Ethiek: Verkiezingskoorts

Op D.V. 15 maart 2023 worden er verkiezingen voor de Provinciale Staten gehouden. Naast de gemeenten en het Rijk zijn er ook provincies die een belangrijke rol vervullen rond bijvoorbeeld de plannen voor stikstof. Ook bij de zorg en andere zaken hebben provincies een belangrijke taak. Verder kiezen de provincies de leden van de Eerste Kamer. Vandaar dat de komende verkiezingen ook te maken hebben met het landelijke beleid.

Er is rond de huidige verkiezingen heel wat verkiezingskoorts op te merken. Zo moeten de provincies de stikstofplannen van het kabinet verder uitwerken en handen en voeten gaan geven. Voor de provincies zal dat geen makkelijke opgave zijn, zeker als er vanuit Den Haag gedreigd wordt met onteigening. Ik kan me voorstellen dat boeren daar niet blij van worden. Ook voor bestuurders is dwang geen makkelijke opgave. Het roept onwillekeurig grote spanning op en die wordt nog eens verergerd als een partij als D66 olie op het vuur gaat gooien. Die partij wil dwang en dan ook nog op korte termijn. Want voor die partij staan niet de mensen, maar de natuur op de eerste plaats. Het is goed om te realiseren dat als we alle boeren het land uitzetten, er dan nog een stikstofprobleem is. Dan nog wordt de zeer scherpe normstelling in de wet niet voldaan. Ergens vraag je je dan af waar men in Den Haag mee bezig is.

Ook in de verkiezingscampagne zie je dat allerlei handigheidjes worden uitgehaald om maar aan de macht te blijven. Zo heeft de VVD, met onze premier, bedacht dat het vooral een strijd moet zijn tussen zijn partij en linkse partijen zoals Groen Links en de PvdA. Inmiddels is wel duidelijk dat dit een trucje is om de aandacht af te leiden van de wezenlijke problemen. Want dat er veel problemen zijn, zal niemand ontgaan. Zo werd er onlangs een rapport gepubliceerd waarin het beleid rond het gas in Groningen aan de orde kwam. Reeds jarenlang zijn er op dit punt ernstige problemen. Ook zijn de beelden die daarover in de media naar voren komen indringend. Het blijkt dat jarenlang eigenlijk vrijwel niets wordt gedaan om de mensen in dat gebied te helpen als hun huizen door de aardbevingen worden beschadigd. Het is dan wat wrang als onze minister-president nog eens moet nadenken en de tijd wil nemen om op het rapport en deze kwestie te reageren. Ik kan me voorstellen dat de mensen in Groningen daar langzaamaan wel genoeg van hebben. Er wordt helaas meer geld uitgegeven aan onderzoek en rapporten dan aan het oplossen van problemen. Ook rond het toeslagenschandaal zien we vergelijkbare ontwikkelingen. Het gaat nog jaren en jaren duren voordat dit werkelijk opgelost is. En de oplossingen die worden voorgesteld, bijvoorbeeld om de kinderen die uit huis geplaatst zijn weer terug te krijgen, werken vaak niet. Er zijn na velen maanden nog amper kinderen weer terug bij hun ouders.

Uiteraard gaat het vaak om moeilijke problemen. Ook moet er heel voorzichtig worden gehandeld. Dat zijn dingen die helder moeten zijn, maar tegenover de huidige problemen steekt het politieke gemanoeuvreer wel heel erg armetierig af. Het is te begrijpen dat veel mensen de politiek niet meer vertrouwen. En dat brengt bij een wezenlijke trek in de huidige situatie. Door beloven en niet doen, door handigheid in plaats van staatsmanschap, door plannen maar geen goede instrumenten en door weglopen voor verantwoordelijkheden, worden kiezers moe en raken op drift. Dat is iets wat de huidige politiek, en vooral het huidige kabinet, zichzelf mag aanrekenen. Laten we hopen dat na de komende verkiezingen er wat beter geluisterd gaat worden naar de concrete noden van mensen en dat de regering weer toekomt aan het geven van leiding in onze samenleving. Na de coronaepidemie en na alle schandalen, is het tijd om voorzichtig en duidelijk lijnen voor het landsbestuur uit te zetten. En daarbij zal bescheidenheid een belangrijke deugd zijn.