Tulpenwandeltocht verbindt natuur en cultuur
GOEREE-OVERFLAKKEE – Het kan zijn dat de tulpenvelden er niet meer zo kleurig bij staan op zaterdag 19 april – het warme voorjaar heeft immers voor een vroege bloei gezorgd, maar ook dan valt er nog volop te genieten tijdens de Tulpenwandeltocht. De tocht is toe aan de derde editie. Als het weer een beetje meezit, verwacht organisator André Groenendijk zo'n vijfhonderd wandelaars, mede door de toevoeging van een tocht van 40 kilometer.
Kees van Rixoort
Het initiatief voor de Tulpenwandeltocht ontstond in het najaar van 2011. Hans Meijer, een vriend van André Groenendijk, vatte het plan op om een wandeltocht te organiseren. "Wij wandelen graag en rond Middelharnis werd geen wandeltocht meer georganiseerd. Hans verzamelde nog drie andere vrienden en kennissen om zich heen en zo ontstond het idee voor een Tulpenwandeltocht, met daaraan gekoppeld een lokaal goed doel."
Aan de eerste twee edities van de tocht, die wordt georganiseerd in samenwerking met AV Flakkee, deden bijna vierhonderd wandelaars mee. Ze konden kiezen uit drie afstanden: 10, 17,5 en 25 kilometer. Nu, in 2014, is daar dus een tocht over 40 kilometer aan toegevoegd. Wandelaars kunnen zich op de dag van de wandeltocht, zaterdag 19 april, vanaf 's morgens halfacht inschrijven in de kantine van AV Flakkee.
Goede doelen
De opbrengst van de tocht, voornamelijk afkomstig van lokale sponsors en inschrijfgelden, gaat naar twee goede doelen: de Voedselbank Goeree-Overflakkee en het Streekmuseum Goeree-Overflakkee. In 2012 en 2013 gingen er mooie bedragen naar de Voedselbank, Moedige Moeders en Stichting d'n Speultuun.
De Tulpenwandeltocht verbindt natuur en cultuur. Want de deelnemers wandelen niet alleen langs tulpenvelden en natuurgebieden, maar ook langs culturele uitingen als het gedicht van Ed. Hoornik, het Kofjekokertje en de Boomsma's aan de haven van Middelharnis, en het Koeienwachtertje en het Streekmuseum in Sommelsdijk. In de Kerkstraat lopen leden van Eeuwkant rond om de historische sfeer van weleer te laten herleven.
Het Streekmuseum Goeree-Overflakkee is een van de stempelposten. De tweede stempelpost is het pand van de Knöps Groep, waar dan net de Paasshow aan de gang is. De deelnemers van de twee langste afstanden kunnen ook nog een warm welkom tegemoet zien in Stad aan 't Haringvliet.
Tulpentegels
Het Streekmuseum, dat in 2014 65 jaar bestaat, is zaterdag gratis toegankelijk voor de deelnemers. Het aardige is dat de wandelaars niet alleen buiten tulpen kunnen zien – als het een beetje meezit –, maar ook binnen. Het museum bezit namelijk meerdere tulpentegels.
De tulp wordt wel gezien als hét symbool van Nederland. Een inheemse bloem is de tulp echter niet. De tulp zou van oorsprong afkomstig zijn uit de zuidelijke Kaukasus. Via Perzië en Turkije is de kleurige bloem in de zestiende eeuw naar de Lage Landen gekomen. De Weense gezant in Turkije, die een grote belangstelling voor plantkunde had, is hier verantwoordelijk voor. Tussen 1555 en 1560 stuurde hij tulpenbollen naar West-Europa.
Eind zestiende eeuw ontstond de tulpenteelt in de Lage Landen. Carolus Clusius, hoofd van de Hortus Botanicus in Leiden, was de eerste die zich met het kweken van deze bloem bezighield. De tulp, toen kostbaar en exotisch, werd snel populair en daardoor steeds vaker getekend en geschilderd. Ook verscheen de bloem op tegels. De meeste tegels met tulpen, ook die in het Streekmuseum te zien zijn, dateren uit de periode 1625-1650. De afbeeldingen op de tegels zijn kopieën van tulpen uit plantenboeken. Ze zijn getekend vanuit hetzelfde gezichtspunt: recht van voren. Helaas kon de tegelschilder geen rode tulpen afbeelden. Rood veranderde in de oven namelijk in bruin. Veel tulpen op tegels zijn daarom blauw of mangaan.
Op Goeree-Overflakkee zijn meerdere tulpentegels gevonden. Bijvoorbeeld op de Heul in Dirksland, in Maatje Zaaijers Huijsinge, waar de archeologen van De Motte er drie vonden. De vondsten zijn onder leiding van Rias Olivier gerestaureerd. Op 19 april zijn grote afbeeldingen van een van deze tegels te zien bij de stempelpost in Sommelsdijk.
Tulpomanie
De populariteit van de tulp leidde niet alleen tot afbeeldingen op schilderijen, tekeningen en tegels, maar ook tot speculatie. Voor zeldzame bollen werden krankzinnige bedragen gerekend. De 'tulpomanie' duurde maar een paar jaar en eindigde in 1637 met het ineenstorten van de markt. Van deze 'tulpbubble' zullen de wandelaars weinig mee krijgen tijdens hun Tulpenwandeltocht. Wel zullen ze genoeg tulpen tegenkomen: op het land en als kunstobject.