Pakketje kwijt! Wie is aansprakelijk?
In de ECommerce zijn tal van juridische onderwerpen het bespreken waard: toepasselijkheid algemene voorwaarden via ‘tick the box’, de bedenktijd, omgaan met persoonsgegevens (AVG) etc. Dit column gaat over het laatste stukje van uw ECommerce-beleving – het pakketvervoer. En dan met name de problemen die daarbij kunnen ontstaan.
PostNL, DHL, DPD etc. hadden het de afgelopen jaren druk met ‘onze’ pakketjes. De pandemie, en de ontploffing van het internetshoppen, legde de voorheen nog beperkt belichte problemen van de pakketvervoerbranche ernstig bloot (ilent.nl). Sinds de pandemie heeft vrijwel iedereen een of meer negatieve ervaringen overgehouden aan de bezorging van een pakketje. Het pakketje stond als “afgeleverd” aangeduid in Track & Trace, maar de bezorger is nooit langsgekomen. De buren zouden het pakketje in ontvangst hebben genomen, maar zij weten van niets. Pakketjes in de tuin die daar – zonder toestemming – zijn neergelegd. Mysterieuze verdwijningen en onverklaarbare beschadigingen aan pakketjes.
Hoe zit het juridisch? Kunt u de pakketvervoerder aanspreken? Ondanks dat u doorgaans de vervoerder zelf niet inschakelt (dat doet de verkoper), kunt u (als geadresseerde) op basis van de wet wel een claim richten tegen de vervoerder. Wat betekent dat?
De pakketvervoerder is aansprakelijk voor schade aan of verlies van de zending tijdens het vervoer. Het vervoer eindigt met de aflevering. Geen problemen als de geadresseerde aanwezig is en de zending kan aftekenen voor ontvangst. Maar wat als dat niet zo is? Eindigt de vervoerders verantwoordelijkheid dan door de zending in de tuin te zetten en een briefje door de deur te doen? Het antwoord is nee! De Hoge Raad heeft bij herhaling beslist dat een vervoerder niet op eigen houtje kan bepalen op welk moment hij aflevert; daarvoor is wilsovereenstemming nodig tussen de vervoerder en de tot aflevering gerechtigde. Die wilsovereenstemming is er bijvoorbeeld als iemand van het afleveradres heeft gezegd dat het pakketje wel in de tuin gezet kon worden.
Ontstaat er schade aan de zending of wordt deze gestolen terwijl die wilsovereenstemming er niet was, dan is de vervoerder hiervoor in principe aansprakelijk. Echter, die aansprakelijkheid is doorgaans beperkt. Bij Nederlandse transporten is de wettelijke kilobeperking € 3,40 per kg; bij internationale transporten 8,33 SDR per kg (omgerekend zo’n € 10 per kg). Contractueel mag bij Nederlandse transporten een hogere (kilo)beperking worden afgesproken. Bij het vervoer van één iPhone (een pakketje van ca. 1 kg), die kwijtraakt, hoeft de vervoerder door een beroep op de wettelijke kilobeperking de schade dus nauwelijks te vergoeden.
Soms kan die kilobeperking opzij gezet worden, bijvoorbeeld bij diefstal van de koerier zelf. Maar in de meeste gevallen trekt de vervoerder aan het langste eind. Daarom kan u beter eerst de pijlen richten op de verkoper. Die heeft de schadeveroorzakende vervoerder ingeschakeld en is in principe (onbeperkt) aansprakelijk voor het wel en wee tijdens het vervoer.
De feestdagen komen eraan. Hopelijk komen uw pakketjes heel en compleet aan.