Column: Onmacht
De betekenis van het woord 'onmacht' is volgens het woordenboek: onmogelijkheid om iets te doen wat je wel graag wilt. Onmacht. Ik vind het een naar woord. En ik vind het naar om 'het' te ervaren. Onmacht. En helaas, ik ervaar het regelmatig. Ik sta er soms letterlijk bij en ik kijk er naar... Hoe een jongere wegzakt in een verslaving of verstrikt raakt in psychische problematiek. En ik kan niet dat doen wat ik wel graag zou willen.
Ik kan niet die jongere vastbinden en meenemen achterop de motor en naar die plek brengen waar ik denk dat hij of zij goed geholpen kan worden. Ik ben ook blij dat ik dat niet kan, want ik geloof niet dat het zo werkt. Ik mag beschikbaar zijn voor jongeren én, als er vertrouwen is, hen laten zien dat er veel meer is dan alleen vluchten in gebruik. Een jongere moet van binnenuit uiteindelijk zelf op een punt komen dat ze niet meer willen, anders willen. Ik mag dit wel aanmoedigen, aanwakkeren, stimuleren. Hier zijn ook verschillende mooie en helpende gesprekstechnieken voor die mij helpen en ondersteunen in de gesprekken met jongeren. Dit zorgt dat ik ervaar dat ik nog enigszins invloed kan uitoefenen en zo van betekenis kan zijn.
Echte onmacht is voor mij als ik geen invloed kan uitoefenen. Ik ben ervan overtuigd dat ik altijd invloed kan uitoefenen op mensen. Op systemen en organisaties is dit veel moeilijker, zo niet onmogelijk. Ik kom minderjarige jongeren tegen die in heel complexe of ongezonde situaties verblijven en echt wel anders willen, maar dit niet kunnen, omdat het niet mag. Het gezag ligt niet bij hen zelf, maar bij hun ouders of bij een organisatie die aangewezen is door de rechter. Als zo’n jongere hulp nodig heeft, oplossingen nodig heeft, dan mag het niet zo zijn dat een jongere hier weken op moet wachten. Moet ik dan ook wachten, of toch maar met de jongere samen gaan kijken wat hem of haar kan helpen en dit voor gaan stellen bij de 'gemachtigde'?
Gelukkig is zo’n 'gemachtigde' een mens en geen organisatie. Een organisatie kan niet voelen, een mens wel. Dan is er, ondanks de ervaren onmacht (en frustratie) toch nog hoop. En ik blijf hopen op beter. Dat, ondanks alle goede en mooie zorg die er is, jongeren (kinderen) nog meer gehoord en gezien worden. Dat is toch niet zo moeilijk? Iemand horen en zien.