Voor u gelezen: Leestips rondom de herdenking 70 jaar Watersnoodramp
In dit herdenkingsjaar waarin het 70 jaar geleden is dat de Watersnoodramp plaatsvond, verschenen een aantal nieuwe (jeugd)boeken die elk vanuit een eigen invalshoek een licht laten schijnen op de grootste natuurramp in de Nederlandse naoorlogse geschiedenis.
Sommige boeken geven een indrukwekkende terugblik in de vorm van foto’s of kunstwerken die hun eigen verhaal vertellen, anderen laten ooggetuigen aan het woord of kijken vooruit naar wat nodig is in de blijvende strijd tegen het water.
In ‘Wij en het water’ gaat hoogleraar Nederlandse literatuur en cultuurgeschiedenis Lotte Jensen in op de vier pijlers – culturele verbeelding, rolmodellen, liefdadigheid en de herinneringscultuur - van de nationale gemeenschapszin rondom de eeuwenlange strijd tegen het water. Jensen vertelt aan de hand van de vier genoemde pijlers hoe het ‘wij’-gevoel en de nationale saamhorigheid die in de negentiende eeuw en in 1953 tijdens de Watersnoodramp tot een hoogtepunt kwamen. Kwetsbaarheid en kracht van de Nederlandse bevolking gaan hierbij hand in hand, aldus de auteur. De Deense grootvader van de auteur was als colonnechef van de ‘Cival Forsvar’ (Bescherming Burgerbevolking) betrokken bij de hulpverlening in februari 1953. (Uitgeverij De Bezige Bij, 320 blz., € 34,99)
’Watersnoodramp en Deltawerken vanuit de wolken’ biedt een serie unieke foto’s uit de miljoenen opnames tellende collectie van de ‘pionier in de commerciële luchtvaarfotografie’ Bart Hofmeester (1921-2001). De paginagrote foto’s in het lijvige boek geven een beeld van de verwoestende gevolgen van de Watersnoodramp en de daarop volgende bouw van de Deltawerken, waaronder de Oosterscheldekering. Marc van Velzen, collectiebeheerder bij het Watersnoodmuseum, stelde het boek samen. Roel Dijkstra, eigenaar van het gelijknamige fotobureau en beheerder van de collectie van Hofmeester, stelde in de zomer van 2022 de actuele situatie van het rampgebied vanuit de lucht vast. Tegelijk met de verschijning van het boek loopt een tentoonstelling rondom dit thema in het Watersnoodmuseum. (Uitgeverij Watermerk Bv, 256 blz., € 39,95)
Ooggetuigen
In ‘Een nieuwe tijd’ tekent auteur Corine Nieuwenhuis de persoonlijke verhalen op van Zeeuwen die vertellen hoe het hen en hun provincie Zeeland na de Watersnoodramp verging. Deze uitgave wordt uitgebreider besproken in de boekenrubriek van volgende week. (Alfabet uitgevers, 368 blz., € 22,99).
In het lijstje jeugdboeken verscheen ‘Alleen maar zee’. Auteur Willemijn de Weerd vertelt vanuit het perspectief van de elfjarige Riet een indrukwekkend verhaal over de nacht van de Watersnoodramp en de periode erna. Riet wordt met haar zusje gered door onbekende volwassenen die de meisjes op een drijvend dak hijsen. Voor haar vader, moeder en broertje is geen plek meer. Zal ze hen nog terug zien? (Columbus uitgevers, 96 blz., € 13,99)
Vanuit het gezichtspunt van de twaalfjarige Maarten verscheen een andere historische jeugdroman: ‘Gevaarlijk water’. De personen in ‘Gevaarlijk water’ zijn fictief maar de gebeurtenissen in het boek berusten op de werkelijkheid. Schrijfster Marte Jongbloed deed uitgebreid historisch onderzoek en sprak met overlevenden van de Watersnoodramp. (uitgeverij Luiting-Sijthoff, 112 blz., € 15,99)
Niet nieuw, maar recent in herdruk verscheen ‘De Ramp’ van de hand van Kees Slager. Uitvoerig archiefonderzoek, feitelijke weergaven en verslagen van 250 ooggetuigen brengen de aangrijpende geschiedenis van de Watersnoodramp heel dichtbij. (Olympus uitgeverij, 560 blz., € 21,99)
Als laatste nog aandacht voor een wat ouder, maar belangrijk boek over de geschiedenis van Goeree-Overflakkee tijdens de Watersnoodramp. ‘Ooggetuigen van de Watersnood 1953’ is gewijd aan de gebeurtenissen in de dorpen en polders tijdens de ramp op ons eiland. (Willem van der Ham, Boom uitgevers, 205 blz., E-book € 24,90).
