Erelidmaatschap voor Leen Wielhouwer na 45 jaar bestuurslid Klein Grondbezit
SOMMELSDIJK - Nee, hij had er geen erg in dat het zou kunnen gebeuren. Een verrassing was het voor de man die vijfenveertig jaar bestuurder was van Klein Grondbezit Sommelsdijk en op donderdag 13 april afscheid nam tijdens de Algemene Ledenvergadering. De leden benoemden Leen Wielhouwer tot erelid van de vereniging. “Ik ben ervan ondersteboven”, zei hij, toen hij de oorkonde in ontvangt nam.
Door Kees van Rixoort
“We hebben met veel plezier samengewerkt en de vereniging heeft goed werk gedaan”, aldus de verraste Wielhouwer, die de laatste eenendertig jaar van zijn omvangrijke bestuursperiode voorzitter van Klein Grondbezit was. “Er zijn ook wel eens moeilijke perioden geweest, maar die zijn we te boven gekomen. Hartelijk dank voor de gesproken woorden en de cadeaus. Als erelid zal ik het wel in de gaten houden…”
Uit armoede
Wielhouwer was op meer terreinen bestuurlijk actief, bijvoorbeeld bij de School met de Bijbel in Sommelsdijk. Tot voor kort fungeerde hij ook als koster van de oude Hervormde kerk in het dorp. “Hoe ik erin gerold ben bij Klein Grondbezit? Nou, mijn opa, ook een Leen Wielhouwer, was al lid, en hij zat ook in het bestuur. Dat was in de tijd van de oude garde. Iedereen wilde een meetje hebben. De vereniging was in 1919 opgericht – we hebben een paar jaar geleden het honderdjarig bestaan gevierd – uit armoede. Landarbeiders konden een meetje huren, voor boeren was dat lange tijd niet mogelijk.”
De Landarbeiderswet van 1918, bedoeld om de positie van landarbeiders te verbeteren, ging vooraf aan het oprichten van verenigingen. Dat gebeurde in heel Nederland. In Sommelsdijk ontstond de ‘Vereniging ter bevordering van de verkrijging van onroerend goed door landarbeiders en andere werknemers te Sommelsdijk’, in de volksmond Klein Grondbezit genoemd. Behalve lapjes grond van twintig are, kwamen er ook huizen voor landarbeiders.
Kundige mensen
Het is de oudste landarbeidersvereniging van Goeree-Overflakkee en anno 2023 nog altijd de grootste. De vereniging telt momenteel meer dan 260 leden. Die komen niet langer alleen uit Sommelsdijk, zoals aanvankelijk was voorgeschreven, maar ook uit andere kernen op het eiland.
De regel dat boeren geen meetjes konden huren van Klein Grondbezit, is ook vervallen. Leen Wielhouwer, die zelf als kweker van onder andere witlof in de begintijd geen lid had kunnen worden: “Later wilde de vereniging er graag kundige mensen bij hebben.”
In de vijfenveertig jaar dat Wielhouwer in het bestuur zat van Klein Grondbezit, is de ruilverkaveling een belangrijke ontwikkeling geweest. “Daardoor kwamen de landjes dichter bij het dorp. Voorheen hadden we bijvoorbeeld ook grond aan ‘De Staver’. Die was voor de Kralingers bij Dirksland, want zij hoorden bij de gemeente Sommelsdijk.”
Hobbymatig actief
Een andere ontwikkeling is dat de leden in vroeger tijden een meetje hadden voor de dagelijkse kost, terwijl de huidige volkstuinders er niet voor hun eerste levensbehoeften op zijn aangewezen, maar in de eerste plaats hobbymatig actief zijn. Een perceel van 400 vierkante meter huren is tegenwoordig niet meer nodig, de helft kan ook.
De belangstelling is groot. Wie zich aanmeldt komt op een wachtlijst en kan pas aan de slag op een van de complexen van Klein Grondbezit als hij of zij aan de beurt is om een perceel te huren van de vereniging. Dat kan lang duren, want het verloop is niet groot.
Het bezit van de vereniging ligt verspreid over drie locaties. Aan de Molenweg, tussen de begraafplaats en de oude trambaan, ligt het complex met hofjes (volkstuintjes). Het complex aan de hoge Molenwerf, tussen de Staverseweg en de Poppendamseweg, bevat meetjes en weitjes voor paarden. Leen Wielhouwer: “Die paardenweitjes hebben de laatste twintig jaar een enorme vlucht genomen.”
Knorrenburg
Het derde complex bevindt zich aan de Dorpsweg en staat bekend als Knorrenburg. “Vroeger hielden leden daar een varken om vet te mesten. Er liepen ook kippen en konijnen rond. Nu gebruikt men de percelen voor opslag of bijvoorbeeld om auto’s te repareren. Er is nu nog één stukje land met koeien”, zegt Wielhouwer.
Tot slot wil hij wel kwijt waarom hij nu, na vijfenveertig jaar, stopt als bestuurslid van Klein Grondbezit Sommelsdijk. “Je weet dat je een keer moet stoppen… Ik ben 81 en het is tijd dat de jongere generatie aantreedt.”
Tijdens de Algemene Ledenvergadering op 13 april is de opvolger van Leen Wielhouwer benoemd. De nieuwe voorzitter is Steef van Loon.
Bestemmingsplan
Een van de laatste klussen waar Leen Wielhouwer aan gewerkt heeft, als voorzitter van Klein Grondbezit, is het realiseren van een nieuw bestemmingsplan. Dit maakt het mogelijk om op de paardenweitjes een schuilstal te bouwen. De gemeenteraad moet het nieuwe bestemmingsplan nog goedkeuren. De verwachting is dat dit voor de zomer gaat gebeuren.