Frans van de Waart verlaat het Edudelta College met een gerust hart
MIDDELHARNIS – Verschillende generaties heeft hij zien komen en weer gaan. Deze maand komt voor Frans van de Waart het moment dat hij de deur van de vestiging van het Edudelta College aan de Schoolstraat voorgoed achter zich zal dichttrekken. Hij sluit dan een ruim veertigjarige periode af waarin hij verbonden was aan de school.
Tekst en foto: Adri van der Laan
Frans van de Waart, teamleider aan het Edudelta College, kijkt met merkbaar plezier terug op zijn veertigjarige onderwijscarrière die hij al die jaren op dezelfde school heeft doorgebracht. "Ik heb nooit de behoefte gehad om naar een andere school te gaan. Deze school past bij mij en ik pas bij deze school".
Hij kan zich geen moment herinneren dat hij met tegenzin naar zijn werk is gegaan. Zowel de omgang met de leerlingen als met zijn collega's heeft hij altijd als heel plezierig ervaren. Hij erkent dat de leerlingen van de – eerst nog – Technische School en later het Edudelta Collega niet altijd de gemakkelijkste zijn geweest, maar problemen heeft dit voor hem nooit opgeleverd. "Weet je hoe dat komt? Omdat ik vroeger zelf zo'n grote hekel aan school had". Hij legt uit dat het voor hem – en ongetwijfeld zijn toenmalige leraren – geen pretje was op school. Domweg de stof uit zijn hoofd leren, zonder doel, was niets voor Frans. Hij verliet dan ook voortijdig de school. Op de vraag van zijn ouders wat hij nu van plan was, antwoordde hij: "Werken en leren" en dat deed hij. Hij vatte het idee op om leraar te worden. "Het leek me prachtig om tegen anderen dingen te zeggen die ze moesten doen", herinnert Frans zich. Vanuit Zierikzee ging hij twee jaar lang 's avonds met de brommer naar Goes voor avondstudies. Hij haalde hiermee twee aktes.
Op een keer werd hij gebeld door dhr. Kruik, de toenmalige directeur van de Technische School in Middelharnis. "Er was op de afdeling bouwkunde een vacature en hij vroeg of dit iets voor mij was". En dat was zeker iets voor de jonge Frans van de Waart. Vanaf het nieuwe schooljaar van 1973 is hij aan 'de Tech' verbonden.
De eerste tijd aan de Technische School in Middelharnis was een niet zo gemakkelijke tijd. "Het was in die tijd nog een echte jongensschool", aldus Frans, en lesgeven gebeurde op verschillende locaties. Naast het hoofdgebouw aan de Schoolstraat waren er twee bijgebouwen. Eén aan het Kerkpad en één aan het Beneden Zandpad. Met veel respect denkt hij terug aan de toenmalige directeur, de heer Kruik. "Een echt mensen-mens, die mij in die eerste jaren een goede leerschool heeft geboden. Streng en respectvol".
Frans van de Waart kwam uit een groot gezin van acht kinderen en hij groeide op op een boerderij in Sirjansland. "Ondanks de drukte kon ik altijd bij mijn ouders terecht en dat heb ik ook geprobeerd in de praktijk te brengen bij de leerlingen".
Door de jaren heen zijn de tijden veranderd, maar de leerlingen zijn niet zoveel veranderd. Hij legt uit dat hij heeft geleerd dat leerlingen gewoon als mens benaderd moeten worden. Dit betekent niet dat er geen gezag moet zijn, maar 'een goed gesprek' kan verhelderend zijn. Hij noemt een voorbeeld: "Het is wel eens voorgekomen dat een leerling bij een collega de klas wordt uitgestuurd. Hij of zij moet zich dan bij mij melden. De leerling doet zijn verhaal en ik moet beslissen over een eventuele straf. Soms wissel ik dan wel eens van plaats met de leerling". En dan blijkt al vlug dat ook de leerling het eigen gedrag niet goedkeurt. "Hij geeft zichzelf dan een strengere straf dan ik in gedachten had… Op deze manier leer je de leerling goed naar zijn eigen gedrag kijken, waarna er al vlug excuses worden aangeboden". Frans aarzelt als hij het woord 'straffen' gebruikt. "Straffen is een slecht woord. Wij moeten ervoor zorgen dat een leerling zich bewust wordt van iets dat niet goed is…"
Mondiger
In de afgelopen decennia zijn de leerlingen wel mondiger geworden, maar volgens Van de Waart geldt dit niet alleen voor de leerlingen. "Soms bellen wel eens vaders die ik zelf nog in de klas heb gehad, maar die zijn ook wel mondiger geworden in vergelijking met vroeger.
Trots
In het gesprek met de scheidende onderwijsman blijkt steeds weer dat hij trots is op 'zijn' school. Met veel passie vertelt hij over de kanjertrainingen, waar de school als eerste in de regio mee begon en de regels die op school gelden. Deze zaken hebben volgens hem duidelijk vruchten afgeworpen. In de aula en op andere plaatsten van het gebouw hangen verschillende 'regels' die een prettig en veilig schoolleven moeten bevorderen. Volgens Frans van de Waart werkt het positief als leerlingen op deze regels worden aangesproken. Trots is Van de Waart ook over de groei die de school meemaakt. "We zijn gelukkig weer aan het groeien. Tegen de krimp in", is zijn tevreden constatering. In menig opzicht kan Frans van de Waart de school met een gerust hart verlaten. En dat zal hij dan ook zeker doen.
Hij zal zich niet vervelen, want in de komende tijd hoopt hij samen met zijn vrouw Mieneke meer tijd aan zijn kinderen en kleinkinderen te kunnen besteden. En verder heeft hij nog wat grond waar hij - als boerenzoon - dagelijks geniet van zijn kleinvee.
Jongens/meisjes:
Frans van de Waart heeft de Technische School van vroeger zien veranderen van een 'echte jongensschool' tot het huidige Edudelta College, waar ook op de vestiging in de Schoolstraat een flink aantal vrouwelijke leerlingen is. "Dit is een hele verandering geweest", geeft Frans aan. Er zijn zeker verschillen. Hij noemt een voorbeeld: "Bij een onenigheid hebben jongens het al vlug bijgelegd en is het vergeven en vergeten. Bij de meisjes ligt dat moeilijker. Soms komt men maanden later nog op een ruzie of meningsverschil terug".
Docentschap zwaar?
Is het docentschap zwaar? Frans geeft aan "dat je er meer dan 100% voor moet gaan, Plezier in je werk is nummer één. Dat geeft energie. Fijne betrouwbare collega's om je heen zijn daarbij zeer belangrijk. Ik kan me geen dag herinneren dat ik met tegenzin naar mijn werk ben gegaan. Als je dat plezier kwijtraakt kun je beter stoppen". Verder vindt hij het belangrijk dat je op een ontspannen manier met de leerlingen om moet gaan. "Maar zorg wel dat je de leiding houdt", waarschuwt hij, "want macht neem je en dat is fout. Ontzag verdien je".