Teun Bakelaar: “Soms ben je tien jaar bezig voor je kunt beginnen met bouwen”
OUDDORP - Er is een groot tekort aan betaalbare woningen in Nederland. De media berichten er dagelijks over. Teun Bakelaar (1946) volgt het nieuws op de voet, als voormalig voorzitter van woningcorporatie Beter Wonen in Goedereede, wellicht met iets meer interesse dan een ander. Hij stopte vier jaar geleden. Ook hij ziet de schrijnende verhalen, die van mensen die jaren op een wachtlijst staan, jongeren die nergens aan een betaalbaar huis kunnen komen en mensen die ‘scheefwonen’, omdat ze maar niet door kunnen stromen naar een passende woning. “Er moeten in Nederland dit jaar honderdduizend woningen bijgebouwd worden, maar het zal me echt benieuwen, of we dat gaan halen.”
Door Pauline Hof
Het was niet echt een jongensdroom om voorzitter te worden van een woningcorporatie, of wethouder, want ook dat was Bakelaar geruime tijd voor de gemeente Goedereede. “We waren met negen kinderen thuis, we hadden niet zoveel te willen. Er moest brood op de plank komen. Er werd besloten dat ik moest doorleren. Ik ging naar de ambachtsschool en werd machinebankwerker. Op een dag kwam er iemand aan de deur die had gehoord dat ik elektricien wilde worden. Ik weet nog steeds niet wie dat geweest is. Nu wilde ik niet per se elektricien worden, maar alles was beter dan die kleine machinebank, dus die kans greep ik met beide handen aan. Zo kwam ik bij Westhoeve terecht. Ik deed met collega’s veel werk op vissersschepen. Na nog wat omzwervingen kwam ik In de Europoort als procesoperator. Dat heb ik nog ruim 32 jaar gedaan. Door de ploegendiensten was ik overdag veel vrij. Zo was ik later ook in de gelegenheid het wethouderschap met mijn baan te combineren.”
Ook de politiek was geen weloverwogen keuze. “Mijn toenmalige buren van de overkant, Wout en Ineke Hoogenraad, stelden voor dat ik eens meeging naar een vergadering van de Partij van de Arbeid. Ik vond het leuk, kwam op de lijst te staan en zo schuif je steeds weer een stukje op. Op een gegeven moment ben je aan de beurt.” Bakelaar was altijd heel fanatiek. “Ik wilde mijn dossiers goed kennen, weten waar ik het over had. Het was veel leeswerk.” Hij geeft met zijn handen aan hoe dik de mappen waren. “Ik ben alles bij elkaar 6,5 jaar wethouder geweest met een tussenpoos van anderhalf jaar. Het was een leerzame en mooie tijd, waar ik met veel plezier op terugkijk, hoewel het zeker niet altijd gemakkelijk was.” Bakelaar kan goed een bladzijde omslaan. “Als ik afscheid neem, ga ik weg. Ik ga me dan niet meer met allerlei dingen bemoeien. Je moet een opvolger ook niet voor de voeten lopen, vind ik. Ik neem dan afstand. Klaar is klaar.”
Fusie
Bakelaar zat al in het bestuur van Beter Wonen toen hij werd gevraagd als wethouder. “Die twee functies zijn door de belangen natuurlijk niet te combineren. Dus ging ik weg. Ik moet zeggen, toen ik stopte als wethouder was ik wel blij dat er net een vacature was en ze me weer terugvroegen. Ik mocht voorzitter worden. Het was een leuke club mensen en een goed team, met Bram Pijl als algemeen manager. In 2016 heeft Beter Wonen een AAA-ranking gekregen; op een tiende punt na, derde van Nederland.”
Bakelaar heeft er zo’n een jaar of vier geleden afscheid genomen. “Inmiddels zijn de vier woningbouwverenigingen op het eiland in 2017 gefuseerd tot één grote: Oost West Wonen. Dat was een heel project.” Het is voor te stellen dat met vier partijen het soms best wel hobbelig moet zijn geweest om overeenstemming te bereiken. Het was allemaal in de tijd na het debacle van Vestia in 2012, waarbij Vestia als een van de grootste woningcorporaties van Nederland dreigde te bezwijken onder aangegane verplichtingen van een enorme derivatenportefeuille. Andere woningcorporaties zouden worden meegesleept in het bankroet van Vestia. Diverse partijen, waaronder de overheid, hebben toen ingegrepen om dat te voorkomen. Teun vervolgt: “Na die toestand zijn alle regels aangescherpt. Er is ook nieuwe wetgeving gekomen. Voor kleine woningcorporaties was het gewoon niet meer haalbaar om aan al die regelgeving te voldoen. Je moest bijvoorbeeld een dubbele boekhouding voeren als je huurwoningen en woningen in de vrije sector ging bouwen. Daarbij moest je zoveel gespecialiseerde kennis in huis hebben. Voor de huurders was het beter om de corporaties de krachten te laten bundelen.”
