Ethiek: Vreemdelingschap
Er is in ons land een groot debat gaande over het klimaat en de natuur. Bij een partij als D66 staat de natuur nummer één. Dat is natuurlijk wonderlijk, want politiek is er in de eerste plaats voor de mensen en niet voor de natuur. Maar goed, er is veel aan de hand rond stikstof en de boeren. De overheid dreigt zelfs boeren te onteigenen als ze niet meewerken aan vermindering van hun bedrijf of beëindiging ervan. Vooral minister Van der Wal van de VVD is als een ware strijder voor natuur bezig. Het lijkt erop dat werkelijk alles moet wijken voor de natuur, waarvan gezegd wordt dat die op instorten staat. Nu valt dat laatste denk ik wel mee, en als er al problemen zijn, dan komt dat eerder door tekort aan water dan door stikstof, wat op zichzelf juist zorg voor groei. Want laat dat duidelijk zijn: stikstof is geen vergif, het is voeding voor plant en dier. Er is alleen mogelijk wat teveel. En dat kan soms problemen geven voor sommige delen van de natuur.
Inmiddels worden er allerlei gedachten over deze dingen naar voren gebracht. Zo las ik in de krant dat sommige demonstranten voor een heel streng klimaatbeleid tijdens een demonstratie een soort avondmaalsviering hebben gehouden. Ik moet zeggen dat ik daar heel weinig bij kan bedenken, om het voorzichtig te zeggen. Dergelijke heilige zaken horen niet op die manier in de publieke ruimte plaats te vinden. Het doet een beetje denken aan het malle gedoe als de Passion, waarbij mensen een groot en blinkend kruis door de straten dragen. Het degradeert het Evangelie tot een spektakel en dat is nu juist niet wat het is. Het Evangelie is de goede boodschap van redding voor schuldige mensen. Ook zijn er theologen die meedoen aan demonstraties, omdat God de Schepper van de hemel en de aarde is. De schepping krijgt in die visie een bijna heilig karakter, waar gelovige mensen pal voor moeten staan. En op weer een andere plaats las ik dat iemand zei dat hij het jammer vond als zorg voor de natuur in mindering kwam op de boodschap van het Evangelie. Voor hem waren zorg voor de natuur en de boodschap van redding min of meer vergelijkbare zaken. Mensen zijn op reis naar een eeuwigheid en ook hebben ze een taak in deze wereld. Er is vreemdelingschap en rentmeesterschap.
Nu is het inderdaad zo dat wij verantwoordelijke mensen zijn. Er zal ook wel niemand zijn die zegt dat we geen aandacht voor Gods schepping moeten hebben. Integendeel, zorg voor dieren, de natuur, ons leefmilieu is een belangrijke Bijbelse gedachte. Maar het komt wel op de onderlinge relatie tussen deze twee dingen aan. Van oudsher heeft de kerk altijd het vreemdelingschap, de verlossing van onze ziel, als eerste en meest vitale boodschap van de Bijbel onderstreept. We zijn op reis naar Gods rechterstoel. En in dat licht hebben we verzoening nodig door Christus en door het ware geloof in Hem. Dat is de kernboodschap van de Bijbel. Vreemdelingschap en verzoening gaan voorop. Paulus predikte Christus de gekruisigde. Uiteraard had hij oog voor concrete noden van mensen, denk aan bijvoorbeeld de slaven. Maar dat domineerde zijn spreken niet. Het gaat om eeuwige redding en verlossing door het bloed van Christus. In het verlengde daarvan kunnen en mogen we ook aandacht geven aan rentmeesterschap. We hebben een zorg voor de schepping. Maar wel altijd op de juiste manier. Eerst de verzoening en dan ook aandacht voor andere zaken. Trouwens, sedert de val in Adam in deze wereld fundamenteel ontwricht geraakt. Met die ontwrichting zullen we tot de jongste dag moeten leven. De gelovige leeft in de wetenschap dat er eenmaal een hele vernieuwde wereld komt. Die wordt niet door hem gemaakt of gecreëerd. Dat is een genadegeschenk van God. Dat te beseffen doet ons kramp verliezen rond aardse zaken en ook temeer zoeken naar de stad die fundamenten heeft.