Kerstfeest in Wamena
Kerstfeest in Wamena, wat vond ik dat de eerste jaren moeilijk. Ik miste Nederland, alle gewoonten en tradities, de gezelligheid met familie, het samen naar kerk gaan en de mooie muziek. Rond de kerstdagen had ik het meest last van heimwee. Het hielp ook niet dat de buren heel luidruchtige muziek tot een uur of zes in de morgen draaiden. Zo luidruchtig dat ik er zelfs na een week nog niet doorheen kon slapen. Jaren lang ging mijn hartslag omhoog bij het horen van bepaalde kerstliederen die me wekenlang uit mijn slaap hielden. Nu wonen we alweer twee jaar buiten de stad, op het schoolterrein van de lerarenopleiding. Pas zette ik mooie kerstmuziek op en voor het eerst kon ik er weer intens van genieten.
Voor ons is Kerst in Wamena een mengelmoesje van culturen en tradities. Het is honderd keer blèrend 'stille nacht' aan moeten horen op een moment dat je graag zou willen dat de nacht stil zou zijn, het is samen met Papua vrienden in een cirkel op de grond zitten en zoete aardappels eten vanaf een bananenblad, het is koekjes eten en uitwisselen met Amerikaanse dames en soms is het zelfs Nederlandse liederen zingen, chocolademelk drinken en naar huis gaan met een boek en een sinaasappel. Iedereen probeert iets te organiseren dat herinnert aan thuis. Blijkbaar ben ik niet de enige met heimwee tijdens Kerst. Dit jaar zullen wij niet zo'n last hebben van heimwee: mijn ouders (Gerie en Wim Tieleman) zijn op bezoek! Ik neem me voor om van de cultuurmix te genieten en samen met christenen die tradities van over de hele wereld meebrengen, de komst van de Zaligmaker naar deze wereld te vieren.
Onze eerste uitnodiging voor een kerstfeest kreeg ik een week geleden. Zondagmorgen om een uur of zeven staat er iemand aan de deur met een uitnodiging voor diezelfde middag. Het gaat om een kerstfeest in een kerk van een collega. Martijn is weg om training te geven aan leerkrachten, dus ik besluit om maar niet te gaan. Er zullen er nog wel meer kansen komen. Één ding weet ik wel: als we gegaan waren hadden we een heel feestelijk Kerstfeest gevierd met een Pinkstergemeente.
De dag nadat mijn ouders aankomen, is er een kerstviering op de internationale school. Omdat Henrike meedoet met de muzieklessen, zal zij ook zingen. Natuurlijk gaan we met z'n allen luisteren. Er komt een hele reeks goed gezongen liedjes voorbij over een slee, een pudding, bellen, sneeuw en cadeautjes. Wij verblikken of verblozen niet. Een aantal jaar geleden had een Amerikaanse juf een aantal dingen voor Kerst op laten voeren, waar we nu soms nog steeds om moeten lachen. Geschokt reden we toen naar huis: wat een raar kerstfeest! Sinds die keer kunnen we alles aan. Dus die pudding en die slee nemen we op de koop toe.
De volgende dag is het kerstfeest van de lerarenopleiding. Het is leuk dat mijn ouders erbij kunnen zijn, want ik heb er heel wat aan voorbereid. Omdat ik Engels spreekvaardigheid geef aan semester drie studenten, besloot ik om een aantal heel traditionele kerstliederen aan te leren. Langzamerhand kwamen er tijdens het oefenen wat dirigeertechnieken boven die ik vroeger van Peet Wessels geleerd heb. Een aantal keer had ik mijn ernstige twijfels over het hele experiment, maar we hebben de liederen gezongen en het klonk prachtig! Papua meisjes die opgegroeid zijn in simpele bergdorpjes staan te stralen als ze de liederen zingen. Na het officiële gedeelte eten we gezellig samen. Een groep studenten is om twee uur in de morgen al begonnen met het koken van al dat eten. Als dessert staan er een heleboel koekjes voor iedereen. Aan semester één geef ik namelijk rekenles, vanwege het lage onderwijsniveau in Papua moet ik alle basisschoolstof herhalen. Ik besloot om de theorie over kilo's, grammen en verhoudingen wat aantrekkelijker te maken door met de 43 studenten koekjes te gaan bakken. Dat heb ik geweten! Toch was ook dit erg leuk om te doen. Het was voor veel studenten een totaal nieuwe ervaring. De meeste van deze studenten groeiden op in dorpen met ouders die leven van het land. Dit betekent een leefsituatie zonder boeken, zonder winkels, zonder variatie in het menu, zonder computer en een school zonder lesmaterialen. De concentratie op de gezichten als de bloem, suiker en boter afgewogen worden was heel leuk om te zien! Ze vonden 'kruudplaetjes' wel een heel moeilijk woord om uit te spreken! De koekjes vonden gretig aftrek!De zaterdagmiddag voor Kerst zijn we uitgenodigd voor een uitvoering van studenten die een instrument bespelen. Dat is leuk, want dan kunnen opa en oma hun kleinkinderen horen spelen. Henrike speelt saxofoon en Gerjanne dwarsfluit.
