van de zeeman. Maar vandaag mag hij naar huis. Hij is wel een beetje nerveus, want in de tien maanden dat hij op zee zat is hij vader geworden. Als hij de week voor kerst thuis komt ziet hij voor het eerst zijn kindje.
Haven
Henrichs is gefascineerd door de haven. Een wereld op zich waar de douane het voor het zeggen heeft. Om binnen te komen moet er eerst worden aangemeld. Alleen personen die zich vooraf hebben aangemeld kunnen op vertoon van hun identiteitsbewijs toegang krijgen. Bij de rij auto's voor de slagboom loopt een douanier met zijn Mechelse herder, een drugshond. Samen speuren ze naar verdovende middelen. Op het haventerrein gaat het laden en lossen van containers volautomatisch. Als er een vol schip aankomt varen, komen de kranen naar de kade gerold. Ze pakken één voor één alle containers en plaatsen deze op een wagen die ze weer verder vervoerd naar een opslagplaats of een klaarstaande vrachtwagen. Er komt geen mens aan te pas, in de haven hebben machines het voor het zeggen. Het werk gaat altijd door, dag en nacht, week in week uit. Volgens Felix is de haven het mooist in het donker: "Dan is er een hele gave sfeer."
Helpende hand
Heb jullie misschien warme jassen nodig? Vraagt Felix aan een groepje Filippijnen die na Rotterdam richting het noorden varen. Als de mannen niet direct reageren, geeft hij zijn telefoonnummer en benadrukt dat ze moeten bellen als ze warme kleding nodig hebben. Later legt hij uit dat sommige rederijen niet goed voor de bemanning zorgen en de scheepslui daardoor kou lijden. In zijn optiek gaat evangelisatie hand in hand met praktische hulp. Daarom zorgt hij voor kleding als dat nodig is en neemt zeelui mee aan land voor een tochtje naar bijvoorbeeld Brielle. Daar kunnen ze dan wat inkopen doen en ontspannen. Havenevangelist is geen beroep maar een passie voor Henrichs. "Mensen zitten echt op je te wachten. Ze zijn blij dat ze een praatje kunnen maken." Dat is niet zo gek want behalve mensen die wat willen verkopen en Jehova-getuigen komt er niemand aan boord in de Rotterdamse haven.
Evangelisatie
Bij ieder kerstpakket geeft de havenevangelist ook een brief. Daarin staat uitgelegd wat het kerstverhaal betekend. De geboorte van het kindje Jezus die is gekomen om de wereld te redden. Het feit dat God mensen een nieuw leven geeft, is de grote drijfveer achter het werk Henrichs. Hij beseft dat hij mensen niet kan laten geloven, maar hij kan er wel over vertellen. In de haven komt de wereld naar je toe, en die wereld wil ik graag de boodschap meegeven over God. En tijdens de vier jaar dat ik in de havens werk heb ik door die boodschap al veel levens zien veranderen. "Als God ons gebruikt maken we mooie dingen mee."
Ratten
De haven is een smeltkroes van culturen. En iedere cultuur heeft zo zijn eigenaardigheden. Een eerste officier neemt de tijd voor een praatje. Als het gesprek over eetgewoonten gaat komt hij met een bijzonder verhaal. "Toen ik van boord ging in in Taiwan bezocht ik in een restaurant, daarin stond een bak met ratten. Bezoekers kunnen er zelf een exemplaar uitzoeken, dat wordt vervolgens vers bereid in de keuken. Op die manier komt de rat die je net rond zag lopen op je bord terecht. Tijdens de lunch schuift Felix vrijwel altijd aan op een van de schepen. Daar zijn de gerechten wel exotisch, maar een rat is hem nog nooit voorgeschoteld. Vandaag is er rijst met pittige kip en groenten, tijdens het eten geeft de kapitein door dat het schip moet vertrekken. Als de havenevangelist van boord stapt wordt de trap gelijk omhoog gehaald. Het schip gaat de zee weer op, richting Bremerhaven.