Energieneutraal
Voorheen bouwde Beter Wonen ook koopwoningen voor starters, maar dat was door de nieuwe regels niet meer haalbaar. “De laatste waren bij Welgelegen, aan de Maerenseweg in Ouddorp. Projectontwikkelaars hadden in dat gat moeten springen, dat is ook wel gebeurd, maar toch onvoldoende denk ik, als je ziet hoe we ervoor staan. Het is voor jongeren erg lastig een betaalbare woning op het eiland te vinden.” Wanneer het gesprek overgaat op bouwprojecten die wel gerealiseerd konden worden, gaan Teuns ogen glimmen. Vooral de Nul Op de Meter-woningen in Ouddorp en Stellendam ziet hij als een mooi project waaraan hij werkte. Het waren 71 woningen in totaal: kleine eengezinswoningen en levensloopbestendige woningen. Beter Wonen was de eerste woningcorporatie die energieneutrale NOM-woningen op het eiland kon opleveren. Ook ‘De Vyver’, een project met 26 woningen voor jongeren met een beperking op het voormalig Vliedbergterrein, is er één waar hij met trots over praat. “Voor deze doelgroep waren hier nog geen woningen, zo gecombineerd met zorg. Ik ben echt heel blij dat we dat hebben kunnen realiseren. Ik heb het deksel, een grote betonplaat, nog op de liftschacht mogen leggen. Het project was nog niet helemaal af toen ik afzwaaide, maar wel bijna.”
Procedures
Hij heeft het ene na het andere voorbeeld van locaties waar al plannen voor klaarlagen, maar waar nog steeds niet is gebouwd. Neem de woningen in Goedereede aan de Westerloostraat langs de N57. “Daar zouden tweelaagse woningen komen. In mijn tijd was ik daar al mee bezig. Er gingen steeds tijdelijke huurders in om nog wat geld in het laatje te brengen. Nu is het leeg en is de boel dichtgetimmerd, omdat er vogels gingen broeden. Er gebeurt niets.” Hij heeft dat vaker. Dat hij ergens rijdt en dan met een beetje verontwaardiging denkt: zijn ze nu nog niet begonnen? Maar tegelijkertijd is hij ook reëel genoeg om toe te geven dat daar waarschijnlijk allerlei oorzaken en prioriteiten aan ten grondslag liggen, waarvan hij de ins en outs niet kent. “Tegenwoordig zijn er zoveel regels. Bestemmingsplannen moeten worden gewijzigd; al die procedures en vergunningen en dan die ‘groene jongens’ van het milieu; het duurt en duurt. Soms ben je tien jaar bezig, voor je kunt beginnen met bouwen. Ik denk dat we daarmee, zeker landelijk, echt de boot gemist hebben. Dit moet gewoon sneller. Op deze manier kunnen we op korte termijn niet zoveel woningen bouwen. De minister wil het ook graag sneller. Daar is dan weer een wetswijziging voor nodig, maar dat zal waarschijnlijk ook wel weer heel wat tijd in beslag gaan nemen, voor die er is.”
De plannen voor Goeree-Overflakkee daarentegen, daar is Bakelaar iets milder over. In Eilanden-Nieuws van 17 februari jl. liet wethouder Markwat weten de target van 2500 woningen erbij in 2030 met vertrouwen tegemoet te zien en wist zelfs te melden dat er voor 2850 woningen al harde plannen waren met de provincie over de locatie. “Het klinkt allemaal veelbelovend, als je dat zo hoort. Maar ja, je weet nooit wat er uiteindelijk allemaal van doorgaat en hoelang ze daar over zullen gaan doen.”
Verhuizen
De zon schijnt gezellig naar de binnen in de Ouddorpse woning. De koffie staat op tafel. Dat we net als vroeger, vlak na de oorlog, door de woningnood gedwongen met meerdere generaties onder een dak komen te wonen, ziet Teun niet snel meer gebeuren. “Ik denk dat we niet daarnaar teruggaan. In het buitenland zie je dat wel, maar hier niet.” Hij lacht: “Ik houd heel veel van mijn dochters, maar ik moet er niet aan denken. Zij andersom waarschijnlijk ook niet. Mijn kleindochter heeft wel eens gevraagd of ze niet in de wei een huisje mocht bouwen. Daar stonden mijn vrouw en ik nog wel positief tegenover. Of anders kwam ze wel in de schuur wonen. Dat vonden we al een minder goed idee.”
Het is echter niet zover gekomen. Nog een kleine maand en Teun zal met zijn vrouw Neeltje gaan verhuizen. Ze zijn al begonnen met inpakken. “De tuin wordt te groot. Ik moet er te veel aan doen en dan moet je op een gegeven moment gewoon de knoop doorhakken. Hij pakt er een foto bij. “Kijk, dit wordt de nieuwe woning, alles gelijkvloers.” Het is maar goed dat hun kleindochter nu niet in de tuin is gaan wonen. Maar Teun ziet het probleem niet: “Ach, dan had ze gewoon andere buren gekregen!”
