Commentaar: Zuid-Holland of toch liever Zeeland?
Het is vast en zeker de meest gemaakte fout als het over Goeree-Overflakkee gaat: denken en roepen dat het eiland bij de provincie Zeeland hoort. Van een argeloze Nederlander die even niet heeft opgelet bij topografie is dat nog wel te billijken, maar op een kaartje van de Rijksoverheid wordt het ronduit pijnlijk. Toch roept het ook een interessante vraag op: zitten 'we' goed bij Zuid-Holland of zouden we beter bij Zeeland kunnen of willen horen?
Tekst: Gert Klok
Foto: Topview Nederland
Die vraag kun je bijvoorbeeld proberen te beantwoorden op basis van de zeer boeiende geschiedenis van het eiland (aanrader is sowieso de zeer behapbare en heldere tekst van Kees van Rixoort en Jan Both op www.geschiedenisvanzuidholland.nl). Een link met Zeeland is er, maar die is erg beperkt. Sommelsdijk was tot 1805 een Zeeuwse enclave op het verder 'Hollandse' eiland. Aangezien dit het enige noemenswaardige historische feit is op basis waarvan je een 'Zeeuwse' claim op het eiland zou kunnen doen, is het vanuit de geschiedenis niet meer dan logisch dat Goeree-Overflakkee bij Zuid-Holland hoort.
Denken dat Goeree-Overflakkee bij Zeeland hoort is niet alleen een kwestie van niet opletten bij topografie. De gedachte is best logisch als je naar de landkaart van Nederland kijkt én als je het 'uiterlijk' van het eiland in ogenschouw neemt. G-O heeft meer overeenkomsten met het landschap van Zeeland dan met Zuid-Holland, zowel gezien vanuit de ruimte als vanaf de fiets. Of vanuit de lucht, zoals te zien op de bijgevoegde foto van de TrekkerTrek. De agrarische cultuur van Goeree-Overflakkee komt daar treffend bij elkaar en is prachtig in beeld gebracht. De lappendekens van agrarische percelen zie je ook in Zeeland veelvuldig. Als je toch aan het genieten bent van al het natuurschoon op het eiland en je komt een rasechte eilandbewoner tegen, dan waan je je met het gesproken dialect eerder op Zeeuws grondgebied dan in het stadse Zuid-Holland.
De visserij is zowel op Goeree-Overflakkee als in Zeeland een belangrijke economische pijler. Of beter gezegd: was. De sector schijnt volledig kapotgemaakt te moeten worden en men is aardig op weg om de visserij naar de verleden tijd te helpen. Maar dat is een andere discussie.
Hoe zit het dan met de cijfers? Neem de prijs per vierkante meter per provincie, een indicatie hoe 'duur' je woont. Zeeland scoort daar zo'n 500 euro per vierkante meter voordeliger dan Zuid-Holland. Niet zo gek, voor de prijs van een niet al te groot appartement in bijvoorbeeld Rotterdam heb je al snel een eengezinswoning in Zeeland. Het zegt evenwel niet alles, want de ligging van de gemeente of woning is veel relevanter voor prijsontwikkelingen op de woningmarkt.
Over geld gesproken: wat betaal je eigenlijk aan provinciale lasten in beide provincies? Een van de weinig serieuze belastingen die provincies kunnen heffen is via de motorrijtuigenbelasting, de zogenaamde opcenten. Die is in Zuid-Holland met 95,7 procent fors hoger dan in Zeeland (82,3 procent). En waar Zeeland het tarief gelijk hield met vorig jaar, voerde Zuid-Holland een forse verhoging door ten opzichte van 2022 (+3,9 procent). In dat opzicht ben je in Zeeland dus een stuk voordeliger uit.
Vraag niet wat u kunt doen voor uw provincie, maar wat uw provincie doet voor u. Een complete verhaspeling en omdraaiing van een bekende uitspraak van voormalig president John F. Kennedy van de VS, maar in dit verband wel relevant. Het CBS heeft daar uiteraard cijfers van, uit 2021 om precies te zijn. Zeeland gaf dat jaar in totaal 579 euro per inwoner uit aan provinciale taken, zoals het Openbaar Vervoer, provinciale wegen, de regionale economie en natuurbeheer. Zuid-Holland bleef steken op een schamele 205 euro. Volgens het CBS weerspiegelen de verschillen de relatief zware taak die dunbevolkte provincies zoals Zeeland hebben op het terrein van wegenonderhoud, natuurbeheer en openbaar vervoer.
Resumé: vanuit de geschiedenis bezien hoort Goeree-Overflakkee echt bij Zuid-Holland, verder zijn de meeste argumenten in het voordeel van Zeeland. En toch stopt het daar niet. Want minstens zo belangrijk is de houding van de gemiddelde eilandbewoner. Letterlijk gezien staat die veelal met de rug naar Zeeland en het gezicht richting Rotterdam. Dat heeft vooral te maken met de werkgelegenheid; veel mensen die op het eiland wonen, werken in Rotterdam en omstreken. Het is dan ook de ideale combinatie: snel op een plek met veel werkgelegenheid (behalve als bruggen, tunnels en andere wegen tegelijk op slot gaan, al is dat gelukkig van tijdelijke aard) en wonen in rust en ruimte.
En laten we eerlijk zijn: we willen helemaal geen Zeeuw zijn, of Zuid-Hollander. We zijn van Flakkee of Goeree, Sommerdieker, uit Menheerse, Ouddurp of welk dorp of gehucht dan ook. Samen zijn we Goeree-Overflakkee en daar zijn we trots op. Ja, ook overkanters.