De oorsprong van Hemelvaartsdag
GOEREE-OVERFLAKKEE - Volgende week donderdag is het Hemelvaartsdag, een kerkelijke feestdag waarop we er aan denken hoe de Heere Jezus vanaf de Olijfberg ten hemel voer. Hoewel het vieren van Hemelvaartsdag geen Bijbels voorschrift is, kent de deze dag wel een lange geschiedenis.
Door Klazina de Bakker
Hemelvaartsdag wordt gevierd op de veertigste dag na Pasen. Dat is gebaseerd op Handelingen 1:3, waarin staat dat de Heere Jezus Zich na Zijn opstanding veertig dagen levend aan de discipelen vertoonde. Hemelvaartsdag valt niet op een vaste datum, maar altijd wel binnen een bepaalde periode. In de achtste eeuw van onze jaartelling werd bepaald dat Pasen op de eerste zondag na de eerste volle maan in de lente valt. Als die eerste volle maan precies op de eerste dag van de lente valt, vieren we Pasen op diezelfde dag en op de dag daarna. Valt de eerste dag van de lente op een zondag, wordt Pasen de zondag erna gevierd. Zo valt Pasen ieder jaar tussen 22 maart en 25 april. Omdat Hemelvaartsdag precies veertig dagen na Pasen gevierd wordt, valt deze altijd op een donderdag. In de oosterse kerk wordt Hemelvaartsdag 'Opneming' of 'Verlossing van Boven' genoemd. De dag wordt vaak op een andere datum gevierd dan in de westerse kerk.
Preken van Augustinus
Hemelvaartsdag is in veel landen een vrije dag. Er worden kerkdiensten gehouden, zowel in ons land als in Duitsland, België, Oostenrijk, Frankrijk, Zwitserland en Noorwegen. In onder andere Hongarije, Italië, Spanje en Polen wordt de hemelvaart gevierd op de zondag voor Pinksteren.
In de eerste vier eeuwen na Christus was aan de hemelvaart geen bijzondere feestdag gewijd. Dat dit in de vijfde eeuw veranderde blijkt onder andere uit bewaarde preken van Augustinus, die hij hield op Hemelvaartsdag. In de middeleeuwen werd Hemelvaartsdag gevierd ter afsluiting van Pasen met het doven van de traditionele paaskaars. Waar Pasen, Hemelvaartsdag en Pinksteren eerst een geheel vormden, werden ze later steeds vaker gevierd als op zichzelf staande feestdagen.
Onbekende feestdag
Bij veel Nederlanders is de betekenis van Hemelvaartsdag onbekend. Om die reden zendt KRO-NCRV in samenwerking met onder andere de Protestantse Kerk in Nederland sinds vorig jaar naast The Passion op Witte Donderdag ook een editie van The Passion Hemelvaart uit. Of de uitleg van Bijbelse feiten door middel van een dergelijk mediaspektakel overeenkomt met de zendingsopdracht uit Mattheus 28, daarover zijn de meningen verdeeld. Los van deze discussie ligt er in de woorden van de Heere Jezus een taak voor iedere gelovige: 'Gaat dan henen, onderwijst al de volken, dezelve dopende in den Naam des Vaders, en des Zoons, en des Heiligen Geestes; lerende hen onderhouden alles, wat Ik u geboden heb.' Én een belofte: 'En ziet, Ik ben met ulieden al de dagen tot de voleinding der wereld. Amen.' (Mat. 28:19-20)