'Groot Dictee is dit jaar smerig moeilijk'
MIDDELHARNIS – Hoe je het Groot Dictee van Goeree-Overflakkee kunt winnen? Volgens samensteller en presentator van het dictee, aanstaande donderdag in Middelharnis, zou je de lijst met vijfhonderd lastige dicteewoorden eens kunnen doornemen. "Het heeft geen zin om bij de A in de Dikke van Dale te beginnen en vervolgens het hele woordenboek door te nemen. Het belangrijkste is dat je de elementaire regels in het Groene Boekje kent. Met de basisregels kom je het verst. Dan weet je dat het een langeafstandsraket is en geen lange afstandsraket. Die laatste is een afstandsraket die lang is."
Tekst en foto: Kees van Rixoort
Het is de zevende editie van het Groot Dictee van Goeree-Overflakkee. Het jaarlijks terugkerende taalevenement is een initiatief van de eilandelijke Rotary Club. De opbrengst gaat steeds naar een goed doel. Dit jaar is dat inloophuis De Boei. "Ik ben zelf lid van de Lyons Club. De Rotary heeft een Lyon nodig om een dictee te schrijven", zegt Kastelein met een brede lach.
Inmiddels heeft hij zeven dictees geschreven. In de beginjaren was de presentatie in andere handen – de burgemeester van Middelharnis, dichter Rien Vroegindeweij – maar de laatste edities deed de docent Nederlands van de Prins Maurits het allemaal zelf. En ook aanstaande donderdag dicteert hij weer zijn eigen schrijfsel aan de deelnemers.
"Het schrijven van het dictee is heel leuk", zegt André Kastelein. "Ik probeer altijd een thema te vinden dat actueel is. Helaas heb ik al een keer een dictee over Sinterklaas gemaakt. Dat kan niet meer. Klimaatopwarming is ook een thema geweest, evenals het WK voetbal."
Verhaal met humor
"Zodra ik het thema heb gekozen, ga ik woordenlijsten raadplegen: het Groene Boekje, lijsten met lastige dicteewoorden… Als ik dat doe maak ik zelf een lijstje met woorden die in het dictee gebruikt zouden kunnen worden. Vervolgens schrijf ik één verhaal, dus niet tien losse zinnen, zoals je wel ziet bij andere dicteeschrijvers. Nee, het moet een verhaal zijn en er moet iets van humor in zitten. Je moet erom kunnen lachen." Uiteraard gaat hij niet vertellen waar het dictee over gaat. Wel wil hij kwijt dat het "smerig moeilijk" is.
Het presenteren doet André Kastelein ook graag. "Ik ben als docent wel gewend te dicteren. Je voelt het tempo van de groep aan en weet wanneer je een zin kunt afbreken." Maar het lijkt erop dat hij het schrijven van het dictee het allerleukst vindt. "Ik stoei graag met taal. Twee keer heb ik aan een verhalenwedstrijd deelgenomen en twee keer heb ik een prijs gewonnen. Momenteel ben ik bezig met het schrijven van een geschiedenismethode voor het onderwijs."
Hij kijkt elk jaar naar het Groot Dictee op de Nederlandse tv. "Het klinkt misschien aanmatigend, maar ik vind mijn dictee moeilijker. Ik doe altijd mee en het gaat altijd slecht: tien, twintig fouten. Wel mooi dat je in de Tweede Kamer mensen ziet meeschrijven, die ook naar Middelharnis komen voor het Groot Dictee van Goeree-Overflakkee. Rein Leentvaar, bijvoorbeeld. Dit jaar doet hij niet mee. Er is ook altijd een meneer uit België. Dan zie je om halfzeven al een auto met Belgisch kenteken op de parkeerplaats staan, en in de auto zit die meneer naslagwerken te raadplegen. Er wordt dus gereisd voor ons Groot Dictee. Er is ook altijd een oud-journalist van De Telegraaf."
Er doen doorgaans zestig tot zeventig mensen mee aan het Groot Dictee van Goeree-Overflakkee. Daar zitten dus ook echte 'dicteereizigers' tussen. Misschien krijgen deze semiprofessionals dit jaar wel een extra moeilijke bonuszin. Het effect daarvan zal alleen bekend zijn bij de deelnemers zelf, want discretie blijft te allen tijde verzekerd.
Anne-Marie Rommelse doet voor de zesde keer mee
Anne-Marie Rommelse uit Middelharnis doet donderdag voor de zesde keer mee aan het Groot Dictee van Goeree-Overflakkee. Ze heeft één keer moeten verzuimen. "Ik vind taal interessant. De eerste keer ben ik overgehaald om aan het dictee mee te doen – men vond het echt iets voor mij. Het was ook best spannend. Als ik maar niet afga… Maar het ging goed. Vanaf die tijd ben ik op internet Beter Spellen gaan doen: je krijgt elke werkdag vier vragen op het gebied van spelling. Ik doe het trouw, je leert er veel van."
Haar scores tijdens het Groot Dictee van Goeree-Overflakkee waren prima. "Als ik minder dan het gemiddeld aantal fouten scoor ben ik tevreden. Ook donderdag, ja." Voor een goede voorbereiding heeft Anne-Marie dit jaar niet veel tijd gehad. Ze heeft een met de hand geschreven lijst met moeilijke dicteewoorden die ze een paar dagen voor 'de grote dag' nog een keer doorneemt. Verder moet ze maar vertrouwen op haar taalgevoel.
"Gelukkig ligt het niveau van het Groot Dictee van Goeree-Overflakkee wat lager dan dat van het landelijke dictee. Daar ben ik wel blij om. Ik zie ernaar uit. Het is altijd een goed verzorgde en gezellige avond." Anne-Marie doet mee namens Autobedrijf A. Rommelse in Middelharnis.
In de aanloop naar het Groot Dictee Goeree-Overflakkee zal regelmatig een artikel in Eilanden-Nieuws verschijnen waarin steeds meer info wordt gegeven over het dictee. Het Groot Dictee wordt gehouden op 20 november in de aula van de Prins Mauritsscholengemeenschap. De aanvang is 19.30 uur, de aula is open vanaf 19.00 uur. Opgave kan vanaf nu via email: info@rotarygo.nl. De kosten zijn: inschrijfgeld € 15, en deelnemers dienen voor € 20 sponsorgeld bijeen te brengen. Meer mag uiteraard ook. (Het totale bedrag wordt dus minimaal € 35).