Roeping
Henrichs komt oorspronkelijk uit Duitsland, maar is opgegroeid in Pakistan. Daar werkten zijn ouders tijdens zijn tienerjaren in de zending. Al rond zijn veertiende ontstond het gevoel dat hij later ook zendeling wilde worden. Tijdens zijn studie theologie heeft hij stage gelopen bij een havenevangelist. En vanaf dat moment was het duidelijk wat hij moest gaan doen. In de havens vertellen over God. Vier jaar geleden is hij vanuit Duitsland naar Stellendam verhuisd om in de Rotterdamse havens te werken voor de 'Seamen's Christian Friend Society'. In 2014 gaat hij weer verhuizen, maar dan van Stellendam naar Dirksland. Henrichs en zijn vrouw zijn goed ingeburgerd op Goeree-Overflakkee. Ze spreken allebei goed Nederlands en genieten van de omgeving: "We zijn dol op de zee."
Familie
Als Felix aan boord stapt zegt hij tegen de bemanning: 'Kumusta', de Fillipijnse versie van 'Hallo'. Die wordt met een brede lach en een handdruk beantwoord. Daarna vraagt hij meestal als eerste hoe het met de familie gaat. Erg belangrijk want bijna alle zeevaarders doen het zware werk om geld te verdienen voor de familie. Op dit moment is de vraag naar het welbevinden van de familie erg actueel, omdat de tornado grote delen van de Filippijnen heeft verwoest. Een aantal mannen die hij vandaag ontmoet hebben familieleden verloren, bij anderen is de familie op tijd geëvacueerd maar is het huis vernietigd. Een lastige situatie voor een vader of zoon die op afstand meeleeft. Daarom zijn ze vaak opgelucht als hun verhaal kwijt kunnen bij de havenevangelist.
Kerst
Aan boord van ieder schip vraagt Felix of het schip op zaterdag 21 december in de Rotterdamse haven is. Want dan komt Felix op die dag samen met vrijwilligers bemanningsleden ophalen voor een kerstbijeenkomst. Dat is een bijeenkomst in Rotterdam, speciaal voor opvarenden. De zeelui krijgen een maaltijd en het kerstverhaal wordt verteld. Met kerst zijn de meeste zeelui gewoon aan boord. Daarom worden de kerstpakketten dankbaar in ontvangst genomen. Op het ene schip worden de pakketten direct buitgemaakt en verdwijnen de zeelui met hun cadeau in de hut. Op een ander schip is er een kerstboom opgetuigd en worden alle pakketten onder kerstboom gelegd. De bemanning moet nog geduld hebben tot kerstavond.
Werkgebied
Als alle tachtig kerstpakketten voor die dag zijn uitgedeeld zit het werk erop. Bij de beveiliging toont Henrichs zijn stempels om aan te tonen welke schepen hij heeft bezocht, daarna mag hij het terrein verlaten. Zijn werkgebied wordt steeds groter, gebaart hij als we over de Tweede Maasvlakte rijden. Op de plaats waar zes jaar geleden het zeewater golfde ligt nu een kaarsrechte weg. Aan de linkerkant spoelt de branding op het nieuwe strand, aan de rechterkant worden nieuwe kades aangelegd. Er komen nog meer ligplaatsen, schepen en dus ook zeelui in de Rotterdamse havens. Het werkgebied van Henrichs wordt groter, veel groter.
Op een parkeerplaats langs de Noordzee kijkt hij op zijn smartphone. Op de radar kan hij precies zien welke schepen er aan komen. Eerst als een vaag stipje aan de horizon en als de tijd verstrekt wordt het stipje een boot, daarna een schip en dan een oceaanreus. Op weg naar de Rotterdamse haven. Voor ze weer vertrekken probeert Felix langs te gaan. Na zijn bezoek hebben zeelui een kerstcadeau en een boodschap. Een boodschap van hoop, houvast en leven. Een boodschap die begint bij Kerst.
Kader: Nieuwe auto
In de zomer zat Henrichs met een probleem, zijn oude auto stopte er definitief mee en er was geen geld om een nieuwe te kopen. Zonder auto kan hij zijn werk niet doen, want hij moet iedere dag vanaf zijn huis naar de havens pendelen en daarnaast is het zonder auto niet toegestaan om het haventerrein op te gaan. Jaap de Gans is een vrijwilliger die regelmatig met Felix mee gaat om hem te helpen. Hij zette spontaan een actie op om geld in te zamelen voor een nieuwe auto. Twintigduizend euro was er nodig om een goede bestelauto aan te schaffen. En dat geld is er gekomen, het merendeel komt van bewoners van Goeree-Overflakkee. De organisatie wil alle donateurs bedanken voor hun bijdrage.