Voor u gelezen - Schitterend sensitief
Op heel jonge leeftijd zijn er al grote verschillen in de ontwikkeling van kinderen waarneembaar. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat een deel (15 tot 20 procent) van hen hooggevoelig is. ‘Schitterend sensitief’ biedt adviezen, suggesties en tips bij de verschillende leeftijdsfasen van kinderen die hooggevoelig zijn.
Hooggevoeligheid is een karaktereigenschap en geen diagnose of stoornis, legt orthopedagoge Marieke Middel uit. Als moeder van een hooggevoelig kind is ze tevens ervaringsdeskundige wat het thema betreft.
Kenmerken van hooggevoeligheid zijn bijvoorbeeld snel schrikken, een scherpzinnig gevoel voor humor, moeite met veranderingen, gevoelig voor geuren, perfectionisme, een creatieve geest, moeite met inslapen, dingen intensief beleven en een groot inlevingsvermogen in anderen.
Wie wil weten of zijn of haar kind hooggevoelig is kan bijvoorbeeld de test invullen op hooggevoelig.nl.
Officieel is er een verschil tussen hooggevoeligheid en hoogsensitviteit. Bij hoogsensitiviteit ben je ontvankelijker voor prikkels – je krijgt er meer binnen. Hooggevoelige kinderen zijn gevoeliger voor prikkels – je krijgt er niet per se meer binnen, maar je hebt er wel last van. (bron: Standaard.be). Officieus worden beiden termen meestal door elkaar heen gebruikt. De schrijfster gebruikt de term hoogsensitief.
‘Schitterend sensitief’ wil ouders helpen ontdekken of er bij hun kind sprake is van hoogsensiviteit en hen toerusten om vanuit christelijk perspectief hun kinderen te begeleiden op weg naar de volwassenheid. Het christelijke perspectief komt onder meer aan de orde bij adviezen rondom de geloofsbeleving van hoogsensitieve kinderen en in de handreikingen hoe om te gaan met (veel verschillende) prikkels tijdens de kerkdienst, zondagsschool of club.
Kledingetiketje en temperament
In het eerste gedeelte van ‘Schitterend sensitief’ komt basiskennis aan de orde. Wat gebeurt er in de hersenen van een hoogsensitief persoon? En wat zijn de sterke kanten van deze kinderen? De schrijfster noemt hierbij als voorbeeld: meeleven, genieten, doordachte keuzes maken en geestelijk leven.
Als uitdagingen noemt ze onder meer overprikkeling, vermijdingsgedrag, eenzaamheid of een laag zelfbeeld. Ook is er aandacht voor situaties waarbij verschillende soorten prikkels (bijvoorbeeld op emotioneel, fysiek, sociaal of biologisch gebied) een rol spelen. Hinderlijke fysieke prikkels kunnen bijvoorbeeld een ingenaaid kledingetiketje of een bepaalde geur zijn.
Het tweede gedeelte van ‘Schitterend sensitief’ biedt handreikingen voor de opvoeding. In de opvoeding van hoogsensitieve kinderen vormt preventie van problemen het fundament. Een stabiele thuissituatie en een vaste dagstructuur in combinatie met het belang van ontspanning en ontprikkeling zijn hierbij essentieel.
Opvoedingstips bij hoogsensitiviteit in elke ontwikkelingsfase, van baby tot bovenbouwkind, worden daarnaast concreet gemaakt voor specifieke situaties op school, in de kerk en thuis. En wat te doen bij extra lastige situaties wanneer faalangst, piekeren, woedeaanvallen of lichamelijke klachten om de hoek komen kijken? Duidelijke afspraken kunnen helpen, net als het geven van tijd en ruimte voor het beleven van emoties.
Hoe verhoudt hoogsensitiviteit zich tot andere persoonskenmerken? Introverte, extraverte en temperamentvolle kinderen of ‘high sensation seekers’ kunnen ook hoogsensitief zijn. Hierbij passen specifieke adviezen. Maak duidelijke afspraken hoe heftige emoties geuit mogen worden, luidt bijvoorbeeld het advies bij hoogsensitieve kinderen met temperamentvolle eigenschappen.
Hoogsensitiviteit in verhouding tot diagnostische termen als ADHD, hoogbegaafdheid komt aan de orde in een apart gedeelte.
Zorgen voor jezelf als ouder is belangrijk. Tips voor ouders die zelf hoogsenstief zijn en ook voor hen die dit niet zijn kunnen helpen om de balans te bewaren.
De achtergrondinformatie bevat een QR-code met werkbladen, praktijkvoorbeelden en een literatuurlijst.
Schitterend sensitief
Handreiking bij de opvoeding van hoogsensitieve kinderen
2023, Ark Media
132 blz., € 13,99 (E-book € 9,99)