Op zondagmiddag komen we altijd als internationale gemeenschap bij elkaar, dat wordt een muzikale bijeenkomst. En iedereen die een instrument bespeelt mee mag doen. Dat zal een herrie worden! Er is een flinke internationale gemeenschap in Wamena. Op dit moment zijn er Amerikanen, Duitsers, Zwitsers, Nederlanders en Canadezen. Iedere zondagmiddag komen we dus bij elkaar om voor elkaar te bidden, samen te zingen en samen iets aan Bijbelstudie te doen. Een Amerikaanse vrouw vertelt dat ze Kerstfeest in haar schuur wil houden, op de vierentwintig december. Ze heeft het idee om het kerstverhaal uit te spelen, aan de hand van Bijbelteksten. Ze gaat de schuur helemaal versieren en er zal kaarslicht zijn. Ze vraagt of iedereen een bordje met koekjes of zo mee wil nemen. Ook bedenkt ze dat het fijn zou zijn als we het avondmaal zullen vieren met elkaar. Haar man is dominee, ze zal het aan hem vragen. Tja, zo doen we dat hier, alle soorten kerken door elkaar, alles zelf regelen. Ik neem me voor om me voor te bereiden, het is al zo lang geleden!
Een andere Amerikaanse dame stelt voor om met elkaar langs een aantal adressen te gaan om kerstliederen te gaan zingen. Ze zegt dat we in ieder geval het lied over de figgy pudding zullen gaan zingen. Als Nederlandse vrouwen kijken we haar wat wazig aan: dit lijkt ons een uitstekende gelegenheid om te evangeliseren. Maar dat doe je toch niet met een lied over die pudding. Nou ja, we doen gewoon mee.
De studenten hebben de gewoonte om met Kerst bij iedereen langs te gaan en daar ook wel wat te eten! Sommige studenten kunnen in de kerstvakantie naar huis, maar voor de meesten zit dat er niet in. Ik vroeg pas aan een student of hij met Kerst naar zijn dorp zou gaan, hij vertelde dat hij daar geen geld voor had en kreeg tranen in zijn ogen. Ach, moeilijk is dat, sommige studenten kunnen jarenlang niet terug naar hun dorp. Ik besluit om ze allemaal maar uit te nodigen voor eerste Kerstdag, na de kerk. We zien wel hoeveel er komen, voor sommigen is dit echt iets feestelijks om naar uit te kijken, daar heb ik wel een paar uur in de keuken voor over.
Als we ooit weer teruggaan naar Nederland zal ik dit allemaal misschien nog wel missen.
We wensen jullie vanuit Wamena gezegende kerstdagen en een voorspoedig 2014.
Familie van Driel in Papua
Leerkrachten hebben op Papua in het algemeen zelf slecht onderwijs gehad en kunnen de ingewikkelde boeken uit Java niet aanpassen aan het niveau van de kinderen. Analfabetisme neemt ieder jaar nog toe en schooluitval ligt in Papua op meer dan 50%.
Wie gaat hier straks leiding geven in kerk en maatschappij?
Wij geloven dat we de taak hebben om aangepaste leerboeken te schrijven. Met handleidingen in eenvoudig Indonesisch, zodat zelfs mensen die geen leraar zijn kinderen kunnen leren lezen en rekenen.
Meer lezen? Kijk op www.helponderwijspapua.nl
Wilt u ons financieel steunen? 128133260 t.n.v. de stichting Help Onderwijs Papua